دومی بھر
نودان بلوچ
بلوچستان ءِ سرزمیں ءَ چوشیں بازیں مال ءُ مڈی یے ھَست کہ انگت ما نہ دیستگ اَنت ءُ آیانی ناماں نہ زانان ایں کہ چونیں اَنت ءُ چی ءِ واست ءَ کامرد بنت؟ بلے ھرچی کہ من درگیپتگ ھمیشاں دیم ءَ آرگ ءِ جھد ءَ کن آں دانکہ ما وتی زمینی مڈیانی بابت ءَ شری ءِ سر ءَ پوہ بِہ بَہ ایں ءُ بہ زان ایں کہ چے ءُ چی اَنت؟ انچو کہ لھتینے ءِ زِکر من بُرز ءَ کُرتگ ات۔
نوں اِے دگرانی بابت ءَ گپّ کن آں چوشکہ تیل، گیس، کوئلہ، تامبا، سِنگ مرمر، آسن، گندک، سیسہ، کرومائیٹ، انٹی موٹی، مینگانیز، زبگ،اسبسٹوس، برائیٹ، فلورائیٹ، سوب ٹون، فاسفیٹ، گریپائیٹ، میگنائیٹ، سٹرون ٹیم، جپسم، خوردنی واد، لائم سٹون، تامیراتی سنگ، سینڈسٹون، گلاس سٹون، پلیڈسپر، گارنیٹ، ڈریمکولائیٹ، میگینسائیٹ، کھریا ھاک، آلم، کالسائیٹ، اوکرس، سُھر ءُ تلہ۔ چہ ایشاں ابید دگہ باز مڈی یے چہ بلوچستان ءَ درکیت۔
بلے ایشانی کارمرد کنگ ءِ پائدگ پہ بلوچ مھلوک ءَ نہ اِنت بلکیں اِیشانی پائدگ پہ پنجاب ءُ اسلام آباد ءُ لاھور ءَ اِنت ھمئے کارمرد ئِے کنگ ءَ اَنت۔ انچو کہ سجاوٹی سنگ اِنت کہ اِیشی ءِ سر ءَ ڈیزائین اکس ءُ مُودریک ءِ لال ءُ ٹاھل جوڑ کنگ بیت۔ اَنچوش کہ سنگ مرمر ءِ اِنت کہ بازیں چیزے ءِ واست ءَ کامرد بیت ءُ آئی ءِ سر ءَ جوڑ کنگ بنت۔
اِے پیمیں بازیں مال ءُ مڈی یے کراچی ءِ دَمگ (کاٹج انڈسٹری) سپلائی کنگ بنت ءُ ھود ءَ اِیشاں دُروش اَنت ءُ اِیشانی سر ءَ پَرش ءُ ٹائل، ایران ءُ مزن مزنیں ماڑیانی واست ءَ ڈزائین جوڑ کن اَنت۔ چہ ایشاں اَبید دگہ بازیں چیزے جوڑ کنگ بیت۔
تیل ءُ گیس:
اگاں ما بچار ایں گُڑا مرچی مارا بلوچستان ءِ ھرچ ھند ءُ دمگ ءَ زورگریں پاکستان ءِ تیل ءُ گیس شوھاز کنوکیں کمپنی گندگ ءَ کا اَنت کہ تیل ءُ گیس ءِ پٹّ ءُ پول ءَ کنگ ءَ اَنت۔ اے تیل ءُ گیس ءِ پٹّ ءُ پول کنوکیں کمپنی تھنا پاکستان ءِ نہ اَنت بلکیں گیشتر چہ در ءَ آتکگیں کمپنی اَنت کہ اِد ءَ بلوچ ءِ مڈیانی لُٹ ءُ پُلّ کنگ ءِ واست ءَ جاگہ دیگ بوتگ اَنت۔ اِے کمپنی گیشتر بولان، مچھ، کوہلو، ڈیربگٹی، سوئی، جھل مگسی ءُ موسی خیل، چاٖگی، کندکوٹ ءِ ھند ءُ دمَگاں تیل ءُ گیس کَشگ ءُ پیداگ کنگ ءَ اَنت ءُ انگت گیشتر کَشگ ءِ جُھد کنگ ءَ اَنت چی ءَ کہ اِے ھَند ءُ جاھاں تیل ءُ گیس ءِ در آیگ ءِ اُمیت چہ آ دگہ ھنداں گیشتر اِنت۔
پد ءَ گیس شوھاز کنوکیں کمپنی ءَ بلوچستان بازیں جاھے ءَ گیس درگیپتگ۔ ھاران ءُ پیشن ءِ ھند بوستان، لسبیلہ، بارکھان، جھل مگسی، زرات ءِ ھند زرگون ءَ ھوار دگہ باز جاھاں پٹ ءُ پولیں کمپنیاں کار ءَ کُتگ ءُ گیس درگیپتگ بلے انگت بلوچستان ءِ بازیں جاھے ءَ گیس دیگ بوگ ءَ نہ اِنت۔ بلوچستان ءِ ھند سوئی ءَ اولی رند ءَ گیس 1952 ءَ درگیجگ ءُ در کنگ بیت گُڑا کوئٹہ ءَ 1990 گیس دیگ بیت ،ءُ کلات ءَ 2005 گیس دیگ بیت
بلے گیش جاھاں دیگ بوگ ءَ نہ اِنت
کوئلہ:
بلوچستان ءِ کوئلہ ءَ انگریز ءِ ھکومتی ءِ وھد ءَ ھم بوتگ اَنچو کہ اولی رند ءَ 1889 ءَ سوینج ءَ در اتگ۔ آ وھدی کوئلہ ءِ سرجمیں جاہ ءِ دراجی 20 مِیل بوتگ۔
2010 ءَ وھدے ڈیگاری ءِ ھند ءَ کوئلہ ءَ درکیت گُڑا انٹرنیشنل انرجی ایجنسی (Agence internationale lde lenergie) گْوشگ ءِ ھساب ءَ بلوچستان ءَ انگت 6 مزنیں کوئلہءِ مُچیں جاہ ھَست اِنت ءُ وھدے کہ ڈیگاری ءِ گْواچن ءِ دراجی ءُ جُھلی 1000 میٹر اِنت ءُ بلوچستان ءِ کوئلہ ءِ مستریں مُچی، کان ءِ جاہ زانگ بیت کہ اِیشی ءِ سرجمیں کَچ 4.77917 ایکڑ اِنت۔ ڈیگاری ءِ ھند ءَ 15.42 ملین ٹن ءِ کوئلہءِ ،مُچیں جاہ ھست اِنت۔ چہ ایشاں اَبید بلوچستان ءِ پنچ مزنیں شھرّ ءَ کوئلہ ءِ کَساس 2500 ءَ گیش کان مُچّیںجاہ ھست اِنت۔ شارگ، گھوسٹ، ہرنائی، ڈیگار، شیریں اَب، مچھ ءُ بولان ءَ اِے جاھانی کوئلہ کان ءَ چہ 40 ھزار ءَ گیش کارکنوک کار ءَ اَنت ءُ سال ءِ سر ءَ چہ 90 لاکھ ٹن گیش کوئلہ درکن اَنت ۔
اے پنچیں جاھاں ابید دگہ ھَند ھم ھَست اَنت کہ ھود ءَ کوئلہ ءَ در آیگ ءَ چو کہ کوئٹہ، بولان، دکی، چمالنگ، لورلائی، ہرنائی، ھوار اَنت ءُ اِے ھندانی کوئلہ بلوچستان ءِ شرتریں کؤئلہ زانگ بنت۔
روان اِنت۔۔۔۔۔
