نبشتہ کار: کدیر کادر
1:بزانت
چوناھیا زبان یک راجے ءِ پجار اِنت کہ آ راج چہ زُبان ءَ زانگ ءُ پجارگ بیت اِنت۔ انچو گْوش اَنت کہ بے زبان ءَ یک راجے ءِ پجار ءُ شُناس نہ بیت، ناں کہ بے زبان ءَ آ راج راجے گْوشگ بیت، بلکیں آ یک پدمنتگیں راجے گْوشگ ءُ پچّارگ بیت اِنت۔ ءُ پد ءَ دُنیا ءِ تّک ءُ پھناداں چوُشیں راجے اُوں نیست اِنت کہ آ راج ءَ را زبان نیست اِنت۔ بے زبان ءَ تو گْوشت کن ئے کہ یک مُرگے بے بانزُل ءَ ءَ بال کُرت نہ کنت، یا یک بے پادیں مَردُم ءِ تر ءُ تاب کُرت نہ کنت۔
2:بلوچی زبان
ھمے وڑ ءَ مارا ءُ شُمارا واجہ ھُداوند ءَ یک شِرکنیں زُبانے ءِ واھُند کُرتگ کہ آ زبان شھدیں ”بلوچی زبان“ اِنت۔ اے زُبان پاکستان ءِ نہ، بلکیں ایشیا ءِ گپ کنوکیں زُبان اِنت۔ بہ کَول ء اے آر داد بلوچی زبان چہ کوھنتِریں زُباناں یک زبانے لیکگ بیت، بلے بَد بھتی ایش اِنت کہ اِشی ادب ءِ جُھد نہ کَنگ ءِ سَوَب ءَ
کِساس ءَ چہ گیش پّدمنتگی ءِ آماچ بوتگ۔
3:بلوچی زُبان ءِ اَرزشت
بلوچی زبان گوں وشیں ءُ شِرکنیں لبز ءُ گالاں، گپّ ءُ تْراناں، شَیر ءُ شائریاں، کِسہ ءُ کَسمانکاں بِہ گر داں دِگہ بازیں چیزّانی ھوری ءَ یک کوھیں ارزشتے دار اِیت۔ چی ءَ کہ اے زُبان ءِ وتی یک دپترے ھست اِنت، اے دپتر سَک باز کْوھن درا بیت اِنت۔ دومی ارزشت ایش اِنت کہ بلوچی زبان تھنا بلوچستان ءُ پاکستان ءَ نہ، بلکیں دنیا ءِ دگہ نازیں دمک ءُ دَراں ھم گپّ ءُ ھبر کنگ بیت اِنت۔
بزاں ایشیا ءِ روچ بّرکتی ڈیھ اُمان ءَ ، بھرین ءَ ، دَبئی ءَ ، ایران ءَ ، اُوگستان ءَ ھوار یورپ ءِ لھیں دمکاں ھم گپّ ءُ ھبر کنگ بیت اِنت۔ دُرستاں چہ گیش روچ بّرکتی ڈیھاں بلوچی زُبان ءَ را جْوانیں شَرپے دَیگ ءُ بکشاھگ بیت۔ اِشی ءِ مستریں سَوَب ایش اِنت کہ بلوچ چہ زمانگاں پہ کار ءُ روزگار ءِ پٹ ءُ پول ءَ دْراں ڈیھی شُتگاں ءُ پد ءَ چیزّے مردم ھمود ءَ جاہ منند اُوں بوتگ اَنت۔ ھمے مردمانی سَوَب ءَ اُود ءِ جاہ منندیں مَردُماں ھم بلوچی زبان ءَ گپّ ءُ تْران کناں سالانی ھساب ءَ بلوچی، بلوچ جاہ منند ءُ بلوچی زبان ءِ بابت ءَ مَراگِش اڈ دے اَنت۔ پمیشکا گِندگ ءَ کئیت اِنت کہ بلوچی زبان ءَ را ڈیھی مَردُم جْوانیں شَرپے دَیگ ءَ اَنت، ءُ گُڈّسَری ءَ گْوشت کن ئے” بلوچی زُبان کِساس ءَ چہ گیش ارزشت دار اِیت۔
4: زُبان ءِ گار ءُ بیگواہ بوَگ
بَنی آدم ءِ مَستریں پجّار ءُ آئی ءِ نام ” زُبان ءُ دود“ اِنت۔ پمیشکا ھر راج ءَ پہ وتی راجی زُبان ءُ دودانی رکّینگ ءِ ھاتر ءَ مدام گوں مُھر ءُ مُھکمی ءَ جُھد کُرتگ کہ مئے زُبان ءِ زَگریں گال گار ءُ بیگواہ مہ بہ اَنت، بلکیں پدریچ در پدریچ کارمرز بہ بہ اَنت۔ آیاں مُدام ھاٹیگ بہ رَس اِیت ءُ دومی نیمگ ءَ زگریں زُبان، مئے زُبان ءَ ھِچ وڑ ءَ پُروش مہ دے اَنت۔
اگاں ما ءُ شُما گوں ھورت چمْی ءَ بہ چاراِیں گُڑا مارا ءُ شُمارا ھمئے گِندگ ءَ کئیت اِنت کہ مئے ءُ شُمئے زُبان ءِ ھما شِرکنیں گال، گَپ ءُ ھبر روچ پہ روچ گار ءُ بیگواہ بوَگ ءَ اَنت، ءُ ایشانی جاہ ءَ دَریں زُبانانی گال، گپ ءُ ھَبر کارمرز بوَگ ءَ اَنت۔ اے بےسوب کار ءُ تپاوت گیش چہ گیش وانندیں مَردُمانی دست ءَ اَچ بوَگ ءَ اِنت۔ چی ءَ کہ آ وتی وانگ ءِ پِڑ ءَ گوں دَری زُباناں بندوک اِنت۔ چریشانی سَوَب ءَ آ مُدام وتی گپ ءُ ھبرانی تہ ءَ انگریزی، اردو ءُ دِگہ زُبانانی لبز کارمرز کن اَنت۔
دومی نیمگ ءَ بلوچی زُبان ءِ گار ءُ بیگواہ بوَگ ءِ مَستریں سَوَب آئی لبزانک ءِ سر ءَ کار نہ کنگ اِنت۔ وھدے یک زُبانے ءِ لبزانک ءِ سر ءَ گوں مُھکمی ءَ کار ءُ دلگوش کنگ بہ بیت گُڑا آ زُبان ھِچ وڑ ءَ پدمنتگی ءِ آماچ نہ بیت۔ بلے انیگیں دور ءَ وھدے کہ بلوچ مَردُم مَراگِشانی تہ ءَ وتی سَرپدیں مَردُماں توار جنت ءُ پد ءَ ھما سَرپدیں مَردُم اگاں زُبان ءِ سر ءَ گپ جَنگ بِندات کَنت گُڑا آ کدی ھم زُبان ءِ گالانی گار ءُ بیگوائی ءِ سر ءَ تران نہ کنت۔ پمیشکا اے اَملانی رِد ءَ بلوچی زبان نِزوری ءِ نیمگ ءَ رواں اِنت۔
5:بلوچی زُبان ءِ رکّینگ ءِ ھاتر ءَ تْرندیں گامگیج
اے یک تچکیں ھبرے کہ چونیں کارے یا کِسبے بہ بیت اِنت آ بے تْرندیں گامگیج ءُ بے کُربانی ءَ دیمروئی کُرت نہ کنت۔ ھمے وڑ ءَ بلوچی ءِ زبان ءِ مُھر ءُ مُھکم ءُ دیمروئی ءِ ھاتر ءَ تُرندیں گامگیج زورگ ءُ کارمرز کنّگ المی اِنت۔ دُرستاں پیش آئی مُھر ءُ مُھکم بوَگ ءِ ھاتر ءَ آئی ءِ ادب ءُ لبزانک ءِ سر ءَ کار کنگ لوٹ اِیت۔ ھما باز گار ءُ بیگوائیں لبزانی پٹّ ءُ پول آیاناں کتاب ءُ میگزین، دگہ نبشتانکانی تہ ءَ کارمرز کنّگ لوٹ اِیت۔
دومی نیمگ ءَ پہ زُبان ءِ رکّینگ ءِ ھاتر ءَ نبشتہ کارانی نبشتھی ءَ ھوار آیان ءَ بلوچی ھبر کنّگ ھم لوٹ اِیت۔ ءُ سالانی ھساب ءَ آیان ءَ مَراگش اڈّ دَیگ لوٹ اِیت، پرچا کہ مئے بلوچی زبان تھنا میتگ ءُ کوھانی دمکاں ساپیں لبزاں گوں گپ ءُ تران کنگ بیت اِنت۔ اِشی ءَ چہ ابید، شھر ءُ بازاراں اُردو ءُ انگریزی ءُ دگہ زُبانانی لبز لوڑ ءُ ھواری ءَ گپّ کنگ بیت اِنت۔ پمیشکا بلوچانی سر ءَ پَرز اِنت کہ آ وتی زبان ءَ گوں پھک ءُ ساپی ءَ گپّ ءُ ھبر بہ کن اَنت۔ ءُ ھمے وڑ ءَ کمپیوٹر، موبائلاں بلوچی ءَ کلوہ ءُ دگہ نبشتانک نبشتہ بہ کن اَنت۔ گُڈّسری ءَ سرکار ءِ گْور ءَ وانگجاھانی سلیبس ءُ نسابانی تہ ءَ بلوچی زُبان ءِ ھُور کنگ ءِ ھاتر ءَ جُھد بہ کن اَنت دانکہ آیانی آیوکیں پدریچ بلوچی زبان ءَ پوہ ءُ سرپد بہ بہ اَنت۔
