پاکستان ءُ اوگانستان ءِ جنگ ءُ بلوچ راج

نبشتہ کار: آئیشہ بلوچ

دُنیا ءِ ھالات، میان اُستمانی جاور ءُ ملکانی وت ماں وت دوستی دائم نہ بنت۔ مرچیگیں دوست باندا تئی دُژمن ھم بیت کنت ءُ دُژمن تئی دوست ھم بیت۔ ماں دُنیاداری ءَ اے وڑیں درور سک باز اَنت انچوشکہ دنیا ءِ دومی مستریں جنگ ءَ روس ءُ امریکہ جرمنی ءُ جاپان ءِ ھلاپ ءَ دوست اِت اَنت مرچاں زھر اَنت۔ جاپان ءُ امریکہ دُژمن ءُ مرچاں دوست اَنت۔ گپ ءَ گْونڈ کنان ءَ گْوش ایں کہ 09/11 ویل ءَ پد بلوچستان ءِ کِر ءُ کشیں مُلکاں ھم جاور بدل بوتگ اَنت ءُ ایشی ءِ آسرات بلوچ راجدوستی آشوب ءُ آجوئی جنگ ءِ تہ ءَ ھم کپتگ اَنت انچوشکہ شھید بالاچ مری چہ ماسکو روس ءَ آتک ءُ شھید اکبر بگٹی ءُ دِگہ بازیں راجدوستیں رھشونانی ھمراھی ءَ پہ بلوچستان ءِ آجوئی ءَ 2003 ءَ چارمی رند ءَ جنگ بُنگیج کُت۔ یات بہ بیت کہ پہ بلوچستان ءِ آجوئی ءَ 1948، 1956 ءُ 1973 ءَ ھم جنگ بوتگ اِت اَنت۔

چہ 09/11 ویل ءَ پد بلوچستان ءِ کِر ءُ کشیں مُلکاں ھم جاور بدل بوتگ اَنت ءُ ایشی ءِ آسرات بلوچستان ءِ آجوئی جنگ ءَ ھم کپتگ اَنت انچوشکہ شھید بالاچ مری چہ ماسکو روس ءَ آتک ءُ شھید اکبر بگٹی ءُ دِگہ بازیں راجدوستیں رھشونانی ھمراھی ءَ پہ بلوچستان ءِ آجوئی ءَ 2003 ءَ چارمی رند ءَ جنگ بُنگیج کُت پرچا کہ بلوچ زانتکاراں مار اِتگ کہ آتراپ ءِ ھالات بدل بنت پمیشکا پہ بلوچستان ءِ آجوئی ءَ راج یک رندے پد ءَ یکجاہ ءُ یکمُشت بوت۔ یات بہ بیت کہ پہ بلوچستان ءِ آجوئی ءَ 1948، 1956 ءُ 1973 ءَ ھم جنگ بوتگ اِت اَنت۔ چہ ھمے 09/11 ءِ ویل ءَ پد نیکراھی اسلامی گل اوگان تالبان پاکستان ءِ دواھیں لشکرے اَت وھدیکہ 2001 ءَ امریکہ ءَ پہ الکائدہ ءِ ھلاسی ءُ اوگان تالبان ءِ پْروش دیگ ءَ اوگانستان ءِ سر ءَ اُرش کُت گُڑا ماں اِے جنگ ءَ پاکستان پہ ایو ایس ڈولر، امریکہ ملٹری ایڈ ءُ دگہ بازیں پیکجاں امریکہ ءُ نیٹو گل ءِ ٹوھیں باسکے بوت۔ پاکستان ءَ بازیں وھد ءَ گوں پھر ءُ ناز ءِ گْوشتگ ما اوگانستان ءِ ھلاپ ءَ امریکہ ءِ Frontline Ally ایں۔

بے ھال مہ بَہ ایں کہ اِے جنگ ءَ ھزارانی کساس ءَ مردم بیران بوتگ اَنت۔ بزانکہ پاکستان اوگانستان ءِ ھلاپ ءَ امریکہ ءُ جھود ءِ جنگ ءَ شُمار ءُ ھوار بوت۔ ھمے وھداں پاکستان ءَ امریکہ ءُ نیٹو ءِ بازیں پنڈ ءُ مُپتیں جنگی سامان آزاتی لوٹوکیں بلوچ راجدوست ءُ بازینے نیکراھی گل ٹی ٹی پی(تھریک تالبان پاکستان) ءُ اوگان تالبان ءِ ھلاپ ءَ کارمرز کنگ بندات کُت۔ دومی نیمگ ءَ دوئیں ٹی ٖٹی پی ءُ اوگان تالبان اوگانستان ءِ تہ ءَ اوگان نیشنل آرمی ءُ امریکہ ءِ ھلاپ ءَ جنگ ءَ گٹ اِت اَنت۔

پد ءَ 2020 ءَ امریکہ ءُ تالبان ءِ میان ءَ کتر ءِ بُنجاھی شھر دوھہ ءَ یک منّگ نامھے اڈ دیگ بوتگ چہ ایشی ءِ آسر ءَ 15 اگست 2021 امریکہ چہ اوگانستان ءَ در کپ ایت ءُ یکبرے پد ءَ اوگان تالبان ءَ سرجمیں اوگانستان وتی دستیگ کنت۔ اوگانستان ءِ تہ ءَ اوگان تالبان وتی نیکراھی سرکار ءَ اڈ دنت، پاکستانی گل بنت ءُ شاتکامی کن اَنت کہ مئے پیسریگیں دوست اوگان تالباناں پد ءَ اوگانستان ءِ تہ ءَ سرکار اڈ کُت انی بی ایل اے ءُ ٹی ٹی پی چہ اوگانستان ءَ کَشگ ءُ گلینگ بنت۔ بلے اے بے ھال بنت کہ اِے 20 سال ءِ جنگ ءَ پاکستان امریکہ ءِ باسکے بوت ءُ اوگانانی کُشگ ءَ دست ئِے ھونیگ اَنت۔

اوگان تالبان ءَ اے بیستیں سال ءِ جنگ ءَ پاکستان ءِ مناپکی چار اِت، مار اِت ءُ پاکستان ءِ زُلم ءُ جبر ءِ آماچ بوتگ اَنت پمیشکا اوگان تالبان ءَ ٹی ٹی پی ءِ کُمک بندات کُت کہ پاکستان ءِ تہ ءَ ھم اوگانستان ءِ وڑ ءَ شرھی رھبند ءُ کانون بہ بنت پرچا کہ امریکہ ءُ دِگہ سُپر پاوراں پاکستانی سرکار ءُ پوج ھر وھد ءَ اوگانستان ءِ ھلاپ ءَ کارمرز کُت کہ آ توری 1979-89 ءَ سوت یونین اوگانستان ءَ بیت یا توری چہ سوت یونین ءِ روگ ءَ پد 1992-2001 ءِ اوگان سول وار بہ بیت یا 2001 تاں 2021 ءِ امریکہ ءُ اوگان تالبان ءِ جنگ، ھر وھد ءَ پاکستان ءَ اوگانستان ءِ تہ ءَ تباھی ءُ بیرانی کُت پمیشکا لس اوگان پاکستان ءَ نپرت کنت۔

دومی نیمگ ءَ چہ اوگان تالبان ءِ واتر سرکار اڈ دیگ ءَ پد اوگانستان ءِ تہ ءَ بلوچ راجدوست ھم گیش پھارگ بوت اَنت۔ بلوچ راجی لشکر بی ایل اے سروک بشیر زیب بلوچ ءَ وتی تامُربندے ءِ تہ ءَ درشانی کُت ءُ گْوشتگ “ما بلوچ چہ کرناں گوں اوگانستان ءَ ھوار ءُ سّیادی دار ایں، ما وتی بلوچ ولایت نمروز ءَ نشتگ ایں، پنجابی ءِ ھکم ءَ مھمانواز اوگانستان مارا چہ وتی سرزمین ءَ نہ کَش ایت، بلوچ راج ءَ مُدام پہ اوگانستان ءِ ایمنی ءُ دیمروی ءِ واست ءَ کار کُت۔ ما گْوستیں دَور ءَ اوگانانی تھی جنگاں ھوار نہ بیتگ ایں پمیشکا ما بلوچ راج تالبان ءَ ھچ جنگ نہ دار ایں، ءُ چوناھا اوگان تالبان ءِ تہ ءَ ھلمند ءُ نمروز ءِ بلوچ ھم شُمار اَنت ءُ بلوچ ھم یک ھسابے ءِ اوگانی اَنت”

چہ امریکہ ءِ روگ ءَ پد اوگانستان ءِ تہ ءَ امن ءُ پاکستان ءِ تہ ءَ بلوچ راجدوست ءُ ٹی ٹی پی ءِ جنگی اُرش یکشل ءَ تْرُند بوتگ اَنت۔ پاکستانی سرسوجی گل (تنک ٹینک) انسٹیٹوٹ آپ پِیس اینڈ کنپلکٹ اسٹڈی(IPCS) ءِ رِد ءَ چہ 2023 ءِ اُرشاں سال 2024 ءَ ارش %70 گیش بوتگ اَنت۔ بلوچ آجوئی لوٹوکیں گل بی ایل اے ءُ بی ایل ایل ءَ سک دیمروی کُتگ۔ بی ایل اِے ءَ یک راجی لشکر ءِ وڑ ءَ شپیشل جنگی یونٹز، مجید برگیڈ ءِ وڑیں ایلیٹ کلاس ءِ جانّدْری گل ءُ انٹیلیجنسی گل زِراب ھم اڈ داتگ اَنت کہ انی پاکستان ءِ ھلاپ ءَ شریں دابے ءَ کار کنگ ءَ اَنت۔ چی ایشی ءَ ھوار بلوچ راج ءِ تہ ءَ پاکستان ءِ ھلاپ ءَ یکشل ءَ نپرت پیداگ بوگ ءَ اِنت۔ پاکستانی سرسوجی گلIPCS ءِ رِد ءَ چہ اکبر بگٹی ءُ بالاچ مری ءِ شھادات ءَ پد بلوچستان ءِ آجوئی جنگ چہ سردار ءُ نواباں درکپتگ ءُ بلوچ ورناھیں رھشونانی دست ءَ شُت آیانی تہ ءَ زالبول ھم ھوار اَنت پمیشکا پاکستان ءِ واست ءَ دِگہ راہ ءُ سوج ھم نیست کہ گوں کَے ءَ گپ ءُ تْران بہ بیت؟

پیشگْوشی: اگاں ما ھورت بچار ایں مرچاں پاکستان ھم ٹی ٹی پی ءُ بلوچ راجدوستیں جنگولانی یکشلیں اُرشاں بے وانک ءُ ژند اِنت۔ پاکستان ءَ بی ایل اِے ءُ ٹی ٹی پی ءِ جیڑہ میان اُستمانی گل UN سیکورٹی کونسل ءَ ھم بُرت ءُ پریات ئِے کُگ باید اِنت اوگانستان اے گلامی ھلاپ ءَ کار بہ کنت اگاں ناں ما پْروش ور ایں پمیشکا جیڑہ ءِ گیش ودی کنگ ءَ پاکستان گوں اوگانستان ءَ جنگ ھم کنت کہ وتگڑیں ارب مسلم ممالک ءُ چین مئے جنگ ءِ میان ءَ بیا اَنت ءُ پاکستان چہ ٹی ٹی پی ءُ بی ایل اے ءَ رکینگ بہ بیت۔ البت پاکستان ءِ اِے پارمولا نہ چَل اَنت ءُ زوت ٹی ٹی پی جنگ ءَ ھم پنجاب ءِ تہ ءَ بارت ءُ سلام آباد ءُ روالپنڈی ءَ دستیگ کنت۔ ھمے میان ءَ بی ایل اے ھم جنگ ءَ تْرُند کنت۔ پد ءَ پاکستان ءِ لشکر چہ بلوچستان ءَ درکپ ایت ءُ بلوچ راج ڈیرہ گازی ھان ءَ بِگر داں سند ءِ ایردستیں بلوچ دمگ ءُ کراچی ءَ ھوار وتی سرجمیں بلوچستان ءَ دستیگ ءُ واجھی کنت۔ دومی نیمگ ءَ باید اِنت بی ایل اے کوہ سلیمان ءِ دمگ انچوشکہ ڈیرہ مُراد جمالی، جھل مگسی، ڈیرہ بگٹی، جیکب آباد ءُ ڈیرہ گازی ھان ءِ دمگاں ھم بلوچ راجدوستی آشوب ءُ سرمچاراں ودی کنگ ءِ جھد بہ کنت پرچا کہ مارا وتی سرڈگار ءِ ھمُک انچ آجو کنگ اِنت۔ چہ آجوئی ءَ پدبءَ ھمے بلوچ راج ءَ ماں وانگجاھاں براھوئی ءُ بلوچی زبان ءَ دژمن ءِ زُلم ءُ جبر کِسہ ءُ راجدوستی وانینگ بیت کہ پاکستان ءِ دْروگیں مھر ءُ دوستی شُودگ ءُ ھلاس بہ بنت۔

شالا بلوچ راج وت ماں وت تپاک ءُ بلوچستان آزات بات، بلوچ راج وتی ماں وت ھمکوپگ، ھمگام ءُ ھمدرد بہ بات۔ شالا بلوچ راج یکمُشت ءُ راجمستری(جمھوری) بلوچستان دیمروی بکنات۔