نبشتہ کار: پاتما بلوچ
ما سرپد ایں کہ چہ درونتانی وانگ ءَ نودربر ءُ لس وانِندہ زُبان ءِ راست نبشتہ ھیل کن اَنت بلے ما بلوچ وتی راجی زبان ءِ درونتاں نہ وان ایں ءُ ناں کہ روچے ءِ یک دمانے ءَ ھم وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءِ جُھد نہ کن ایں۔ ما زان ایں کہ سرپدی چہ وانگ ءُ دلگوش کنگ ءَ رس ایت بلے ما کَس ءَ دلگوش نہ کن ایں ءُ ناں کَسی پنت ءُ سرسوجاں منّ ایں۔ چوناھا ما وت ءَ راجدوست ءُ زبان دوست گْوش ایں، ھر روچ مئے دپ ءَ تھنا یکیں گپ اِنت “بلوچی مئے وتی شھدیں زبان ءُ راجی پجّار اِنت” بلے ما یک روچے ھم توکل نہ کُتگ کہ ما وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءِ جُھد بہ کن ایں کہ بلوچ راج ءِ تہ ءَ زُبان دوستی ءُ راجدوستی ودی بہ بیت۔
چہ ایشی ءَ ابید ما تُرس ءُ جنجالی ءِ ھم آماچ ایں کہ بلوچی وانگ ءُ نبیسگ گِران اِنت۔ سُھب ءَ بہ گِر داں شپ ءِ گڈی بیل ءَ ما وتی موبائلاں بے سیتی ءَ کارمرز کنگ ءَ ایں، بلوچی گپ ءُ تْران ءِ وھد ءَ بلوچی زبان ءِ زگریں گالاں ڈالچار کنان ءَ دری زبان ءِ گال کارمرز کنگ ءَ ایں کہ چہ ایشی ءَ مئے مرچیگیں پدریچ بیران بوگ ءَ اِنت۔ ما یکشل ءَ دری زبانانی نبشتھاں وان ایں ءُ دری زبان ءَ پوسٹ کن ایں بلے ھچ سُد نیست کہ مارا وتی جِند ءَ ھم زبانے ھست۔ ما نہ زان ایں کہ ایشی ءَ ما راج ءِ بےسمائی بہ گْوش ایں یا کہ بدبھتی؟ ما ھشت یا دہ سال پہ دری زبانانی وانگ ءُ دربرگ ءَ دے ایں بلے ما وتی جِند ءِ زبان ءَ یک ھپتگے نہ دے ایں۔ یک روچے ھم بلوچی دَرونتاں نہ وان ایں۔ بلوچ راج ءِ یونیورسٹی ءُ کالج ءِ نودربراں بچار اِت کہ آیاں اِے سرپدی ھم نیست کہ نودربر ءِ زمہ واری ءُ آئی ءِ ھک چے اَنت؟
البت ما پْروش مہ وار ایں، مارا اِے راج سرپد کنگ لوٹ ایت کہ اگاں مرچاں بلوچ نودربر ءُ وانِندہ تھنا روچ ءِ دہ منٹ ءَ ھم بلوچی دَرونت ءُ بُنرھبندی نکاناں وان اَنت گُڑا یک ھپتگے ءِ تہ ءَ وتی راجی زبان ءَ شر ءُ راست نبیسگ ءَ زبر بنت۔ دنیا ءِ دِگہ زبانانی وڑ ءَ بلوچی زبان ءِ ھم دربرگی درونت، ھر وڑیں بُنرھبندی نکان(مواد) کہ آ توری زمانگ بہ بنت یا توری لبزانکی چیدگ ءُ نبشتہ ءِ سرسوجی دَرونت بہ بنت۔ چہ ایشی ءَ ھوار پہ راجی زبان ءِ دربرگ ءَ کسانیں تامُر ءُ سرجمیں دربری(کورس) ءِ تامُر ھم ھست اَنت۔
ما باوری ءَ گْوش ایں کہ اگاں یک بلوچے ءَ ھشت یا دہ تبک(کلاس) ونتگ ءُ مرچی موبائل ئِے گون اِنت گُڑا مرچی ھمے بلوچ سَے روچ ءِ تہ ءَ وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ راست نبیسگ ءَ زبر بیت بلے بَے(شرت) ایش اِنت کہ آ وتی موبائل ءَ بلوچی کتابے ءِ وڑ ءَ بچار ایت ءُ وت ءَ وٹس ایپی ءُ پیسبوکی وانگجاھاں ھوار بہ کنت۔ آئی ءِ تہ ءَ زبان دوستی ءُ راجدوستی بہ بیت، آ دلپروش مہ بیت کہ من بلوچی وانگ ءَ سُست آں بلکیں آئی ءِ تہ ءَ زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءِ واھشت ءُ جُھد کنگ ءِ توکل لازم بہ بیت۔ آ چہ دْرستاں پیسر بلوچی دَرونتاں بہ وان ایت، مُدام بلوچی ءَ گوں بلوچی آباں نبشتہ بہ کنت ناں کہ بلوچی ءَ گوں انگریزی آباں نبشتہ بکنت پرچا کہ گوں انگریزی آباں نبیسّگ ءَ ھچ پائدگ نہ رس ایت۔ آ ھمے بِہ جیڑ ایت ءُ بہ لوٹ ایت کہ من ءَ تھنا بلوچی وت وانگ ءُ دربرگی نہ اِنت بلکیں راج ھم وانینگی اِنت۔
باید اِنت ما اِشتاپ مہ بَہ ایں، وتی کسانیں کلوہ ءُ نبشتانکاں یکبرے وت بہ وان این ءُ آیانی رَدیاں راست بِہ کن ایں۔ لبزانکی چیدگاں ماں راستیں جاھاں جن ایں ءُ ھمُک گالرِد ءَ شریں وڑ ءَ سنج بہ کن ایں۔ گِند ئے رَدیاں راست کنان ءَ مئے نبشتہ ءِ سْیاھگ راست بیت، جُھد بہ کن ایں کہ دگرانی نبشتانکاں وانان ءَ آیانی رَدیاں راست بہ کن ایں یا نوٹ بہ کن ایں کہ چے رَد نبشتگ ئِے؟ انچوشکہ ما جُھد ءَ ایں کہ مئے بلوچی نبشتہ راست بہ بیت پمیشکا باید اِنت ما بزان ایں کہ نبشتہ چے ءَ گْوش اَنت ءُ نبشتہ ءَ چُنت کاریچ، بزانکہ گام اَنت؟
نبشتہ ءِ سے مستریں کاریچ اَنت۔ اولی کاریچ ءَ نبیسّوک جیڑ ایت کہ من چے نبشتہ بہ کن آں؟ دومی کاریچ ءَ آ وتی نبشتہ نبیس ایت سرجم کنت۔ سیمی لازم ءُ مستریں کاریچ ءَ آ وتی نبشتہ کُتگین ءَ وت وان ایت ءُ وتی نبشتہ ءِ رَدیاں راست کنت۔ چیزے پہ نبیسگ ءَ شموشتگ ئِے گُڑا ھوار ئِے کنت۔
ھمے وڑ ءَ آئی ءَ دَرونت ھم تازگ ءُ مُدام یات بنت۔ باید ما ھم وتی راجی زبان ءَ ھمے داب ءَ نبیسگ ءُ وان ایں ءُ راج ءَ ھم بہ وانین ایں۔
باید اِنت بلوچ راج ءِ بْرات ءُ گْوھار مرچیگیں انٹرنٹ ءُ موبائل ءِ زمانگ ءَ وٹس ایپی ءُ پیسبوکی وانگجاھاں اڈ دیان ءَ راج ءَ بہ وانین اَنت، بزانکہ وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءَ ھوار وانینگ ءَ ھم وھد بدے اَنت، بلوچی دَرونت، بُنرھبند ءُ راجدوستی نبشتانکاں وانان ءَ پہ وتی لوگ ءِ مردم، سْیاد ءُ بلوچ مھلوک ءِ ونینگ ءَ وتی جُھد ءَ مھکم بدار اَنت کہ دیم ءَ مارا ھر یکے ءَ وتی راجی زبان ءِ سرمچار ءُ جُھدکار بوگی اِنت۔ چہ بلوچی دَرونتانی وانگ ءَ پد دِگرانی رَدیاں بچار ایں، دِگرانی رَدیں نبشتانکاں راست بہ کن ایں یا وتی پوسٹاں بلوچی ءَ نبشتہ بہ کن ایں۔ بِل اِت کہ رَد بہ بنت وھد ءِ ھمراھی ءَ ما بلوچی راست نبیسّگ ءَ زبر بَہ ایں۔
شالا راجدوست ءُ زبان دوستیں بلوچ بات اِت۔ راج ءِ تہ ءَ بلوچی وانگ ءُ وانینگ ءِ جُھد البار ءُ بلوچی شالا دیمروی بکنات۔
