نبشتہ کار: ھان تگرانی
من ءُ منی نماسگ جیڑان، اڑان ءُ کپان ءَ چہ لوگ ءَ درکپت ایں، من باز سر ءُ سوج کت کہ تو میا گوں، من رواں وتی پت ءُ پیرکی ھنکین ءَ چاراں، پرچاکہ منی امر ءِ گڈی ساھت انت،وتی دل ءَ سھڑیناں بلکیں کمو دل بہ ترھیت بلے نماسگ ءَ گر بست کہ من کایاں گوں۔ من گوشت تو دمبر ئے، بلے گونڈو ءَ کئے بہ سھڑین ایت۔
ھیر من ءَ ھم دل نہ بوت، من وتی ھمراہ کت۔ کمو راہ ءَ شتیں گوش ایت من دمبرتگ،من چست کت ءُ کوپگ ءَ کت۔ روان روان ءَ دانکہ جمی شھر ءَ رس ات ایں۔ ما ھمد ءَ کمے دم بال ءَ کت۔ھمد ءَ وھدے نُماسگ ءَ سُتکگیں مچَ ءُ ڈگار دیست اَنت تہ درائینت ئِے اے شھر کئیگ انت؟
من پسہ ءَ آئی ءَ ناکو شکاری ءِ ھال اھوالاں دات انت کہ اے امب ءُ لیمبو ءُ مچ ھمے پیرمرد ءَ کشتگ انت۔ گڑا آئی ءَ یکبرے پد ءَ جست گپت کہ اے مچ گڑا کے ءَ سوتکگ انت، تہ من پد ءَ بس ھمینچو گوشت ”درامداں۔۔“
درآمداں پرچا سوتکگ انت،آ پد ءَ جست کنگ ءَ ات۔ من پسو دات کہ درآمد نہ لوٹ انت کہ بلوچ وتی زمین ءِ وارس بہ بنت، بلوچ ءَ تاچینگ لوٹ انت، اے زمین ءَ پہ وت کنگ لوٹ انت۔
گوشت ئِے، اے درآمد چونین انت، من پد ءَ گپ دیم ءَ بران ءَ پسہ دات کہ اے چہ ھندوستان ءَ تتکگیں باروٹی انت۔۔۔۔۔۔
ھیر کسہ دراج ات، ما چد ءَ چہ درکپتیں کنڈگ ءَ سر کپت ءُ کلبر ءَ رست ایں،کُلبر ءِ داز ءُ پیش وشیں ندارگ چاران کت انت، دل ءَ تاھیر رسان ات کلبر ءِ کوش ءَ مارا ملما کتگ ات۔
نماسگ ءَ من پد ءَ جست کت، واجی اے ملک کئِیگ انت۔ من پسہ دات کہ بلوچانیگ انت، تئی بھر اش مان انت بلے باروٹی مرچاں کس ءَ نیل انت۔ بگند انت، گر اَنت ءُ بر اَنت۔ یک سالے منی جند اش گپتگ ھکل ءُ ھوڑو کتگ۔ من ءَ ھشترے گون ات کہ پہ دارچینی ءَ اتکگ اتاں، اے ملک ءَ پہ ما ھساب نہ کن انت۔ مئے مال ءُ مڈیاں برگ ءَ انت بلے نی مارا ترگ ءِ موکل ھم نیست ایں۔۔۔۔۔
پد ءَ گڑا ما کلبر گوازینت ءُ مزنیں شِیرّ ءِ سر ءَ رست ایں، جاھے نماسگ پادان ءُ جاھے منی کوپگان ات۔ ھمے ماتبند ءِ سر ءَ ما دم بال ءَ کت۔ ایر کپان ھوشاپانی کور ءِ شھر ءَ رست ایں۔ نماسگ ءَ من ءَ جست کت کہ اے شھر کئیگ انت۔ من پد ءَ سر ءُ سوج کنان پسہ دات کہ بلوچ ئیگ انت، تئی پت ءُ پیرکانی شھر انت۔ اے ڈگار ءُ آڈگار اے مچ تئی پیرُک ءِ بیتگ انت۔ ڈگار آپ ءَ برتگ اتاں بلے انگت سندات بند ءُ ڈگارانی ملک ھست ات اَنت، دو بن مچ انگت زندگ ات۔۔۔
بے گڈّگیں کنر انگت ھست ات، من چمے کنرک ءَ گپڑے کنر چت ءُ نماسگ ءَ دات۔۔ من نماسگ ءَ را گوشت کہ اد ءَ تئی پیرک ءَ برنج کشتگ، گلہ کشتگ، انار ءُ ھنگور ئِے بیتگ۔ وتی زند گوازینتگ۔
اے شھر ءِ چارِک تئیگ انت۔۔
رود ءِ تلمب ءِ ساھگ سارت ات ۔لوگانی پلان انگت ھست ات انت، آپ چو ترونگل ءَ سارت ات۔ ما کموک آرام کت ۔ھمے رود ءِ دیم ءَ تیر ءِ ٹپ ھست ات، گڑا من ءَ نماسگ ءَ جست کت اے نشان چی ئیگ اَنت۔
من پسہ دات کہ یک سالے ھمد ءَ یک بلوچ یاگی یے کہ نام ئِے پکیرمھمد بوتگ، نشتگ کیمپ ئِے کتگ ۔پکیرمھمد ءِ لشکر ءَ یک زانتکار ءُ آلمیں استادے گون بیتگ،واجہ ءِ نام جُمّا ھان بیتگ۔ ھمد ءَ من ءَ وانینتگ ءُ درسے داتگ۔ ھمے باروٹیانی دژمن بیتگ مدام ھمے درس ئِے داتگ کہ باروٹیاں چہ وتی دیار ءَ گلین ات۔ یکمُشت ءُ تپاک بہ ات۔
بیگاہ ءِ بیل ءَ ما درکپت ءُ کور ءَ جھلاد بیتیں، دھانی ڈن ڈک جت ءُ گرچکان ءَ جھلاد کوچ ءَ رس اتیں۔ کوچ ءِ شھر ءِ جست اوں نماسگ ءَ کت۔ من ھمے پسہ دات کہ اے شھر ھم تئی پت ءُ پیروکانیگ انت، سیاد ءُ وارساں گوں ھوار۔اے شھر مئے برنجی شھر بیتگ، کڑب ءُ کوٹگ ارزن بیتگ، سالانی سال نشتگ ءُ وارتگ ۔شھر ءَ چہ دراتک ءُ پلان چاران کت انت۔ وتی لوگ پیش داشت انت۔ پت ءِ بیتن ءِ ھنکین انت۔ ما ھمے لوگانی پلان ءَ چاران اتیں، گڑومب ءُ گڑاباں جھان سر ءَ زرت، من دِھدِھ ءَ نماسگ دست ءَ گپت ءُ گُرک ءِ رود ءِ چیر ءَ چیر بیتیں۔ سھتے ءَ رند بے تواری بیت۔ بالی گراب اتک ءُ گرگُر کنان ءُ گار بوتاں۔
نماسگ ءَ من ءَ پد ءَ جست کت واجی اے چیانی توار ات؟
من پسہ دات کہ اے یاگی ءُ کوہ گرد انت، ھمے باروٹی اش جت انت۔ تو گندگ ءَ ئے، آ اِنت دیم ءِ کوہ ءِ سر ءَ سنگر انت اش، مئے ملک ھمیشاں برتگ، مارا ھمیشاں گلینتگ۔ ھمے جنگ ءَ بازیں باروٹی کشگ بوت، گڑا اے جاہ ءَ چہ تتک ءُ بازار ءِ نزدیک ءَ کیمپ اش کت ءُ نشت انت۔ من ءُ نماسگ چہ تلمب ءَ درکپت ءُ دیم پہ کرپاسی ءَ رھادگ بوتیں، کرپاسی شھر ءَ رست ایں،ھر یک شھرے ءَ گندان، آئی ءِ ھُب ودان ات ءُ مدان مدان ءَ من ءَ مچ ءُ ڈگار ءُ ابیتکیں لوگ ءُ پرشتگیں بان ءُ کُلانی بارو ءَ پُرسان ات۔ کرپاسی شھر ءِ گندگ ءَ پد ءَ جست ئِے کت۔ اے شھر کئیگ انت؟ من گوشت، اے شھر تئیگ ءُ تئی سیاد ءُ وارسانیگ انت۔ اے امب، مچ ءُ ڈگار مئے مستریں شھر ھمیش انت۔ اد ءَ پیماز گھنیچ، بھٹاگ، گلہ ءُ کڑب ھمک وڑیں دھل کشتگ ءُ وارتگ ءُ وتی زند گوازینتگ۔ مئے لوگ ھمے ڈن ءِ سر ءَ بیتگ انت، لوگ ھم من پیش داشت انت۔
نماسگ ءَ من ءَ جست کت کہ اے شھر کئے ءَ آباد کتگ؟
من پسہ دات کہ کس نزانت ۔کس گواھی نہ دنت۔ مئے پت ءُ پیرکاں 148 سال بوتگ کہ اد ءَ نندوک بوتگ اَنت۔ اے بلاھیں کبرستان کس نزانت کئیگ انت۔مئے پت ءُ پیرکانی کبرستان ھمے ڈن ءِ سر ءَ انت۔
منی نماسگ ءَ من ءَ پد ءَ جست کت کہ ما پرچی اد ءَ نہ نشتگیں؟ پرچا وتی زمینانی سر ءَ نہ نند ایں؟ من سرپدی دات کہ ھمے باروٹی مارا نیل انت، اگاں مارا بشتین اش، مئے زمین بھشتے، اد ءَ مُرگ ءُ ماھیگ، شیر ءُ شیلانچ، بینگ، سید ءُ سواد،کشت ءُ کشار، وشیں آپ، برزیں کوہ ءُ درچک ءُ دار گلزمین ءِ زیبداریں ندارگ ھست اَنت۔ مردم بہ پیر نہ بیت، دل ءَ تاھیر بکش انت، بلے ھمے شُومّاں مارا درانڈیھ کتگ۔
نماسگ: واجی ترا گڑا ایشاں نہ گپتگ؟
انا منی چک ایشاں باز رند ءَ منی رندگیری کتگ بلے من ءَ گپت اش نہ کتگ اگاں بہ گپتین اش منی ھڈ اش تُش تش کت انت بلے تئی دومی واجہ اش دورند ءَ گپتگ ءُ لٹ اش داتگ، چو ھر ءَ چُپتگ ءُ بند اِش کتگ ءُ یلہ اش داتگ۔ نماسگ ءَ درائینت، من مزن باں الم ءَ وتی واجہ ءِ بیراں گراں۔ پد ءَ
نماسگ ءَ پسہ دات۔ واجی من رُداں، مزن باں من وتی ھمسروئیں ورنایاں زیراں، کایاں اگاں تنا وھدی باروٹی نہ تتکاں من اش گلیناں وتی زمین ءَ پچگراں ۔
من پسہ دات کہ انچش بات، شما وت واجہ ءُ آجو بات ات، بس انت کہ مئے زند پہ گلامی گوستگ۔
گڑا گوں ھمے گپاں من نماسگ رُکست کت۔ دیم پہ درملک ءَ رھادگ بوتاں۔ نماسگ ءَ گاڑی یے دست دات ءُ شت۔ روگ ءِ وھد ءَ دست ئِے ٹال کت ءُ ھمے گشگ ءَ ات کہ ” واجی دل ءَ مزن کن، من زیت شمارا شمئے ھنکین ءَ واتر کاران ءُ آباد کناں، آوھد دیر نہ کنت کہ شکست مئے دُژمن ءِ بیت ءُ باج ءَ ما بر ایں۔
