نبشتہ کار: مھروان کمبر
بلوچستان ءِ مھلبیں ھاک گندگ ءَ بے توار ءُ ویران در ءَ بیت، بلے اسل ءَ آ درداں چہ سر ریچیں اَنچیں دیارے کہ آئی ءِ ھمک سنگ یک کسّھے، ھمک درچک یک اندوھے، ھمک کوہ یک توارے ءُ پٹ ءُ میدان کُشار جاھے۔ اِے دیار ءَ زندگی ءُ مرگ ءِ میان ءِ لکیر اَنچو بارگ ءُ نازُرک اِنت کہ یک جُستے تئی مرگ ءِ سوب بیت کنت۔ اے ھما جاہ اِنت کہ اِد ءَ “نیکرو پولیٹکس ” (بزاں کُشگ ءُ دور دیگ ءِ شوندات) ھر روچ ساہ زیرگ ءَ اِنت۔
نیکرو پولٹیکس ءِ دردناکیں دْروشم ھما بیت کہ وھدے یک ریاستے یا کہ ھما زوراوریں ادارھے یک راجے ءِ زندگی ءِ نیاد ءَ بہ بند اِیت ءُ وت سوڑگ (پیسلہ) بہ کن اَنت کے زندگ دارگ بہ بیت، کے گار ءُ بیگواہ کنگ بہ بیت ءُ کئی لاش ماں ویرانگاں دُور دیگ بہ بیت۔
بلوچستان ھما دیار اِنت کہ آئی ءَ گوں مھر کنگ ٹوھیں گُناھے لیکگ بیت۔ اِد ءِ زھگاں ریازی ءِ ھساب ءُ کتاب ءَ چہ گیش گار ءُ بیگواھیں مردمانی ھساب وانینگ بیت۔ ھر دمک ءُ چارراھانی سر ءَ زیشان گونگیں ورناھانی مات، ڈاکٹر دین ءُ زھیر گونکیں آریپانی لاڑُکیں جنک ءُ شبیر گونگیں ورناھانی گْوھار نشتگ اَنت، ءُ ھمک دیوالانی سر ءَ بینر لچینگ بوتگ اَنت آیانی سر ءَ نبشتہ اِنت ” منی پت، منی زھگ، منی برات کُج ءَ اِنت؟”
اے ھما سرزمین اِنت کہ پاد تْراول بنت، بلے آمیدگس ءِ دروازگ پچ کنگ نہ بیت۔ اِد ءَ پریات کنوکانی زبان بُرگ بیت، توار چِست کنوک یا بیگواہ کنگ بنت یا کہ آیانی تیر سُپتگیں جون ویرانگاں دور دیگ بنت۔ بلوچستان ءِ تہ ءَ نیکرو پولیٹکس ھما سیمسراں سر بوتگ کہ ھر کس سوال چست کنت آ کُشگ ءُ دُور دیگ بہ بیت۔ زیشان زھیر ھمے نیکرو پُولیٹکس ءِ نوکتریں دَرور اِنت۔
زیشان ھمے گُلزمین ءِ پُسّگے اَت۔ آ وتی ڈیھ ءِ سرمچارے نہ اَت، آئی ءِ دست ءَ توپک نیست اَت نیکہ آئی ءَ سنگر گپتگ ءُ نشتگ اَت، بلے انگت آ یک جنگے ءَ دُچار اَت۔ ھما جنگ لبزاں گوں کنگ بیت، ھما جنگ ارسیگیں چمّانی زُبان ءَ گوں کنگ بیت۔ ھما جنگ پوسٹراں گوں بیت، ھما جنگ دمبرتگیں دگانی سر ءَ بے تواریں زھرشانیاں گوں کنگ بیت۔ بلے بلوچ گُلزمین ءِ سر ءَ راست گْوشگ، توار چِست کنگ ءُ وتی بیگواھیں مردمانی پد جَنگ ٹوھیں گُناھے لیکگ بیت ءُ ھمے گُناہ اِنت کہ زیشان ءِ تیر سُپتگیں بالاد مارا سوگات کنگ بوت۔
زیشان تھنا یک نامے نہ اِنت، بلکیں یک کسّھے سرجمیں بلوچستان ءِ کسّہ۔ یک اَنچیں ورناھے کہ آئی ءِ رگانی تہ ءَ وپا ءِ ھون ھوار اَت ءُ بچکندان ءُ گھگیری ءِ رَنگ آ ھما ھزاراں بلوچ ورناھاں چہ یک ورناھے اَت کہ آئی ءَ وتی کسانی گار ءُ بیگواھی ءِ لوار چکیں ساھگ ءَ گوں گْوازینتگ اَت۔
زیشان ءِ میار چی اَت؟ ھمے کہ آ یک گار ءُ بیگواھیں پتے ءِ زھگ اَت کہ آ پت کبزہ گیریں ریاست پاکستان ءِ لشکری کارمنداں چِست کُت ءُ گار ءُ بیگواہ کُت داں رُوچ ء مروچی گار اِنت۔ ھما رُوچ ءَ کہ آیانی لوگ ءِ دروازگ پُروشگ بوت، ھما گُڈّی ساھت کہ آئی ءَ وتی پت دیستگ اَت، ھما گم چکاریں ساھتاں زیشان ءِ تھانگ ءَ اَنچیں جُھلیں ٹپّے اِشتگ اَت داں زندگ اَت آ ٹپّ دْراہ نہ بوت۔ آ تھنا یک زھگے پشت نہ کپتگ اَت، بلکیں وتی مات ءِ گُڈی اُوست اَت، وتی گْوھار ءِ ھمت ءُ بیگواھیں پت ءِ توار جوڑ بوتگ اَت۔
زیشان شھید کنگ بوت۔ آئی ءِ اَجگیں بالاد پمیشکا تیر آماچ کنگ بوت کہ آ یک مُرتگیں چاگردے ءِ زندگیں انسانے اَت۔ آئی ءِ زِرد (زمیر) زندگ اَت، آئی ءِ جُست زندگ اِت انت ءُ آئی ءِ لیکہ زندگ اَت۔ آئی ءِ تیر سُپتگیں جون لوگ ءَ سر بوت۔ تھنا آئی ءِ چم بند اِت اَنت، بلے آئی ءِ جُست زندگ اِت انت، آئی ءِ زِرد (زمیر) زندگ اَت، آئی ءِ لیکہ زندگ اَت۔ ھما نگاہ کہ پت ءِ شوھاز ءَ اِت اَنت آیاں یک پدریچے واب ءَ پاد کُت۔
زُوراکی ءِ کسّہ آئی ءِ بالاد ءِ سر ءَ نبشتہ کنگ بوت۔ شل سریں تیراں چہ آئی ءِ جُستانی پسّو دیگ بوت۔ زیشان ءِ زندگ بوگ ءَ یک کبزہ گیریں ریاستے پمیشکا تُرس ءِ آماچ کُتگ اَت کہ آ ھمے جُستانی پسّو ءَ لوٹگ ءَ اَت کہ منی پت کُج ءَ اِنت؟ پت ءِ سارتیں ساھگ کُج اِنت؟ پرچا شُما مارا گار ءُ بیگواہ کن اِت؟ مئے گُناہ ءُ میار؟
وھدے ما زیشان ءِ کسّھاں کار اِیں گُڑا اے تھنا یک مردمے ءِ کسّہ نہ اِنت، بلکیں یک تیوگیں راجے ءِ کسّہ اِنت۔ آ زُلم ءُ زوراکی ءِ ھما دْراجیں کسّہ اِنت کہ بلوچستان ءِ ھمک شھر ءُ میتگانی دیوالاں نبشتہ کنگ بوتگ۔ اِشی ءِ ھمک تاکدیم ءَ زوربیگواھیں مردمانی دردانی تورشت ءُ تیر سُپتگیں زیشان، بالاچ، ازگر ءُ ماسٹر بیت اللہ ءِ رِتکگیں ھُوناں گوں نبشتہ کنگ بوتگ اَنت۔
زیشان ءَ مرگ ءِ کھریں لوار کُشت نہ کنت، پرچا کہ آ اُمیتانی رُوچے اَت ءُ اُوستانی رُژن۔ روچ ءَ کے کُشت کنت ءُ رُژن ءَ کے داشت کنت۔ زیشان ھما ورناھانی دْروشم ءَ زندگ اِنت کہ آ وتی پت ءِ شوھاز ءَ در پہ در اَنت، ھما گْوھارے ءِ دْروشم ءَ زندگ اِنت کہ وتی برات ءِ ساھگ ءَ وتی پت ءِ وشبوھاں شوھازگ ءَ اِنت، ءُ ھما پیریں پتانی چمّانی تہ ءَ زندگ اِنت کہ رولھیں ساھتاں چم دروازگ ءَ وتی بچّ ءِ ودار ءَ سک اَنت۔
ھما ماتانی دْروشم ءَ زندگ اِنت کہ آ پریس کَلب، لشکریانی پانگس، بُنجل ءُ کبرستان ءِ مْیان ءَ زندگی گْوازینگ ءَ اِنت ءُ ھما بینرانی سر ءَ کہ آ بلوچستان ءِ دگ ءُ چارراھانی سر ءَ چِست کنگ بنت ءُ گُڈّی ءَ تہ شھیدی ءِ تام ءَ چش اَنت ءُ نمیران بنت۔
