نبشتہ کار: وھید بلوچ
پاکستان مرچاں بازیں جاھاں گٹ ءُ بے واک اِنت۔ یک نیمگے ءَ گوں نیکراھی گل ٹی ٹی پی، دومی نیمگ ءَ گوں بلوچ راجدوستیں گل بی ایل اے، بی ایل ایپ، دِگہ گوریلہ جنگول ءُ زُلم ءُ زوراکیانی آماچیں سرجمیں بلوچ راج ءِ گوں پاکستان ءَ نپرت ءُ سیمی نیمگ ءَ گوں اوگانسان ءَ ھم جنگی جاور اَنت ئِے۔ پد ءَ سیاسی جیڑہ ءُ پنجاپ ءِ تہ ءَ پاکستانی لشکر ءِ بدنامی شُمئے دیم ءَ اَنت۔ دُنیا ءِ ھر وڑیں زانتکارے ءَ پاکستان ءِ مرچیگیں ھالتانی بابت ءَ جُست بہ کن ئے گُڑا گْوش ایت کہ پاکستان یک رندے پد ءَ1971 ءِ وڑ ءَ بلاھیں لوگی جنگے (سول وارے) ءِ نیمگ ءَ روگ ءَ اِنت ءُ اے لوگی جنگ پاکستان ءَ 1971 ءِ وڑ ءَ پْروشین ایت ءُ بیران ئِے کنت۔ چہ ایشی ءَ ابید پاکستان ءِ بازیں نامداریں پنجابی زانتکار ءُ شھزانت واجہ ھامد میر، نجم سھیٹی کامران ھان ءُ جاوید چوھدری ءَ ھوار دِگہ باز ءَ بازیں وھد ءَ گْوشتگ ءُ انگت ھم گْوشگ ءَ اَنت کہ پاکستان زیت یک لوگی جنگے ءِ آماچ بیت ءُ پْروش ایت۔
ما وتی نبشتانک ءَ تہ ءَ وانوکاں سرپدی دے ایں کہ لوگی جنگ چے ءَ گْوش اَنت؟ اِے لوگی جنگ بزاں سول وار چون ودی بیت ءُ ایشی ءِ بُندری لوٹ چے ءَ اَنت کہ چَہ آیاں زانگ بیت کہ یک مُلکے ءِ تہ ءَ یک لوگی جنگے ودی بیت۔ زاناں پاکستان ءَ اِے دْراھیں چیز ھست اَنت کہ پاکستان ءَ یک لوگی جنگے روک بہ بیت؟
وھدے کہ یک مُلکے ءِ دستور(Constitution) لگتمالی ءِ آماچ بیت ءُ پد ءَ ھر سیاسی گلے پہ وتی سیت ءِ ھاتر ءَ چَپیں گلانی ھلاپ ءَ سِلاہ چِست بہ کنت گُڑا مُلک ءِ تہ ءَ اِے وت ماں وتی جنگ ءَ انگریزی ءَ سول وار گْوش اَنت۔ بزاں ماں اے جنگ ءَ ھر گلے لوٹ ایت کہ مُلک منی مُلکاری سسّا ءُ لیکھانی رِد بہ جُنز ایت۔ اے جاور ھما وھد ءَ ودی بنت وھدے کہ مُلک ءِ دستور نزور بہ بیت ءُ راجی لشکر ھم سیاسی لب ءُ لالچ ءِ دُچار کپ ایت۔ اگاں مرچیگیں وھد ءِ آزات ھیالیں بلوچ آجوئی جنگ، ملائی ٹی ٹی پی ءِ جنگ ءَ ھوار پاکستان ءِ سیاسی ءُ پوج ءِ بدنامی ءَ بچار ئے پاکستان وَ تباہ اِنت۔ ایشی ءَ ابید دِگہ بازیں لوٹ ھم ھست اَنت انچوشکہ جھل ءَ داتگ اَنت۔
1- دْروگیں راجکاری ءُ دستوری جیڑہ Fake Democracy and Constitutionla Crisiss
2- ڈنّی وام ءُ زرکاری ءِ بدھالی External Loans and Poor Economy
3- لالچی ئیں مُلکار ءُ سیاسی دُژمنی Political Rivalary
4- ماں یک پیڈریشنیں مُلکے ءَ راجانی وت ماں ماں وت نپرت
5- گوں ھمساھِگیں مُلکاں دُژمنی یا نوک جنگ زدگی
6- نا اِنساپی
7- گوریلہ جنگ/ چیرجنگ Insurgency
8- ڈنی مُلک ءِ پندل
نی ما چار ایں کہ زاناں پاکستان ءِ وڑیں مُلکے ءَ اے دْراھیں چیز ھست اَنت یا اِنّا؟ اگاں گِند ئے اے وھد ءَ پاکستان ءَ اِے دْراھیں نزوری ھست اَنت۔ پاکستان ءِ تہ ءَ راجکاری مُدام نزور بوتگ۔ پاکستان ءِ ناوانندگیں چاگِرد سِلکاریں جاگیردار، وڈیرہ، ھان، چوھدری، مُلا، انڈسٹرالِسٹ، میر، سردار ءُ نوابانی گُلام اِنت پمیشکا گچینکاری ءِ وھد ءَ مھلوک وتی ووٹ ءَ ردیں اُمیتوار ءَ دے اَنت کہ آ سِلکار(Corrupt) اِنت ایشی ءِ آسر ءَ مرچی 22 کروڈ ءِ آبادی ئیں مُلک بے رھشُون اِنت۔ مرچی ھمے سِکاری ءُ بے رھشُونی ءِ آسر ءَ پاکستان یک دستوری جیڑھے ءِ آماچ اِنت۔
پاکستان ءِ ڈنّی وام ءُ زرکاری ءِ بدھالی ھرکسی دیم ءِ اَنت۔ پاکستان مرچی 140 بلین ڈالر ءِ وام دار اِنت۔ بلے جِند سٹیٹ بینک ءَ تھنا 9 بلین ڈالر ئِے ایر انت۔ بزگیں مھلوک ورگی وردین ءِ گِرانبھائی ءَ بدھال کُتگ۔ تیوگیں مُلک سبسڈی ءِ آسراتی ءَ جُنزان اِنت چریشی ءَ مُلک گیشتر وامدار بوگ ءَ انت۔
پاکستان ءِ لالچی ئیں مُلکار ءُ سیاسی دُژمنی ءَ ھرکس سرپد اِنت۔ مرچاں ھر مُلکاری گل(Political Party) تھنا وتی دمگ ءُ ولایتاں(صوبہ) ھدّبند اَنت۔ پی پی پی کہ یک وھدے ءَ سرجمیں پاکستان ءَ زورآور اَت مرچی تھنا سِندھ ءِ تہ ءَ ھدّبند اِنت۔ ن لیگ پنجابی ءِ پارٹی ءُ مُلا ءُ لھتیں پشتون راجدوست پشتونستان ءَ زورآور اَنت۔ پوج ءِ نوک دیم ءَ آؤرتگیں پی ٹی آئی وت ءَ پاکستانی پرست گْوش ایت بلے اِے بے تجربہ کاریں پی ٹی آئی ءَ ماں چار سال ءَ پاکستان ھر وڑ ءَ بیران کُتگ چمیشکا پوج ءَ پی ٹی آئی وت کَشائینتگ پمیشکا ما گِند ایں مرچاں توری کراچی ءِ مھاجر بہ بنت یا توری پنجابی ءُ پھٹان، دْراھیں مھلوک پوج ءِ ھلاپ ءَ نپرتی اوگام جنگ ءَ اَنت۔ یکے پوج ءِ ھلاپ ءَ مھلوک ءِ نپرت ءُ دومی مُلکاری گلانی وت ماں وت دُژمنی ھم تْرُند بوھان اِنت۔
پاکستان ءِ دْراھیں ھمساھِگ گوں پاکستان ءَ دُژمنی دار اَنت۔ مرچاں ماں اوگانستان ءَ 1990s ءِ پاکستانی دوستیں اوگان تالبان ءِ سرکار اِنت بلے 9/11 ویل ءَ پد ڈالر ءِ لالچی ئیں پاکستان اوگانستان ءِ بیست سال ءِ جنگ ءَ امریکہ ءُ نیٹو ءِ یک بلاھیں جنگی باسکے بوتگ پمیشکا اے جنگ ءَ اولی بر ءَ دوئیں نیمگ ءَ پشتون راج ءِ تہ ءَ پاکستان ءِ ھلاپ ءَ نپرت ودی کنائینتگ۔ ماں اِے جنگ ءَ اوگان تالبان کہ 1990s ءِ وھدے ءَ تھنا اوگانستان ءِ پشتون بوتگ اِت اَنت بلے مرچاں ایشی ءِ تہ ءَ اوگانستان ءِ دِگہ راج تاجک، اُزبک، ھزارا ءُ بلوچ ھم ھوار اَنت پمیشکا اوگان تالبان مرچی پاکستان ءِ واگ ءَ نہ انت۔
گِند ئے اے تالبان ءَ وتی شاہ پاکستان ءَ ھم پچ کُتگ کہ ٹی ٹی پی ءِ نام ءَ مرچاں نامدار انت۔ اے ٹی ٹی پی پشتونستان ءِ دمگاں گوں پاکستانی لشکر ءِ ھلاپ ءَ جنگ ءَ اِنت ءُ ھمُک روچ پاکستانی لشکر ءِ سر ءَ ٹوھیں اُرشاں کن اَنت۔ مرچاں پاکستانی لشکر ءِ ھلاپ ءَ ٹی ٹی پی ءِ “البدر آپریشن” نام ءَ جنگے برجاہ اِنت۔ ٹی ٹی ہی ءِ رِد ءَ ائید ءَ پد کراچی، لاھور ءُ پنجاب ءِ دمگ ءَ ٹی ٹی پی جُنز ءِ اُرش بندات بنت۔ ھمے پیم ءَ بلوچستان ءِ تہ ءَ پاکستانی پوج چیرجنگ ءِ آماچ انت مرچاں اے نا اِنساپی ءِ آسرءَ بلوچ ءُ پشتون دوئیں گوں پاکستان ءَ نپرت کن اَنت۔
گُڈی ما پندل ءِ سر ءَ گپ کن ایں کہ دُنیا ءِ کْوھنیں سول واراں بِل دئے اے وھد ءَ لیبیا، یمن، ایراک ءُ شام ءِ لوگی جنگ مئے چمّانی دیم ءَ اَنت کہ یک مُلکے ءَ لوگی جنگ چون روک بنت۔ کسانیں پندل وَ پاکستان ءِ ھلاپ ءَ مُدام بوتگ بلے نی مزنیں پندل دیم ءَ کا اَنت۔ پاکستان 1971 ءَ پد وتی دومی لوگی جنگ ءِ نیمگ ءَ رھادگ انت پرچاکہ لوگی جنگ ءِ نشانی دْراہ پاکستان ءَ زاھر اَنت۔ پاکستان ءِ اِے نگیگیں جاور پہ بلوچستان ءِ آجوئی ءِ مستاگے۔ باید اِنت بلوچ راج پہ راجی آجوئی ءَ وت ماں وت یکجاہ ءُ یکمُشت بہ بیت۔
