نوجوان آشوب ءِ دل اِنت

نبشتہ کار: بانڑی بلوچ

انچوش کہ شُما سرپد اِت کہ ما بلوچ راج گلام جوڑ بوتگ اِیں- چہ گلامی ءَ دْرست پُلگ بیت، ھکّ ءَ ھوار وانگ ءُ زانگ، ھکّ ھم پُلگ بیت، بلے مارا دلپروش بوگی نہ اِنت ءُ بلکیں وانگی اِنت۔ وانگ ءَ اَبید گْوستانکی ءُ سْیاسی کتاب وانگی اِنت، گُلامیں راجانی گْوستانک ءَ بہ وانیں ءُ بہ زانیں کہ آ چوں گلام جوڑ کنگ بوتگ اَنت۔ آیاں چوں وتی آجوئی رس اِتگ، پمیشکا ما نوجوان بلوچ ءِ امانت اِیں-

چوش کہ نوجوان سے چیزے تہ ءَ سک نزور اِنت یکے کہ ترس ءِ آماچ بیت، اَگاں نوجوانے کہ کتاب دوست ءُ لیکّھی بوت گڑا زورگریں ریاست آئی ءَ ترس ءِ آماچ کنگ ءِ جھد ءَ کنت۔ آئی ءَ گار ءُ بیگواہ کنت، بلے اگاں نوجْوان گوں وتی لیکہ ءَ ایماندار بیت گڑا ترس ءِ آماچ نہ بیت-

دومی کہ تجربہ ءِ کمی اِنت، نوجوان اگاں چیزے کنگ ءِ جھد بہ کنت سوبین مہ بیت گڑا دلپروش بیت، بلے دلپروش بوگی نہ اِنت۔ بلکیں تجربہ کنگی ءُ جھد برجاہ دارگی اِنت-

سیمی کہ لیکّھی رِد ءَ زانشت نیست، ھبر کنگ ءِ وڑ نیست، نندگ ءُ پاد آھگ ءِ شرپ نیست، تالیم ھست بلے زانشت نیست، چی ءَ کہ تالیم تھنا ڈگری ءَ سرپد بیت۔ بلے! چوش نہ اِنت، تالیم تھنا ڈگری نہ اِنت۔ ڈگری زر ءِ سر ءَ ھم رس اِیت، بلے زانشت نہ رس اِیت۔ وت ءَ ھرچ پڑ ءَ شوک بہ کن ئے کہ مردم چہ ترا impress بیت، پمیشکا نوجوان ءِ تہ ءَ سے چیز سکا اَلّم اِنت-

تالیم education:

بلوچی بتلے ھست کہ : ”انسان پہ اَدب، اَدب پہ زانگ۔“ پمیشکا وانگ ءُ تالیم پہ بنی آدم ءَ سک اَلّم اِنت- دومی

اَمَل کنگی اِنت، تھنا وانگ ءِ گپّ جنگی نہ اِنت۔ مئے انوگیں نوجوان ءَ بہ چار اِت کہ اَمَل ءِ جند نہ کن اَنت، لھتین ءَ گپّ جَنگ ھم واک نہ کنت۔ دْراھیں شپ آگاہ ءُ روچ ءَ وپس اَنت، مرچیگین کار ءَ پہ باندات ءَ یلہ کن اَنت۔ چوش مہ کن وتی بستار ءَ بہ زان اِت، شُما سک شوکیں مردم اِت۔ من ءُ تو بلوچ ءِ باندات، بلوچ ءِ اَمانت، توپک پہ نوجوان ءُ نودربراں اَلّم اِنت۔ توپک ءِ بزانت لیکہ اِنت، وت ءَ لیکّھی بہ کن اِت۔ ھمینچُک پکّا بہ کن ئے کہ توپک کار ءَ بہ کنت، وت ءَ مچانکی (اجتماعی) جوڑ بہ کن اِت، اگاں تئی تہ ءَ ھُنرے ھست آیاں پہ وتی شرّی ءِ واستا کارمرز بہ کن، بلکیں تھنا وتی پائدگ واستا اِنّا-

نودربراں ترتیب بزاں رد ءُ بند بوگ سک اَلّمی اِنت، کسے کہ رد اِنت آئی ءَ رد بہ گْوش کہ کے اِنت۔ آ توری مستر بیت یا کستر اِنت، آئی ءِ ردی گْوشگ بدیں چیزے نہ اِنت۔ بد لسانی نہ اِنت، اِکلاک گوں وتی سنگت، گوں وتی راج ءَ ایماندار بوگ ءَ گْوش اَنت، جھد بہ کن اِت کہ ایماندار بِہ بَہ اِت۔ راست بہ گْوش اِت، پرچا کہ راستیں گپّ گار نہ بیت-