پیش گال
نبشتہ کار: بشیر زیب بلوچ
شھید کماندار انور جان پنام ء پدا بلوچ ءِ نام ءَ کتاب “جنگولیں پدا” ءِ پہ شونگال ءِ نبشتہ کنگ ءَ من ءَ منی مھروان ءُ لیکھی سنگت ءُ کتاب ءِ نبشتہ کار سرباز وپا جان ءَ گْوشتگ گڑا من چو مدامی وڑ ءَ یک برے ھیال کرت کہ من چہ وتی دزگٹیاں نیمون کناں ءُ چہ آئی پھلی لوٹ آں۔ بلے منی دل ءُ زھن ءَ یک اجبیں مارشتے ودی بوت کہ یک مردمے چونیں وھدے ءَ مارا چونیں کسان ءُ مزنیں زمہ واری یے دنت پہ آئی پیلو کنگ ءَ ما آ بستار ءَ نہ دار اِیں یا نادلگوش ، سست ءُ نزور بہ اِیں ، ما ھشکیں گپ جن اِیں ، بلے راستی ھمیش اِنت کہ ما نیمون کن اِیں کہ جی منی زمہ واری ، دزگٹی ءُ جنجال گیش اَنت من پمیشکا پھلی لوٹ آں۔
بزاں اے وڑ بلکل نہ اِنت ، جنگ ءَ دزگٹی ، جنجال ، پریشانی ءُ آزار درست بہ اَنت ءُ اے راست اَنت ، بلے منی نزیک ءَ جنگی دزگٹی ، جنجال ، پریشانیاں نیمون بہ کناں ءُ گوں جنگ ءَ ھمگرنچیں کجام ھم کار ءَ پیلو مہ کن آں راستی ءَ جنگی دزگٹی ءُ جنجالانی نام دیگ وتی نابودی ءُ نزوریانی چیر دیگ اِنت۔ پرچا کہ تو گوں جنگ ءُ جھد ءَ ھمگرنچ ئے گڑا ھر کسان ءُ مزنیں ڈبہ ءِ پیلو کنگ تئی زمہ واری بیت۔
وھدے کہ وتی زاتی کارانی پیلو کنگ ءَ ترا وھد نہ بوت گڑا بہ زان کہ تو وتی راجی زمہ واری ءَ شریں وڑے ءَ پیلو کنگ ءَ ئے۔ وھدے کہ زاتی زمہ واریانی پیلو کنگ ءِ سبب ءَ راجی زمہ واریانی پیلو کنگ ءِ تہ ءَ کمی اتک آ وھد ءَ بہ زان کہ تو زاتی زمہ واری ءَ اولی ءُ راجی زمہ واری ءَ دومی سرپد بوگ ءَ ئے۔ منی ھیال ءُ زانت ءِ بنیاد ءَ اے کار وت یک نیم آشوبی کردے ءِ پدریں چیدگ اِنت۔
شھید انور جان ءِ کتاب ءَ ھما وڑ ءَ کہ نبشتہ کاریں ھمبل ءَ شھید ءِ جتائیں جاور ءُ پد ءَ شھید ءِ ایمانداری ، پگر ءُ لیکہ ، زانشت ءُ جنگی بودناکی ءِ ھواری ءَ جنگی کاروائی ھما داب ءَ نبشتہ کرتگ اَنت آ پہ آدگہ سرمچاریں ھمبلاں جنگی مارشت ، کتہ کاری ءُ کمک ءِ ھواری ءَ دلبڈی ءِ شریں درونت ءُ سکین اَنت ، ءُ منی ھمے واھگ ءُ لوٹ اِنت کہ ھمک شھیدیں سنگت ءِ جنگی مشن ، کاروائی ءُ آپریشن ھمے وڑ ءَ کتابی دْروشم ءَ نبشتہ کنگ بہ بہ اَنت ءُ بلوچ راج ءِ دیم ءَ آرگ بہ بہ اَنت۔ ھمے وڑیں نبشتانک راجدپتر ءِ تاکدیماں ڈولدار بہ اَنت ءُ آیوکیں پدریچ ءِ مجگاں رژنے ءِ رنگ سھرا ءُ پہ سرجمیں راج ءَ جنگ ءِ مادنیں دگے سابت بیت۔
من شھید انور جان ءِ سیاسی ءُ جنگی بودناکی ءُ جنگ ءُ میڑانی نہ منوکیں مردمانی مارشت ءُ ھیال، ایمن دوستی ءِ لیکہ ءِ بابت ءَ ھنری کسجنری ءِ ھمے دانکاں گْوش آں۔
“من تھنا ھما ایمن دوستانی گون ءَ تپاک کناں کہ آ آزاردھی ءِ بگیری ءَ داں گڈی آسر ءَ اوپار کن اَنت ءُ یک گامے پشت ءَ نہ کنز اَنت ، بلے من آیان ءَ یک گپے الم گْوشگ لوٹاں کہ آیانی مارشت دلجماں یک چونیں ھم زورمندیں مردمے ءِ واھشتانی میان ءَ چیر تر اَنت ءُ آیانی کمک ءَ ایمن دوستانی رویشت آیاں گیشتر گوں جنجالاں دیمپان کنت۔ جنگ پرشگ ءُ دو بھرانی تہ ءَ بھر ءُ بانگ بوگ ءِ نام نہ اِنت ، بلکیں اے یک انچیں جاورے کہ لھتیں شرتانی بنیاد ءَ کنگ بیت۔ پہ درور ھٹلر ءِ بگیری ءَ جنگ وھدے یک بنیادی لوٹے اَت ، چہ ایشی منی مراد ھچ پیم ءَ اے نہ اِنت کہ جنگ پہ ھرکس ءَ بنیادی لوٹے ، ناں کہ منی مراد اِیش اِنت کہ راجانی بامرداں پہ پیشدارگ ءَ جنگ کنگ المی اِنت ، بلکیں منی مراد ھمیش اِنت کہ لھتے انچیں منّ اَتگیں راھبند اَنت کہ آیانی رد ءَ پہ جنگ کنگ ءَ تیار بوگ ھژدری اِنت”۔ مرچی بلوچ راج ءُ بلوچ سرڈگار ھما وڑ ءَ میان استمانی ءُ پاکستانی زورگر ءُ لٹ ءُ پلیں زوراک ، نوک آبادکار ءُ ناشریں زوراکانی چیردست ءُ جنجالانی دیمپان اِنت ، اگاں بلوچ راج ءِ ھاس بلوچ سرمچار یکجاہ مہ بہ اَنت وتی زانشت ءُ چہ کارشونیاں بلوچ راجی ءُ لیکھی جنگ ءَ گیش ترند ءُ نوکی ودی مہ کن اَنت گڑا آجوئی ءُ راجی پھازداری دوریں گپے۔
لھتیں سالاں پد بلوچستان ، بلوچستان نہ بیت ، بلکیں بلوچ سرڈگار ءِ ٹکرے بیت۔ گڑا بلوچ یک راجے نہ بیت ، بلکیں بلوچ یک راجے بوتگ پشت کپ اِیت ءُ دگہ ھچ نہ مان اِیت۔ کجام وھد ءَ من مردمے ءِ بابت ءَ نبشتہ کن آں گڑا سکا ھیران ءُ جنجالانی دیمپان بہ آں ، چی ءَ کہ زندگیں مردم ءَ پد اے نبشتانک وتی لیکہ ءُ کار ، وتی کرد ءِ ھواری ءَ نبشتانک ءِ گون ءَ انساپ کن اَنت یا ناں؟
وھدے کہ من کجام شھید ءِ بابت ءَ نبشتہ کن آں گڑا ھمے جیڑاں منی لبز ءُ نبشتانک شھید ءِ لیکہ ءُ کار ، دیمونی ءُ کرد ءِ گون ءَ انساپ کن اَنت یا ناں؟ شھید انور جان وتی پگر ءُ کار ، دلیری ءُ کرد گوں وتی ھوناں وت نبشتہ کرتگ اَنت ءُ پر مھریں مشکے ءِ گوات ءِ لڑانی تہ ءَ ھوار کرتگ اَنت۔ مرچی ھما ھونانی وشبو سرجمیں بلوچستان ءَ تالان بوتگ ءُ دلیر ءُ نترسانی پیم ءَ زندگی ءُ مرگ ءِ میان ءَ مرگ پہ شادھی امباز اِتگ ءُ پہ وتی ماتیں وتن ءَ پدا بوگ ءَ اَنت۔
