سُر ءُ سپر
(گوں استاد منھاج مکتار ءَ یک شپے)
نبشتہ کار: ھنیپ بلوچ
شپ تھار اَت، کوش چہ کوھانی شماں کشگ ءُ موسم ءَ ابدمان کنگ ءَ اَت۔ چہ دور روباہ ءُ تولگانی ھولاسگانی توار آھگ ءَ اَت، بلے پد ءَ بے تواری اَت۔ بَس چرتانی چِپ چپانی توار اَت کہ شپ ءَ ساز کنگ ءَ اِت اَنت۔ ما دوئیں وتی نپادانی سر ءَ نشتگ ءُ آزمان ءِ زیبائی ءَ ندارگ کنگ ءَ اِت اِیں، چوش کہ لیاکت امین گْوش اِیت:
” کلکشاں تاموریں راھے ایر کُتگ بے ھال اِتوں”
من ءُ بلوچی زبان ءِ آشوبی گشندہ استاد منھاج مکتار، ءُ من یک انچائیں شائرے اِت آں آ یک زیمل کار ءُ وشتواریں گشندھے اَت۔ من لبزاں آس دوچگ ءَ اِتاں آ سُرانی تھ ءِ درداں توار پرمائینگ ءَ اَت۔ ما دوئیں آجوئی ءِ کاروان ءِ مساپر اِت اِیں۔
من چراگ روک کُتگ اَت کہ آئی ءِ شھم گْوات ءِ امانت اِت اَنت۔ استاد ءَ ساز وتی کُٹ ءَ کُتگ اَت کہ ماتے وتی زھگ ءَ کُٹ ءَ کنت ءُ سھڑین ایت۔ ناگت ءَ منی ھیال ءُ گُمان ءَ گُلگداریں جلشکے سھرا بوت ءُ من استاد منھاج مکتار ءَ پول کُت۔
“استاد! اگاں ما پہ وت ءَ اے راہ گچین مہ کُت اِیں گڑا زندگی چون بیتگ اَت؟”
استاد ءَ شاکارگے جت ءُ پسو دات: “زندگی؟ بوت کنت کہ کندگ آسان بوتیں، بوت کنت کہ شپ دْراج مہ بوتین اَنت، بوت کنت من شاتکامی ءِ سوت جتگ اَت، بلے آ دُرس دروگ بیتگ اِت اَنت۔
راستی ھمیش اِنت کہ ما اے راہ گچین نہ کُتگ، راہ ءَ مارا گچین کُتگ۔ وھدے کہ من ساز ءِ دیم ءَ نشتگاں گڑا سازاں وت آشوبی سوت جتگ۔ من زانتگ کہ منی توار منی راج ءِ توار اِنت ءُ من اے توار ءَ گُٹگیر کُت نہ کن آں؟”
من جیڑ اِت کہ ھمے توار منی شائری اِنت، ءُ تار منی شئیرانی چھر اِنت۔ من جُست کُت ءُ گْوشت “بلے استاد! زیمل وشی یے؟”
استاد کمے گیگ نشت ءُ پسویے دات: “زیمل وشی یے، بلے کجام وشی؟ ھما وشی کہ تئی راج ایردست اِنت؟ تئی زمین بندیگ اِنت ءُ ھمک روچ ژانگْولیں لاش پرتو سوگات بنت کہ بیگواھیں مردمانی آھگ ءِ وادر ءِ اندوہ؟
یک برے آجوئی ءُ وشھالیں زندے بہ بیت، گڑا مھر ءُ وشی ءِ سوت ساز بنت۔ انوں ھرچ ساز ءِ سُر بندیگ اِنت، شاتکامی چہ کُج ءَ کئیت۔”
من کمے جیڑ اِت ءُ پد ءَ وتی دل ءِ تہ ءَ گْوشت: بندیگجاہ ءِ ھمے سوت منی شائری ءِ ھون اَنت۔ استاد ءِ ساز ءِ ھرچ تار منی لبزاں نوکیں ھونے مان کنت۔ گوں ھمے جیڑگ ءُ مارشت ءَ من جُست کُت: “استاد! تئی دُرساں مستریں دیمونی کجام اِنت؟”
استاد دمانے بے توار بوت ءُ پد ءَ گْوشت ئے: “واھگانی کـُشگ ءُ وابانی زندگ کنگ۔ بوت کنت کہ منی مات ءُ پِت ءَ پہ من دگہ واھگ داشتگ، بلے من وتی دل ءِ توار گوشداشتگ، ءُ توار ءَ من ءَ گوں کاروان ءَ بندوک کُتگ۔
آجوئی ءِ کاروان ءَ ۔”
من دمانے گوں وتی جند ءَ گیروشگ بوتاں، من وتی شائری وتواک کُتگ کہ مرچی گوں تئی توار ءَ سازاں توار پرمائیت۔ مئے دوئینانی لبز ءُ سُر یکیں کاروان ءِ ھمسپر اَنت۔ پمیشکا من جُست کُت کہ: “استاد! تو گوں وتی چماں آجوئی ءَ چون چار ئے؟”
آئی ءَ گوں لھمیں گالوارے ءَ پسو دات ءُ گْوشت: “آجوئی لبزے نہ اِنت، چاڑے۔ اُمیتے، یک وشھالیں بانداتے۔ وھدے مات وتی زھگ ءَ پہ راستیں گپ ءِ جَنگ ءَ مہ کن مہ کنت، شائر وتی زبان ءَ مہ بند اِیت، گشندہ ایوک ءَ گمیگیں سوت مہ جنت، بلکیں وشنود ءُ مھر ءِ راگ بہ جنت۔ ھمے دمان آجوئی اِنت۔”
ساز ءِ تار گوں شپ ءِ بے تواریاں ھمگرنچ اَت، کوش گوں چِرتانی چِپگاں کلندر اَت۔ گزانی سروز گونگیں تواراں شپ ءِ دامُن گوں زیبائی ءِ مُھرگاں کماتگ اَت۔ من وتی دل ءِ تہ ءَ گْوشت: ھما دمان کہ کئیت (آجوئی) گڑا منی شائری ءِ چھر زیبائی ءِ آدینک بنت ءُ تئی توار ءِ تہ ءَ گلاب دْرنزیں موسمے سوت جنت۔ ما دوئیں وتی واباں یک بندے ءِ تہ ءَ ندارگ کن اِیں۔
من اُمیت ءِ شاکارگے جت ءُ جُست کُت: “استاد! اگاں بے بلاہ بات بلے اے گْواچن اِنت، مہ بہ ئے، تئی زیمل ءِ آسر چے بیت؟”
استاد ءَ گوں بچکندگے ءَ پسو دات کہ اے بچکندگ ءِ تہ ءَ اھوتیں کسھے اندیم اَت۔ استاد ءَ گْوشت: “منی زیمل گوں منی جان ءَ بندوک نہ اِنت، منی ارواہ اِنت، منی درد اِنت ءُ درد ھچبر نہ مِر ایت۔ داں منی راج ھست اِنت، منی توار زندگ بیت۔ من اگاں بہ مِراں منی توار زندگ مان اِیت، چے ءَ کہ زیمل چہ مَرگ ءَ مستِر اِنت۔”
من گوں وت ءَ گْوشت: شائری اُوں ھمے وڑ اِن، شائر مر اِیت شائری زندگ اِنت۔ پرچا کہ پُرمانائیں ساچشت ھچبر نہ مِر اِیت۔ گشندہ پشت نہ کپ اِیت، بلے آئی توار پہ مدامی مان اِیت۔ مئے دوئینانی دیمونی وھد ءِ دیوال ءِ سر ءَ پہ مدامی نبشتہ کنگ بنت۔
نوں شپ گیش تھار بوتگ اَت۔ کوش ءَ نوں سارتی ءِ دامُن گْرنچ داتگ اَت، ھشیم اُوستیں چمانی تہ ءَ واب وتی گُشان ءَ تالان کنان اَت۔ ءُ باندا مارا سپرے ءَ در کپگی اَت۔ من وتی گُڈّی جُست استاد ءِ دیم ءَ ایر کت ءُ گْوشت: ” تو سدک ءِ کہ ما سوبین بہ اِیں؟”
آئی کمرزانی بُتک ءُ دمانے آزمان ءِ نیمگ ءَ چمشانک دات اَنت، گْوش ئے زان ءَ گوں اِستالاں گپ ءَ اَت۔
“سدک؟ ھمے سدکی اِنت کہ سرمچار ءَ پہ توپک ءِ بڈّ ءَ کنگ ءَ لاچار کنت، ساچشتکار ءَ پہ نبشتہ کنگ ءَ، ءُ من ءَ پہ سوت جَنَگ ءَ۔ من سدکاں ما آجو بہ اِیں، بلے جُست اِش اِن کہ باریں آجوئی ءِ سوت ءَ من وت جن آں؟ یا کہ منی شاگردے منی مانش ءِ سر ءَ کئیت ءُ آجوئی ءِ سوت ءَ جنت؟”
چہ ایشی ءَ پد ما دوئیں وتی نِپادانی سر ءَ تچک بوت اِیں، ءُ من گوں ٹوھیں جیڑگے ءَ دُچار کپتگ اِت آں۔ استاد ءِ توار گْوش ئے چہ دور کوھاں شھم کناں ءُ منی گوشاں کپگ ءَ اَت۔ من چم بند کُت اَنت، بلے استاد ءِ توار انگت گوشانی تہ ءَ ساز جنگ ءَ اَت ءُ یک جُستے کہ انگت منی دل ءِ تہ ءَ زندگ اِنت۔
