چوناھیا بلوچ ءِ کشت ءُ کوش ءِ کسہ مروچیگیں کسھے نہ اِنت، بلکیں اے زوراکی ءِ دْرچ چہ ھما روچ ءَ بندات اِنت کہ زورگر ءَ پہ زور ءُ واک مئے ڈگار گپتگ۔بلے اے نوکتریں شوندات کہ دیم ءَ آرگ بوتگ دروگیں میڑ ءِ نام ءَکشگ ءُ دور دیگ، اے سی ٹی ڈی 2018 ئیگ اِنت کہ دروگیں میڑ ءِ نام ءَ بلوچاں کشگ ءُ چگل دیگ ءَ اِنت۔ ھمے ڈول ءَ 23 نومبر 2023 ءَ وھدے کہ تربت کیچ ءِ دِلبند ءَ چار بلوچ ورنائیں سرانی جون دور دیگ بوت اَنت، چہ اِد ءَ زْرمبشتے چست بوت کہ آ زْرمبشت ءَ مروچی سرجمیں بلوچستان جکسینتگ ءُ لس بلوچ مھلوک یکجاہ کرتگ۔
چوش کہ ریاست ءِ وھم ءُ گمان ءَ نہ اَت کہ بالاچ ءِ شھمیری ءَ پد چوشیں مزنیں زْرمبشتے چست بیت ءُ توامیں بلوچ مھلوک آئی ءِ بھر بیت ءُ وتی بیگواھیں پسگانی پدجنگ ءَ درکیئت، بلکیں آئی ءَ ھمے جیڑ اِتگ اَت کہ بالاچ ءِ کھول چو اے دِگرانی وڑ ءَ وتی چک ءِ جون ءَ زور اِیت ماں کبرستان ءَ کل ءُ کسارت کنت کسہ چہ ھمد ءَ ھلاس بیت، بلے بالاچ ءِ شھمیری ءَ پد کہ اے زْرمبشت ءَ نوکیں دْروشمے زُرتگ آ چہ دُرستانی ھیال ءَ ڈن اَت۔
نوں بالاچ نامے نہ اِنت، بلکیں بلوچ راجدپتر ءِ تہ ءَ بالاچ گھگیری ءِ کارستے ءُ ھمک کرن ءَ بالاچے ودی بیت کہ دژمن ءِ زلم ءُ زوراکیانی دیم ءَ چو باتیل ءِ کوہ ءِ مک بیت ءُ راجدپتر ءِ تاکانی تہ ءَ پہ دائمی نمیران بیت۔بیست ءُ یکمی کرن ءَ کہ بالاچ ودی بوت، آ بالاچ مولابکش بوت۔ بالاچ زندگ اَت کس ءَ نہ زانت، بلے بالاچ ءِ تیر سپتگیں کنٹ ءَ کہ آ زرمبشت چست کرت آ ترس نوں چہ بلوچ ءِ مجگ ءَ ھلاس اِنت۔
بالاچ ءِ کنٹ ءِ ھمراھی ءَ نجمہ (بالاچ ءِ گوھار) ءَ گھگیری کرت ءُ ریاست ءِ ھر پندل بے سوب کرت اَنت۔ ریاست ءِ داتگیں لب ءُ ملام آیانی دیم ءَ جت اَنت۔ نجمہ گْوش اِیت وھدے کہ من ءَ ایشاں وتی لوگ ءَ برتگ منی دیما کوپے چاہ ایر کرتگ، من گْوشتگ وتی چاہ ءَ چست کن اِت، من شمے لوگ ءِ نندگ ءَ تیار نہ آں۔ شمے چاہ ءَ من نہ ور آں کہ شمے دست مئے چکانی ھون ءِ بو ءَ کن اَنت، آئی ءِ دلیری، آئی ءِ کمٹمنٹ ھچ بر شموشگ نہ بیت۔
تربت ءِ سارتی، لنجیں شپ ءُ بْرھنگیں دگانی سر ءَ کہ شپ ءِ اے پاس ءَ تربت سک ھاموش اَت، ھچ چڑکہ ءُ توار نیست اَت، بلے نجمہ مھکم اَت۔ نجمہ اے شپ ءِ سارتیں پاس ءَ کسہ آرگ ءَ اَت۔ وتی کسہ، بالاچ ءِ کسہ، آ کسہ کار اِیت کہ من اِنچو دلیر نہ بوتگ آں ، مروچی بالاچ ءَ من ءَ اے ھمت، اے توکل داتگ کہ من مھکم آں، ءُ ھمک زلم ءَ پْروش دات کنگ ءَ آں۔
مروچی دو ماہ سرجم اِنت کہ مئے مات ءُ گْوھار اسلام آباد پریس کلب ءِ دیم ءَ زمستان ءِ سارتی آپبندیں موسم ءَ نشتگ اَنت۔ پہ اے پر اِیمنیں نندانک ءِ ھلاس کنگ ءَ ریاست ھمک روچ نوکیں پندلے ساز اِیت۔ اے گپ ءَ بلوچ ءِ زھگ زھگ زانت کہ لشکر ءِ ھواری ءَ ریاست ءِ کُشندہ ٹولیانی دست پہ بلوچ ءِ چکچینی، کشت ءُ کوش ءَ مان اِنت، بلے مروچی ریاست ءَ ھمے آؤرتگ ءُ اسلام آباد پریس کلب ءِ دیم ءَ نادینتگ اَنت دانکہ بلوچ ءِ اے پر ایمنیں نندانک ءَ اِیرجیگ ءُ ھلاس بہ کن اَنت ۔چوش کہ بلوچ ءِ اے مھکمیں مات ءُ گْوھاراں ھچ وڑیں پندل نزور کرت نہ کنت، پرچا کہ اے ھما مردم اَنت کہ ایشاں ھر وڑیں سکی ءُ سوری دیستگ۔ ناں ایشاں تبد ءُ لوار داشت کنت ناں کہ اسلام آباد ءِ برپ بستگیں سارتی۔ چو ریاستی نمائندگانی وڑ ءَ مئے مردم شپ ءِ شپ لیڈر جوڑ نہ بہ اَنت، بلکیں اے ھما مات ءُ گْوھار اَنت کہ ایشاں زلم ءُ زوراکی ءِ نوان ءَ رستگ ءُ مزن بوتگ اَنت۔ بلوچ ءِ ھمک زھگ جنگ ءِ ساھگ ءَ ردگ ءَ مزن بوگ ءَ اِنت، اے ھما گونڈو اَنت کہ انگت نہ زان اَنت کہ وانگ چی یے، گوں زمین ءَ مھر چی یے، جنگ چی یے، بلے آئی ءِ چمانی دیم ءَ مردم لٹ ءُ کٹ کنگ ءُ زندانی کنگ بہ اَنت۔ لوگ سوچگ ءُ مردم در پہ در کنگ بہ اَنت، ورناھانی ڈریل کرتگیں جون دور دیگ بہ اَنت ، وھدے کہ ھمے گونڈو شپ ءَ وپس اَنت آئی ءِ مجگ ءِ تہ ءَ اے توامیں چیز مان اَنت کہ روچ ءِ ٹک دیگ ءَ پیش سرجمیں میتگ انگر کنگ بیت ءُ ھرکسی لوگ ءَ کہ مردین زھگ ھست آ برگ بہ اَنت۔
مروچی بلوچ ھما اھد ءَ زندگی کنگ ءَ اِنت کہ اے درستیں چیز ئِے چم ء وت دیستگ اَنت ءُ ھمے زلم ءُ زوراکی ءِ ساھگ ءَ رستگ۔ بلوچ ءِ چک ءَ شپ ءِ شپ گْوشتانک دیگ ءُ ھمک زلم ءِ دیم ءَ گوں مھکمی ءَ اوشتگ یکیں روچ ءَ در نہ برتگ، بلکیں بلوچ ءَ را اے زلم ءُ زوراکیاں اے جاہ ءَ رسینتگ ءُ درونت داتگ۔ پمیشکا مروچی بلوچ زالبول جوانیں رنگے ءَ اے زلم ءِ بگیر ءَ پاد اتکگ اَنت ءُ پہ تمردی دیم ءَ جزگ ءَ اَنت۔
ما اگاں جھان ءِ زْرمبشتاں بہ وان اِیں تامل ٹائیگرز، کرد، پلستینین، اپریکہ ءِ تہ ءَ ، لبنان، الجزائر ءُ ویتنام ءِ زرمبشتانی تہ ءَ زالبولاں مزنیں کساسے ءَ جنگ ءُ پولٹیکل موبلائزیشن ءِ تہ ءَ بھر زرتگ۔بازیں نبشتہ کار ءِ گْوشگ اِنت کہ 1905ءِ وھد ءَ زالبولاں گراؤنڈ سْیاست ءِ تہ ءَ گیشتر کُربانی داتگ۔ انچو کہ ’ پیپلز موومنٹ فار دی لبریشن آف انگولا ‘ ، اے زْرمبشت ءِ تہ ءَ مارا زالبول ءُ مردین ءِ کنٹروبیوشن یک ھساب ءَ گندگ ءَ کا اَنت۔انگولا ءِ زْرمبشت ءِ تہ ءَ ھمینچو زالبولانی کِرد بوتگ ھمینچو مردینانی بوتگ، اے گل (تنظیم) ءِ تہ ءَ زالبولاں جنگ ءَ ھم بھر زرتگ ءُ گراؤنڈ پولیٹیکس ھم کرتگ، انگوالا پرتگال ءِ کالونی یے بوتگ۔کوئین گنگا انگوالا ءِ زالبولے بوتگ کہ گوں بھادری ءَ گوں پرتیگیز ءَ جنگ ئِے کرتگ۔
موزمبیک لبریشن پرنٹ ءِ تہ ءَ مزنیں کچے ءَ زالبول گراؤنڈ پولیٹکیس ءَ ھوار بیتگ اَنت ۔ آیانی یونٹے ءِ نام ب موزمبیکن وومن لیگ اَت۔ ایشی ءِ تہ ءَ زالبولاںس سیاسی تربیت دیگ بوت اَنت، پد ءَ کسانیں یونٹے جوڑبوتگ ءُ وومن ڈیٹیجمیٹ۔ 1972 ءَ دگہ آرگنائزیشنے جوڑ بوت، آرگنائزیشن آپ موزمبیکن وومن کہ جوڑ بوت ایشی ءِ تہ ءَ موزمبیک ءِ سرجمیں زالبول ھوار کنگ بوت اَنت ءُ زالبولانی سروکی ءَ لس زالبول ءِ تربیت کنگ بوت۔
ھمے وڑ ءَ ’ دی لوگوز مارکیٹ آف وومن ایسوسی ایشن نائیجیرین 1920 ءَ جوڑ بوت ، اے انٹرسٹ ٹولی یے(گروپے) بوتگ، ایشاں نائجیریا ءِ تہ ءَ کولونیل پاور ءِ بگیر ءَ گراؤنڈ پالیٹکس کرتگ۔ زورآور ءِ بگیر ءَ زھرشانی (پروٹسٹ) کرتگ، سرکار ءِ شونداتاں چیلنج کرتگ اَنت، ایشاں نائجیرئین زالبول مارکیٹ ءُ ایکنومی ءِ تہ ءَ کمک کرتگ اَنت، اے ٹولی (گروپ) سک مھکم بوتگ، گڑا ایشاں کمیٹی یے جوڑ کرتگ ءُ سرکار ءِ شونداتاں چیلنج کرتگ اَنت ۔ھمے رنگ ءَ اپریکا ءِ جزاں کہ ما وان اِیں اُود ءَ گیشتر پرکاریں زالبول دھکان بوتگ اَنت۔
انچوش بلوچستان ءِ باز زالبول ءُ مات چو میکسم گورکی ءِ مات گِدار (ناول) ءِ تہ ءَ مات ءِ ڈول ءَ ھم ھست ءُ بوتگ، بلے آیانی بابت ءَ نبشتہ کنگ نہ بوتگ۔ ھمے گِدار ءِ تہ ءَ کردارے کِسہ ءَ کار اِیت، پاول ولاسوپ کہ آ پوریاگرے اَت۔ وھدے کہ گار ءُ بیگواہ کنگ بوت، گڑا چک ءِ بیگواھی ءَ پد آئی ءِ مات آشوبی یے جوڑ بوت (مات ، 1906)۔
مروچی بلوچستان ءِ تہ ءَ اے وڑیں ھزاراں مات ترا دست کپ اِیت کہ آ بلوچ جز ءِ کردار جوڑ بوتگ اَنت، انچیں کردار بلوچ ءِ تہ ءَ دست کپ اِیت کہ آیاں وتی زھگ ءِ شوھازگ ءَ جند ءِ پجار گار کرتگ۔ مروچی آ ماتاں ما چہ زاکر مجید ءِ مات، راشد ءِ مات ءُ دگہ ھزاراں ماتانی ناماں زان اِیں۔ اگاں بلوچستان ءِ تہ ءَ میکسم گورکی وڑیں نبشتہ کار بوتیں اد ءَ ھزاراں مات گمسار نہ بوت اَنت، ناں آیانی کردار گمسار بوت اَنت۔
ھمے ھساب ءَ بلوچ زالبول همک اھد ءَ گھگیری ءِ (مزاحمت) چیدگ بوتگ اَنت ءُ انگت چیدگ اَنت۔ بلوچ زالبول ھمک اھد ءُ باریگ ءَ گھگیری ءُ جنگ ءِ پڑ ءَ گوں مردیناں ھم کوپگ ءُ ھمتوار بوتگ ءُ مروچی ھم آھانی کِرد چہ ھچ کس ءَ اندیم نہ اِنت-