"ای اگہ اوفتے خلتوٹہ تو او کنے یا کنا سنگت ئے یا نن تومکا تے خلکُرہ، ای تینے رکھنگ کِن اوفتے خلکُٹ دا ہیت آن یقیناً کنا ربّ ہم بے خبر مروف"
حمل لس آبادی آن بھاز مر بلوچستان نا مش تا زی آ تولوک شام ئنا رکھوک نا فرض نا وخت تینتو تینٹ ہیت کننگ اسّک۔ حمل منہ وخت مالوو تینا سنگت نا کمک ئٹ سلاہ بند جنگ ئٹی اوار مس۔ اِرا دے مالوو حمل و اونا ایلو سنگت آک شام ئنا وخت خڑک ئنا مشی میتگ ئسے آ دکان آ گڑا ہلنگ کِن ہناسُر ولئے ہراتم او تومکاک دکان ٹی گڑا ہلنگ اسُر ہمو وخت آ موٹر سائیکل آ تولوک اِرا فوجی ہم دکان نا پارہ آ بننگ اسُر ہرافتے دکان نا تہٹی ساڑی حمل ایلو اونا سنگت نا ساڑی مننگ نا بارو ئٹ سماء الو ، شاید او گڑا ہلنگ کن بننگ اسُر۔ ولئے اوفتے دکان نا پارہ غا بننگ آن مالوو دروازہ غا ہوشیار سلوک حمل اوفتے خنا چائِس ۔ اوفتے خننگ تو او سمکاری ئے بناء کرے۔ سُمکاری کرسا تومکاک نرنگ ئٹی سرسہب مسُر و فوجیک ہمو وخت آ کھسکُر۔
حمل بھاز حساس طب او بندغ ئس اسک۔ حمل تینا لس زند ئٹ ہنداخہ نرم خو او بندغ ئس اسّ کہ بھاز چاؤکاک تہ اودے خُلوکوس سمجھارہ ، ایلو اسکول ئٹ کھل آن بھاز مسخرہ ام ہنداڑا کریرہ انتئے کہ کھل ئے سما اس کہ او مسخرہ کننگ آن تینا طب ئنا ناخوئشی نا اظہار کننگ آن بیدس پین ہچ رد عمل تننگ کروف ۔ وخت وخت او تینٹ ام سوچ خلکَکہ کہ ای خلوکو و لغور او بندغ ئس تو افٹ، ایلو ہراتم او دا سوچ ئے خلکَکہ اودے دا منوئی تماکہ کہ او خُلوک ئسے ۔ ولئے ہرا وخت آن او آجوئی نا دا عظیم آ مسخت ایلو نظریہ تو اوار توفک ئے ہرفِسہ مش تیا بس اوکان پد او نا سوچ بھاز بدل مس ۔ اینو او تینتو مخاطب اس و سوال کننگ اس۔
"اگہ ای لغور ئس مسٹہ تو گُڑا ای اِرا سلاہ بند فوجی تے خلنگ کریٹہ؟ اگہ ای لغور ئس مسوٹہ تو انت ای دا خواری آن پُھرّ کسر آ بیدس کس ئنا زور زبردستی آن بیدس تینا مرضی ئٹ بشخ جوڑ مسوٹہ؟ کھل آن ودھ دا کہ اگہ ای لغور اسُّٹ تو کنا سنگت دیدار کنے تینتو اوار انتئے مش تیا ہیسَکہ ؟ دیدار تو کنے چھنکی آن چائِک ، اودے کنا نِزوری تا خبرءِ ، اگہ ای راستینا لغور یا پین حوالہ تیٹ نِزور مسوٹہ تو دیدار کنے انتئے تینتو اوار تخنگ نا رسک(خطرہ) ہلکَکہ ؟ دا سوال آ تا جوانیکا ورندی تے دیدار نا جِند تننگ کرو، تو پھگہ ای کوشست کروٹ کہ دیدار آن دا ورندی تا سوج کیو۔
ایلو دے کیمپ آن مَچہ مُر دیدار ئے تنیا کتاب خواننگ نا وخت حمل موقع آن فائدہ ہرفنگ نا نیت ئٹ اونا خُڑک ہِنا تُوس ایلو نیمہ نا جیب آن موبائل ئے کشا و ہُرِنگ شروع کرے۔ دیدار دانگ اینگ ہُرنگ آن بیدس تینا کتاب نا خواننگ ئے برجاء تخا۔
"دیدار نے آن گڑاس ہرفوئی ءِ" حمل موبائل ئے ولدا جیب ئٹی شاغا و دیدار نا پارہ غا ہرنگ تو پارے۔
" ہرِّف انت ہرفوئی ءِ نے؟ دیدار کتاب ئے مالوو آمبار خن تے آ تِخا و حمل تو پارے۔
" نی پار نے آن ام جوانیکا کس ئس کنا نِزوری و لغوری نا بارو ئٹ چائِک ؟ ولدا ہم نی کنے تین تو اوار تِخنگ نا فیصلہ ئے سوچنگ آن بیدس کریسُس ، دانا سوب ؟
" نے دیر پارینے کہ نی لغور ئسے اُس؟ انت ای نے لغور پارینُٹ ؟ یا کنا ہیت ئسے آن نے دھن جیڑِنگ آ بیوس مسّونُس ؟ چھنکی نا بارو ئٹ پاننگ کپرہ ولئے کنا است آ بفک کہ وختس ای نے لغور پارینُٹ" دیدار کتاب ئے خمب ئٹی تخِسہ حمل آ ہُننگ تو اوڑان سوج کیک۔
" آخہ آخہ نا ہیت ءِ کننگ افٹ ولئے نی ہمو بندغ آ تے ہم تو خنوس ہرا کنا باروٹ اٹ دھنو ہیت کریرہ ۔ یقین کیس وخت وخت تو است ئٹی ای ہم تینا بزدلی ءِ منیوا واہم ظاہری ردئٹ اخس داڑان نمن کننگ ، خننگِوہ “
"بظاہر اراتم نی دادے مننگ آن نمن کرینوس ؟ نا ظاہر آن منہ بندغ آک نے دھن سمجھِرہ "
دیدار مچہ بشخندہ اٹ اودے پائِک ایلو توننگ آن بیدس سنجیدگی اٹ پائِک "ہرحمل یار ، ای فلاسفر اس تو افٹ کے نے بزدلی ایلو کمزوری نا فلسفیانہ تعارف ء نا مون آ تخیو ولئے کنا خیال آ اسَل کمزور نی ہموتم مریسہ ہراتم نے راست ئتو اوار سلنگ نا ہمت مف ، غلامی نا احساس متوکا ایلو اگہ احساس مسکا ہم تو داڑان بیدس بے وسی ئٹ ایلو بندغ آ تا امبار غلامی کریسہ ، اونا برخلاف بش مننگ سلنگ نا ہمت ء کتویسہ ، دادے اٹل مننگ یا نصیب نا لکھوک سمجھنگ نا حماقت ء کریسہ ، ایلو ہندُن لغور نی ہموتم مسوسہ ہراوخت نے ٹی غلامی نا برخلاف تینے آن بھاز زوراک دژمن تو جنگ کننگ نا ارادہ و جزبہ متوکا ۔ نے ہرا بندغ آک بزدل ایلو خلوک پاریرہ اینو او اراڑے کو انت کننگ او ایلو نی اراڑے کس ایلو انت کننگ اس ؟ نےداسکان لگیک کہ او سہی پارہ ؟ ایلو ہراڑسکان ہیت نے قبول کننگ نا ء تو نے دا حقیقت نا علم مروئی ء کہ نے آ امبارنگا سنگت آک گوریلا جنگ اٹ بھاز اہم مریرہ خاص وڑئٹ شاری کاریم تے کروکاک ایلو شاری نیٹورک نا مضبوطی ٹی بھلو کردار ادا کنِنگ کیرہ نا علاقہ ٹی نا درست کروکاتیٹ نادرست اس بزدل ایلو خلوکو سے نا ء ایلو دھنی ئٹ کس گمان کننگ کپک کہ نی دا تب ئکن جنگ نا بشخ اس ، دا اسہ گوریلا ایلو اوڑتون اوار اونا خڑک انا سنگت آ تیکن بھلو گڑا سے۔"
"دیدار یار دا جوان ء ای پو مسوٹ ولئے یار نے ام سماءئے نے آن کنا اسہ ہیت اس ڈھکوک اف نی کنا چھنکی نا سنگت اس ای نے تینا کھل آن بااعتماد سنگت سمھجِوہ ، دا ہیت آتے پین کس سنگت نا مون آ شاید تخنگ کپروٹ ولئے نا مون ءَ آ تخنگ اٹ ہچ تکانسُری اف ۔
اِرا دے مالوو کنا دو آن اِرا فوجی خلنگار اوکان گڈ کنے وہم و گمانک ہلکنو ۔ کنے سماء ءِ نن دا توفک آ تے خلنگ کے ہرفینون شونق اٹ آخہ ولئے سماء اف انت ئکے کنے بزّگ بریک انت نی کنا دا کمزوری نا جواز پیش کننگ کروس ؟ دا انت خطرناک ءُ کمزوری ئس اف ؟ ہرافتے خلنگ اٹ بحیثیت اسہ آجوئی دوست سپاہی کنے فخر کروئی ءِ ای اوفتے خلنگ اٹ غمزدہ اٹ ، کنے لگِک دنیا ٹی ای تینا نوعیت نا اولیکو جنگجو اٹ ہرا تینا دشمن نا نسخان تننگ آ خوش مننگ آن زیات ارمانی اُٹ ۔ تینا دشمن آ بزّگ کننگ نے لگپک کہ دا اسہ سپاہی سے کن خطرناک ء ؟ حمل بلآخر تینا است انا ہمو ہیت ء دیدار نا مون آ تخا ہرا اودے اِرا دے آن تہٹی کننگ اسک ۔
دیدار حمل ء بننگ آن پد مچٹ ئس چپ مس، گڑاس سوچنگ آن پد پارے،
" زاتی ردئٹ کنے ہم لگِک کے ننے دژمن آ بزگ کروئی اف ، دا ننا حوصلہ ء کمزور کرو ۔ ولئے ایلو پارغان ہُرین تو نن بنیادی ردئٹ انسان ان ۔ احساس ،جذبات ، خصلت بندغ آک تخِرہ ۔ نن پیشہ ور قاتل افن ولئے اگہ نن ہرن خوڑتی ئٹ تو نن انسانیت نا جنگ ء کننگ ئٹی ان ۔ بحیثیت سپاہی جنگ ئنا وخت آ نا است ئٹی دژمن کے رحم بف ،ولئے انت مرے ہم نن ارین تو انسان ۔ ننا دژمن یا ننا مخالف یا دنیا ننے بندغ سمجھے پسہ دا جتا ءُ ہیت ئسے ولئے اگہ ننا دژمن تینا ناقابل پاروکا ظلم وجبر نا آن بیدس انسان نا مرتبہ آ ٹے تو نن انت ئکے مفرون ؟
نن اوفتا امبار کس آ قوضہ تو کتنُن ایلو نکہ اوفتا امبار تینا قوضہ ء برجاء تخنگ کن ہر پارغا غیر انسانی سلوک ء قابل قبول تخانُن ۔ ننا جنگ بنیادی ردئٹ قوضہ نا برخلاف اسہ فطری ءُ عمل ئسے ۔ہُر حمل ،کسس انت پائے دا ای ہم چاوہ نی ہم جوان چاسہ نن تینا دژمن آن ود انسان اُن ، دژمن نا اصلیت ننا مون آ ٹے ۔ اگہ دژمن نا ہمنوا یا ایلو دنیا دا اصلیت آن نمن ء تو دا ننا مسئلہ افک نن داٹی ہچ کننگ کپنہ ہرکس نا تینا ضرورت ایلو مجبوری مرو ، حمل انسان ہراکان مرے ، ہرا بولی پائے ہرا نسل آن مرے ، ہرا مذہب ء منوکوس مرے ، ننے اوڑ تون ہمدردی ء ، نن پیشہ ور قاتل افن ۔ نن دا جنگ ء مجبوری آن کننگ ان جنگ ئنا اصلیت و نتائج آ تان نن بے خبر افن ، ننے آ پیشن آن بروکس قوضہ کرینے، ننا وسائل آتے ننا منشاء آن بیدس دننگ ءِ ، قوضہ نا سوب آن ننا راجی پجّار خطرہ ٹی ء ، پرامن مزاحمت نا کسر ء بزور تاغت بند کرینو ، دھنی ٹی گڈیکو کسر توفک نائے ، ہرادے نن مجبوری اٹ ہرفینون ۔
دیدار ہیت کننگ اسک ہندُنی ئٹ سنگت اس بریک سلوک دیدار تو پائِک ،
"درے آن فوج سنگت شکور نا خلق آ چھاپہ خلنگ ئٹ اونا اِرا ایلم و باوہ ء تا بیگواہ کریر تینتو اوار دریر و اینو سنگت آ پیغام رادہ کرینو کہ بر سرینڈر کر اگہ نہ تو نن نا باوہ و ایلم تے خلون ۔ سنگت ظہور نا مثال اے شکور ء تننگ اٹ پارینو اگہ نی تینا علاقہ نا ہندی ظہور امبار کریس ایلو سرینڈر کتویس تو نے جوان سماء مرو کے نن اونا ایلم تون انت کرین ۔
ولئے سنگت شکور صاف پارینے تا ای سرینڈر کپروٹ انت کروئی ء کبو "
دیدار دا کھل ہیت آ تے خف تو ننگ آن گڈ ہچ پاپک ۔
خاموشی اٹ سنگت نا پارہ غا ہُرک ،
چھنکو وخت ئسے آن پد حمل نا پارہ غا ہرُک پائک،
"سنگت شکور نا باوہ و ایلم تا دا جنگ ئتو کاریم ئس افک ہنگہ او شکور نا جنگ کننگ نا فیصلہ آن خوش افس اوفتا خیال اسک کہ ریاست نا خلاف جنگ کننگ بیکار ء مش اتو ٹکر خلنگ نا برابر ء ۔ دا ہیت ئنا سنگت شکور نا بارؤٹ معلومات تروکا ایلو دژمن ئے ہم جوان خبر ء ولئے پدا ہم بزگ کپسہ"
ولدا مصنوعی ایلو بامعنی بشخندہ مون آ ہتنگ ئٹ پائِک
"ایلو ظلم ئے ہرُبو پاکستانی فوج ئنا مقابلہ ئٹ دنیا نا مون آ دہشت گڑد ظالم و جابر ہم نن اُن"
