ھردیں یک راھشونے ءِ بابت ءَ نبشتہ کن آں ، گڑا پیسر ءَ ھمے جیڑاں کہ منی ند ءَ چہ ردی یے مہ بیت کہ آ راھشون ءِ شان ءِ بگیر ءُ چپ بہ بیت۔ بلوچ سیاست ءِ پڑ ءَ چیئرمین گلام مھمد یک سکیں مزنیں نام ئِے ، ءُ اے نام ءِ واستا ھرچی نبشتہ بہ کن آں کم اِنت۔
شھید چیئرمین گلام مھمد وتی چماں یک جنوری 1959 ءَ واجہ مھمد ایوب ءِ گس گلیں مند ءَ پچ کنت۔ چیئرمین گلام مھمد کسانی ءَ چہ راجدوستے بیتگ ، ءُ ھمے داب ءَ واجہ ءَ کسانی ءَ چہ شائری ءُ سیاست ءِ ھب ءُ مھر بیتگ۔ چیئرمین وتی بنگیجی وانگ ءَ چہ جند ءِ میتگ ءَ بندات کنت، ءُ ھمے رنگ ءَ وھد دیم ءَ کنزان بیت گڑا واجہ وتی نودربری ءِ نوبت ءَ سیاست ءَ چہ مکتب ءَ بندات کنت۔ اے ھما وھد بیت کہ بی ایس او ءِ مند ءِ بنزہ (یونٹ) جوڑ بیت اِنت ءُ واجہ اے وھد ءَ بی ایس او ءِ یک مھکمیں باسکے بیت۔ اے واجہ ءِ زانت ءُ زانگ ، بودناکی بیت کہ اے دور ءَ سیاست شریں وڑے ءَ آشنا ءُ پوہ بیت۔
1974 ءِ میان ءَ وھدے شھید پِدا جان بلوچ کہ مند ءَ کئیت پہ سنگتانی سیاسی تربیت ، پوہ ءُ شیوار کنگ ءَ ، گڑا ھمے وھد ءَ چیئرمین گلام مھمد شھید واجہ پِدا ءِ ھمراہ بیت۔ شھید واجہ پِدا جان بلوچ چیئرمین گلام مھمد ءَ مند ھنکین (زون) ءِ کارگشاد گچین کنت ءُ واجہ وتی کارگشادی ءِ ڈبہ ءَ شریں دْروشمے ءَ پیلو کنت۔ ءُ واجہ روچ پہ روچ بلوچ نوردبر سیاست ءَ مھکم کنگ ءِ ھاتر ءَ جھد کنت ۔ 1980 ءَ واجہ گلام مھمد دہ ءِ چکاس ءِ سوبینی ءَ پد کراچی ءَ روت ءُ ایس ایم کالج ءَ داکلہ (داخلا) زور اِیت ، بلے ایس ایم کالج ءَ ھم وتی بی ایس او ءِ کاراں مھتل دارگ ءِ بدل ءَ جوانیں رنگے ءَ پیلو ءُ جزان کنت۔
1983 ءَ واجہ گلام مھمد بی ایس او کراچی بنزہ ءِ کارگشاد گچین کنگ بیت۔ واجہ اد ءَ ھم جوانیں رنگے ءَ وتی زمہ واری ءَ پیلو کنت ءُ ایدگہ بلوچ نودربراں ھم گیش ءَ گیش سیاسی زانت ءُ پنت دنت۔ واجہ کج ءَ کہ بلوچ گلزمین ءِ بابت گپ کنت ، گڑا اے سرپدی ءَ ھم شکسا اِیت کہ آئی اے ایردستیں جاورانی باپشت ءَ گلامی اِنت ، پمیشکا بلوچ ءَ گلامی ءِ ھلاپ ءَ ھم آگاھی دنت دانکہ آ وتی راجی ھستمان ءَ سوھو ءَ زانتکار بہ بیت کہ من کے ءُ من ءَ پہ وتی ایردستیں گلزمین ءَ چے کنگی اِنت۔
ھمے وڑ ءَ واجہ ءِ مھکمیں سیاست ءُ بودناکی ءِ درنگازگ ءَ پد واجہ ءَ سوبہ سندھ ءِ کارگشاد گچین کنگ بیت۔ 1984 واجہ گلام مھمد بلوچ ایس ایم کالج ءَ چہ وتی گریجویشن ءَ سرجم کنت ءُ پد ءَ پہ ماسٹرز کنگ ءِ ھاتر ءَ دیم پہ بلوچستان یونیورسٹی ءَ کئیت ءُ بلوچی ءَ ماسٹرز ءِ ڈگری ءَ ھاسل کنت۔
1990 ءَ واجہ گلام مھمد بلوچ بی ایس او ءِ کماش گچین کنگ بیت ، واجہ بی ایس او ءِ چیئرمین بوگ ءِ سبب ءَ مروچی ھم چیئرمین ءِ نام ءَ نامدار اِنت۔ 1993 ءَ واجہ گلام مھمد بی این ایم(BNM) ءَ گوں ھوار بیت۔ اے ھمے وھد بیت کہ بازیں بی این ایم ءِ باسک پارلیمانی سیاست ءِ نیمگ ءَ رو اَنت ، ءُ اے ھمے وھد انت کہ واجہ پِدا اھمد ھم شھید کنگ بیت۔ اے دور ءَ بلوچ سیاست سک نزور تر اِیت، ھمے بی این ایم ءِ باسک گوں پارلیمانی سیاست ءَ ھوار بہ اَنت۔ اے شھید پِدا جان ءِ نزیکیں سنگت بہ اَنت۔ واجہ گلام مھمد پارلیمانی سیاست ءِ منوگر نہ بیت ءُ واجہ جھد کنت ءُ بازیں سنگت گوں وت ءَ ھمگرنچ کنت۔
وھد جزان ءُ بی این ایم ءِ جیڑہ گیش بْوان بہ اَنت ءُ بی این ایم ءِ سنگتانی میان ءَ بازیں رد پھمی ودی بیت ءُ 2004 ءَ بی این ایم ھم دو بھر بیت۔ یکے نیشنل پارٹی (NP) ءُ دومی بلوچستان نیشنل موومنٹ (BNM)۔ بی این ایم ءِ راھشونی ءَ واجہ گلام مھمد کنت ، ءُ این پی ءَ ڈاکٹر ھئی لیڈ کنت۔ 2004 ءَ رند بلوچ راھشونانی سر ءَ کریک ڈاؤن بیت ، گڑا 2006 ءَ چئیرمن گلام مھمد چہ لیاری ءَ آوار جنگ بیت۔ واجہ یک سالے ءَ داں زورگر ءِ ٹارچر سیل ءَ بند بیت ءُ 2007 ءَ ماں تربت ءَ زندان ءَ آرگ بیت۔ چہ زندان ءَ سھرا ءُ آرگ ءَ پد زمانت ءَ واجہ چہ جیل ءَ یل کنگ بیت ، بلے ٹارچر سیل ءِ وھد ءَ واجہ دژمنیں لشکر ءِ دست ءَ سک ٹارچر کنگ ءُ درد ءُ دور دیگ بیت۔
چوش کہ واجہ یک تمردیں بالادے اَت ، پمیشکا واجہ ءِ باتن ءَ دم برگ ءِ نام نیست اَت۔ چہ زندان ءَ آجو بوگ ءَ پد واجہ دوبر سیاست ءَ بندات کنت ءُ گیش مھکم بیت۔ 2008 واجہ پد ءَ چہ کراچی ءَ آوار جنگ بیت ، بلے پد ءَ یکیں روچ ءَ یل کنگ بیت۔
وھدے 3 اپریل 2009 ءَ واجہ چہ تربت ءَ یک برے پد ءَ کہ آوار جنگ بیت گوں وتی دو ھمراھاں ، گڑا 9 اپریل 2009 ءَ واجہ ءُ آئی ھمراھانی تیر سپتگیں کنٹ ماں مرگاپ ءِ سیاہ ڈنیں ڈل ءَ دز گپ اَنت۔ اے روچ پہ بلوچ ءِ سیاست ءَ یک سیاھیں روچے زانگ بیت ، ءُ اے روچ ءَ بلوچستاں چہ سئے راھشون ءَ زبھر بیت۔
واجہ گلام مھمد بلوچ ءِ اگاں زند ءِ سر ءَ ھبر بہ کن ئے ، گڑا اے نبشتانک سک کسان اِنت۔ پرچا کہ واجہ ءَ وتی زند ءِ ھر ساھت ءُ دمان پہ بلوچ سرڈگار ءَ نْدر کتگ۔ مرچی انگت اے سما بیت کہ واجہ شھید پِدا چارراہ ءَ تران کنگ ءَ اِنت۔ مرچی مرگاپ پہ شانے ناز کنت ءُ گْوش اِیت کہ من وتی باتن ءَ چیئرمین گلام مھمد بلوچ ءِ وڑیں ھستی یے جاہ داتگ۔ مرچی ما گند اِیں کہ واجہ گلام مھمد ءِ سیاست ھر بلوچ ءِ دل ءَ نکش اِنت۔ مرچی واجہ گلام مھمد ءِ شھید بوگ ءَ 15 سال سرجم اِنت ، بلے انگت گندگ بیت کہ واجہ ءَ ھرکسی دل ءَ جاہ کرتگ ءُ واجہ ءِ ھما ھمراھاں کہ واجہ نیم راہ ءَ دروہ اِتگ ، آ ھم گندگ بوگ ءَ اَنت کہ کجام ھال ءَ دچار اَنت۔
