کارِست : آھو ءُ سرمچار
نبشتہ کار : مزار بلوچ
وھدیکہ بلوچستان ءِ گُشار ءُ روچ ءِ سو٘تکگیں کوھانی تہ ءَ گْوات تنَک ءُ نی٘م سارت ات۔ آزمان نِیل ءُ ساپیں رنگاں رُژناہ ات ءُ آجو٘ئی چو سِرکگیں ری٘ک ءِ تہ ءَ آپ ءِ بِستار ءَ ا٘ت، یک مردے وشّیں آپسرے ءِ کش ءَ نِشتگ ات۔ آئی ءِ دی٘م ءِ رُژنائی چہ سالانی جُھد ءَ گِیـمُرتگ ات۔ اے یک انچیں مردے ءِ نشانی انت کہ آئی ءَ باز دیستگ ات ءُ باز پاسِتگ ات بلے انگت ءَ نہ پْرشتگ ات۔ تُپنگ دستانی نیام ءَ ات ءُ دل چہ تھاریں شپان رُژنائی ءِ شو٘ھازگ ءِ بار ءَ گران اَت۔ آ یک آجوئی شوھازوکیں سرمچارے ات، یک انچیں مردے کہ آئی ءِ زِند یک زو٘رگِریں ریاستے ءِ ھلاپ ءَ آجو٘ئی ءِ جُھد ءِ تہ ءَ ھوار اَت۔
دی٘م پہ دی٘می کش ءَ یک آھوے ءَ وتی سر جھل کُتگ ات ءُ آپ تِنگگ ءَ ات۔ اے یک اجب ءُ ھاسیں ندارگے ات کہ ابرم ءِ کانوُد ءَ باز رند ءَ چوش نہ بیت، انچوُ گُش ئے آ آھو مردمانی تُرس ءَ زانگ ءَ نہ ات۔
اے ندارگ ءَ سرمچار ءِ دی٘م ءَ شو٘کیں پِچکندے٘ ای٘ر کُت۔ وھدیکہ سرمچار آئی ءِ دی٘م جنڈیں ٹو٘پ ءَ ساھگ کُتگ ات، آئی ءِ بالاد ماں گوریلا ءِ سادگیں پو٘شاکان ات، تُپنگ ماں دستان ات کہ آ گِھگیری ءِ چی٘دگ ءِ بستارءَ ات۔ سرمچار کسانُکیں آھُو ءَ گوں پِچکند ءَ چارگ ءَ ات کہ آھُو ءَ وتی سر چِست کُت ءُ گو٘ش ٹال کُت انت۔ ھمے نیام ءَ سرمچار ءَ گْوَشت “تو ھِچ دِل ءَ مور کسانُکیں آسکَلُک“
آ ھبر:ءَ بِندات کنت ءُ آئی ءِ چمّ آپسر:ءِ ھما لھمیں چو٘لاں چار اَنت کہ آھُو آپ ءِ تہ ءَ جوڑ کنت۔ آئی ءَ ھلوت کت ءُ آئی توار گوں کوھانی سارتیں گْوات ءَ ھوار ات۔ اے گُلزمین ھمنچو تئی اِنت، ھما وڑ ءَ کہ منی اِنت۔ اد ءَ تو چہ وتی دل ءِ واھگ ءَ رھادگ بوت کن ئے، جُپ جت کن ئے ءُ دْرِک جت کن ئے۔ تو اد ءَ آجو٘ ئے۔ آھُو دُبر پہ تِنگے٘ ءَ سرءَ آپ ءَ بارت ءُ سرمچار ھلوت ءَ دی٘م ءَ بارت ءُ گْوش ایت “اے یک انچیں زالِمیں دُگنیایے کہ ھُود سردست ای٘ردست ءَ شِکار کن انت، ھُود ءَ سردستی باج بری ءِ جئواز ءَ دنت۔ بلے من تئی شکاری نہ باں.اھو من یک انچیں مجلوکے آں کہ چہ دُرسیں مھلوکاں وت ءَ سردست گِند ایت، بلے من تئی سر ءَ وتی سردستی ءِ آشکاری نہ کناں، ناں کہ تئی بالاد ءِ شیِر ءُ گو٘شت ءِ لُٹ ءُ پُل کناں”
آھوءَ یک رندے پد ءَ وتی سر چِست کت ءُ گو٘ش ٹال کُت انت، انچو٘ گْوش ئے سرمچار ءِ ھبراں گوشدارگ ءَ ات۔ آئی ءَ ھبر دی٘م ءَ بُرت اَنت۔ آوتی سرڈگار ءُ راج ءِ سر ءَ بوُتگیں زُلم ءُ چُکچیِنی ءِ کِسّھاں کار ایت ءُ گْوش ایت “من ھم اے٘ زالمیں گْوازی ءِ آماچ آں، منی ماتیں ڈیھ ءَ ھما مردُماں لُٹ ءُ پُل کُتگ کہ آ وت ءَ سردست گِند اَنت۔ من آجو٘ئی ءِ راستیں ارزشت ءَ سرپد باں، نہ ای٘وک ءَ پہ وتی سرڈگار ءِ مردُماں، بلکیں پہ ھمُک مھلُوک ءَ کہ اے٘ سرڈگار ءِ سرءَ ساہ زُور انت۔ منی دستاں اے تُپنگ پہ تو نہ اِ٘نت۔ اے٘ پہ یک مردے ءَ ھم نہ اِ٘نت ءُ ناں کہ پہ یک ریاستے ءَ۔ اے پہ یک لی٘کھے ءَ اِ٘نت، یک زھرےکہ راجدپتر ءِ ھڈّانی تہ ءَ رُستگ، ھمے٘ لی٘کہ کہ لھتیں مھلوُک پہ ھاکِ٘می کنگ ءَ ودیگ بوتگ ءُ لھتیں کو٘نڈانی سر ءَ جھل بوگ ءُ ای٘ردست ءُ گُلام بوگءَ اَنت۔ منی گُلزمین، منی راج، ما ھما مردُمانی کئوشانی چی٘ر ءَ سک دی٘راں کو٘نڈ جتگ ءُ گُلام بوتگ ایں کہ وت ءَ سردست لی٘کھ ایں ءُ مارا ای٘ردست۔ آیاں مئے کو٘ ہءُ کور ءُ مئے دْرچ ءُ گْوات، دُرس بُرتگ انت ءُ مارا ھمے سِکی٘ن داتگ کہ آ ھِچبر مئے نہ بو٘تگ انت۔ آیاں مئے سیمسر گوں ھو٘ناں تْراشتگ انت ءُ آیاں کانو٘د گْوشتگ۔
آھُو، چمّ ءِ گِندگ ءَ گو٘شدارگ ءَ ات۔ آئی کو٘دکی ءُ سرمچار ءِ گْرانباریں باتِن ءِ تہ ءَ مزنیں تپاوتے ھست ات۔
گْوات تَنَکیں دْرچّانی شم ءَ لھمیں توار کشّگ ءَ ات ءُ گوں وت زِمین ءِ بو٘ہ ءَ برَگ ءَ ات۔ آھُو ھما جاہ ءَ اوشتاتگ اتءُ گوں سیاہءُ زِرد پَھمیں چمّاں سرمچار ءَ رو٘ک رو٘ک ءَ چارگ ءَ ات۔
سر مچار ءَ گْوشت: من ای٘وک ءَ پہ وت ءُ وتی آجو٘ئیءَ جنگ کنگ ءَ نہ آں بلکیں پہ ترا ھم جنگ کنگ ءَ آں. اے٘ گُلزمین ءِ سر ءَ ھمُک زِندگیں ھستی ءِ ھاتر ءَ جنگ کنگ ءَ آں۔ ھما دُگنیانءِ ھاتر ءَ کہ ھُود ءَ ھِچ کس پہ ترا دام چی٘ر نہ کنت، ھِچ تیِر تئی بالاد ءَ ٹُنگ نہ کنت۔ من پہ اے سرڈگار ءِ ھمُک ای٘ردست ءَ جنگ کنگ ءَ آں۔ من جنگ کنگ ءَ آں کہ یک رو٘چے تو چہ اے٘ آپسر ءَ آپ ورگ ءَ کا ئے گُڑا ترا سِنگانی پُشت ءَ مرگ ءِ چی٘ر بوگ ءُ تئی سر ءَ تُپنگ شانک دیَگ ءِ تُرس ءِ ھِچ پکار مہ بیت۔ من پہ آجو٘ئی ءَ جنگ ءَ آں داں کہ منی راج دپتر نوی٘سگ بوتگ، ھمُک لبز کہ من ونتگ ءُ ھمُک ھد ءَ کہ من چمشانک داتگ، منی گُلزمین گُلامی ءِ سانکلاں بندو٘ک اِنت۔ ھمُک کِتاب کہ منی راج دپترءَ گْوَش ایت، آئی ھمُک تاک ءَ منی چم گوں ھو٘ناں رجگ ءَ گِند اَنت۔ پمیشکا چہ من ءَ گی٘ش کسے ءَ آجو٘ئی ءِ اِنچو شو٘ھاز نہ بیت چو٘ش کہ من آں ءُ من ءَ چہ گی٘ش کسے ھم آجو٘ئی ءِ بِزانت ءُ مانا ءَ زانت نکنت۔ من کہ اے٘ سرڈگار ءِ آجو٘ئی ءِ کدر ءَ زان آں، گُڑا من اے سرڈگار ءِ ھمُک ساہ زُورءِ آجو٘ئیءَ ھم زان اَنت۔
سرمچار ءَ لھم لھم ءَ ساہ کشّ ات ءُ چارگ ءَ اَت کہ آھُو ءَ آپ ءِ دگہ تِنگ ءِ٘ زُرت، آھو ھمچو بے٘ تُرس ات انچو٘ گُش ئے سرمچار ءِ ھمُک ھبر ءَ سرپد بوگ ءَ ات۔
سرمچار ءَ گْوشت “یک رو٘چے کیت، اے کو٘ہ دِگہ جنگانی جاک اِش نہ کن اَنت، کورانی آپ منی براتانی ھو٘ناں چہ گو٘ناپ نہ بنت ءُ تو کسانیں آھو: ترا ھِچبر وتی آجوئی ءِ دُبر لو٘ٹ ءِ پکار نہ بیت۔
وھدے آھُو ءِ تو٘شگ ھلاس بیت ءُ وتی سر ءَ چِست کنت ءُ سرمچار ءَ گوں پھمگی چم٘اں چار ایت، آ بِچکند ایت، اے٘ آئی ءِ گْرانسنگیں زند ءِ تہ ءَ ای٘منی ءِ یک ھجبیں ساھتے٘ بیت۔
سرمچار گْوش ایت “نو٘ں بُرو آسکلُک، ءُ یات بہ دار، اے جنگ پہ مہ درستاں اِنت، پہ یک انچیں سرڈگارے ءَ کہ اود ءَ آجو٘ئی ای٘وک ءَ یک گالوارے نہ اِنت بلکیں یک زندگیں راستی اِت۔
آھو ءَ وتی دی٘م تاب کتءُ گیابان ءِ جُھلیاں رھادگ بوت۔ سرمچار ءَ آئیءَ داں رُژنائی ءِ تہ ءَ گار بوھ?گ ءَ چار ات ءُ بازیں وھدے ءَ پد آئیءَ گُمان کُت کہ اے٘ جنگ ایوک ءَ آئی نہ اِ٘نت، اے٘ سرڈگار ءِ ھمُک سِنگ ءُ دار چہ آئی ءَ آجو٘ئی آرگ ءِ او٘ست دارنت۔ اے زی٘بائیں ءُ گُلامی ءِ سانکلاں بندو٘کیں سرڈگار ءِ سر ءَ دْراھیں ھستیانی آجو٘ئی ءِ ھاتر اِنت۔
شالا بلوچ راج اِے جنگ ءَ سوبین بات، بلوچ راج وت ماں وت تپاک، یکمُشت ءُ یکتوار بہ بات۔ شالا ما بلوچی دَرونت ءُ بُنرھبند ءَ وانان ءَ زبان دوست ءُ راجدوست بَہ ایں۔ بلوچ راج ءِ تہ ءَ ھمدردی، ھکوپگی ءُ ھمگامی بہ بات۔ شالا انچوش بات۔
