ملنگ تبیں ھاشُم

نبشتہ کار: بابُل لتیپ

راجی آجوئی ءُ دیمونی ءِ پگر ءُ دیدانک بنی آدم ءَ چہ تھانگ ءَ مھکم ءُ زائر ءَ بے تماہ جوڑ کنت، ھمے پگر ءُ لیکہ ءِ پُژدر ءَ چیردستیں بلوچ راج ءِ یلیں پُسّگ ھرروچ پہ تیلاں بستگیں ھاک ءِ آجو کنگ ءَ کولیگ بوگ ءَ اَنت۔ اے زندمان ءِ کسانیں پند ءَ من گوں لھتیں انچیں بامرد ءُ راج پانپائیں سراں ڈیک داتگ کہ آیاں وتی اِیمن ءُ آسودگیں زندمان پہ راجی آجوئی ءِ ھاتر ءَ جیڑہ ءُ جنجالانی دیمپان کُتگ، پرچا کہ آیانی زِرد ءُ مجگ ءَ چیردستی ءِ زنگ آماچیں زندمان مدام ھمے پنت ءَ دَیگ ءَ بوتگ کہ اے ادارُکی ھیش ءُ نوش پہ مُجّتی نہ مان اَنت، پمیشکا آیاں وتی آسودگیں زند رنجانی باھوٹ کُتگ ءُ راجی جّنز ءِ بیرک پہ مُھکمی بُرز داشتگ ءُ بدواہ ءِ ھر ھمُک زُلم ءُ زوراکی پہ بچکند وش آتک کتگ ءُ رِپک ءُ پندلانی دیم ءَ توکل ءُ ھاٹیگ ءِ مُھکمیں ریزبند بستگ ءُ راجی کلوہ ءِ سر کنگ ءَ سکی ءُ واری سگ اِتگ۔ آیاں مدام وت ءَ بُلند، سھرا ءُ نامدار کنگ ءِ بدل ءَ گیش ھما کار، لیکہ ءُ پگر ارزشت داتگ ءُ جُنزگ زندگی زانتگ، ھمے بے تماھیں جُھدکاراں چہ یک ملنگ ءُ دربیش تبیں سنگتے کازی ئیں ھاشُم اَت۔ کازی ھاشُم زند ءِ رنگ رنگیں جاور ءُ نگیگیاں دیمپان اَت، بلے آئی لُنٹانی بچکند مدام ھست اَت۔ آئی ءَ وتی گچین کُتگیں زندمان ءِ باروا کدی گِلگ نہ کُت، بس آئی ءِ گُمان ءُ مجگ ءَ چاریں روچانی پہ وژنامی تیلانک دَیگ ءِ رمیزیں ھیال اَت کہ مارا باندا کسے اے شِگان ءَ مہ جنت ما چہ راجی جُنز ءَ پدگرد ءُ گوں وت ءَ دلگوش بوتگ اِیں۔ آ کماش ءُ نادْراہ اَت، بلے پگری دْروشم ءَ مھکم ءُ توانمند اَت۔ نادْراھی ءَ بہ گِندے آئی ءَ را جسدی دْروشم ءَ پْروش دات، بلے پگر ءِ پْروش دَیگ ءَ بے سوب بوت۔ پرچا کہ کازی ئیں ھاشُم ءِ تھانگ ءَ چیردستیں راج ءِ گم ءَ ھُنڈال جتگ اَت، ھمے ھُنڈالانی ولگْوج کنگ ءَ زوراک ءُ وھد ءِ نگیگیں جاوراں پہ باج برگ ءَ مزنیں ھیلہ ءُ مکر ساز اِت بلے باجبر نہ بوت اَنت، چی ءَ کہ چہ تھانگ ءَ تمردیں بالادانی ریزگ ارازن نہ اِنت۔

کازی ئیں ھاشُم من اولی رند ءَ آئی جند ءِ زیبائیں بُندر جاؤ کوھڑو ءُ گِس ءَ دیستگ اَت، سکا مھماندار ءُ میارجلیں بلوچ ءُ راجی زْرمبشت ءِ تمردیں جُھدکارے اَت۔ ما بی ایس او آزاد ءِ مراگش ءِ چِن ءُ لانچاں گُلائیش اِت اِیں گُڑا اے گرماگ ءِ موسم ءَ منی دوار ایدگہ سنگت ءُ ھمائی لوگ اَت، مرچی کہ من آئی مھروانی، سنگت ءِ چار ءُ دلگوشی ءِ بابت ءَ گپّ بہ جناں بہ گندے منی ند آیاں نبیسّ اِت مہ کنت، پرچا کہ من چنچو کہ جیڑاں ءُ ماراں آ چہ منی گُمان ءَ آدست بندات بیت۔ اے ھاتر ءَ کہ بنی آدم ءِ وش روھی ءُ رُوژنائیں پیشانی بہ کول ء بلوچاں مستِریں گنج ءُ مڈّی اِنت، کازی ئیں ھاشُم چرے گنج ءُ مڈّی ءَ سرچکاریں جُھدکارے اَت۔ ھمے گنج ءُ مڈّی ءِ برورد اِنت کہ آ مرچی گیر آرگ بیت ءُ یاتانی لڑے شِنگ اِیت، ھمے یات ءُ گیرانی دامُن ءَ آ چو بھارے ءَ ساچان ءُ سبزیں ساوڑ ءِ چَولانی وڑ ءَ دل ءِ کْوانج ءَ سرکشّ اِیت ءُ اُمیتے سھرا کنت۔ ھمے اُمیت مئے وڑیں نابزانت ءُ نِزور گامیں جُھد ءِ سنگتاں سِکین ءُ دلبڈّی دنت کہ سکّیانی پیچ ءُ تابیں دگ چنچو کہ دُور ءُ دْراج بہ بیت بلے مُھکمیں پگرانی بامرد گوں سبر ءُ اُوپار ءِ ھاٹیگ ءَ جُنزان کن اَنت۔ ھمے سبر ءُ اُوپار ءِ ھاٹیگ اَت کہ کازی ئیں ھاشُم نزور ءُ پْروش ورگ ءِ بدل ءَ گیش توانمند ءُ مھکم اَت، تلکار ءُ ھُشکیں لُنٹانی بچکند مئے دابیں سنگت جیڑگ ءِ جُھلانک ءَ چگل دیگ ءَ ابید مُھکمی ءِ درس دات اَنت۔

کازی ئیں ھاشُم کماش ءُ راجی زْرمبشت ءَ پُھتوئیں سنگتے اَت، بلے آئی توکا مزن گِندی ءِ زراگ کلّھے ھم گِندگ نہ بوت، پمیشکا منی نِگاھاں آ ملنگ تب ءُ دربیشیں راجی جُھدکارے اَت۔ اے ملنگ تب ءُ دربیشیں راجی جُھدکار اَچ ما اُمر ءَ مزن اَت، بلے مارا مدام چو زھگے ءَ دلگوش دات۔ ما کہ بی ایس او آزاد ءِ مراگش ءِ چِن ءُ لانچاں جاؤ ءَ اِت اِیں، گُڑا آ بنداتی روچاں اُود ءَ ساڑی نہ اَت۔ آ کہ چہ وتی سپر ءَ واتر اتکگ اَت، ما دو سئے روچ ءَ گوں یکے دومی ءَ ڈیک نہ دات۔ ما چہ زیلگ ءَ سنگت ماسٹر اِکبال ءِ دمگ ءَ واتر کُت، گُڑا مئے بُندر ءُ تْرھجاہ ھمائی لوگ اَت، پمیشکا تچک ءَ ھمود ءَ شُت اِیں۔ ما کہ آئی دوار ءَ سر بوت اِیں مارا کازی ئیں ھاشُم گوں پُرمھریں بچکنداں وش آتک کُت، ھمد ءَ گپّ گپّ ءِ تہ ءَ گْوشت ئے کہ ”من ءَ زھگاں گْوشتگ مارا مھمانے ھست، بلے مرچی دو سئے روچ بیت کہ آ اِد ءَ نہ اِنت۔ من چہ زھگاں سوج کُتگ کہ شُمئے مھمان کئے اِنت، آیاں گْوشتگ ” نامے اُستاد بابُل اِنت“ گُڑا من گْوشتگ اے منی دوستیں سنگتے، اگاں بئیت من آئی ءَ شر کن آں، ھاھاھاھاھا۔“

کازی! اے ساھت ءَ کہ من اے چاریں دانکاں گوں تئی گیراں اڑل دیَگ ءَ آں، جاؤ ءِ زیبائیں دوار کوھڑو منی چمّانی دیم ءَ سھرا ءُ ھَور گْوارگ ءَ اِنت۔ چہ تل ءُ شیپاں آپ مّلان ملّان ءَ دیم پہ سورگر ءِ بند ءَ جُنزگ ءَ اَنت، بلے اے زیبائیں ندارگ ءِ مستِریں کارِست توئے گوں وتی پُرمھریں بچکنداں۔ تو گِس ءِ دیم ءَ پچیں تگرد ءِ سر ءَ پہ مھر بچکندگ ءَ ئے ءُ اُستاد اَلی جان چو کوکرے ءَ شِنگ اِتگ، ھاسل ھسرت ءِ ٹھکاں میتگ سر ءَ زُرتگ ءُ ڈاکٹریں منّان ءُ چیئرمنیں زاھد چہ دادشاہ ءِ گِس ءَ دیم پہ ما پیداک اَنت، ساھتے ءِ مجلس ءُ نیاد ءَ پد کسے کئیت ءُ گْوش اِیت کہ بانُک کریمہ ءُ پرزانہ مجید اتکگ ءُ ڈاکٹر شے ءِ گِس ءَ سر بوتگ اَنت، ھمے ساھت ءَ ڈاکٹریں منّان جنت ٹھکے ءُ گْوش اِیت ”بی کے! نوں شے مرید (رزا جھانگیر) ءِ ودار اِنت، بلے من اے رندی کمال ءُ بانُک ءَ میڑیناں۔ بے اِیشانی میڑینگ ءَ وش نہ اِنت، ھاھاھاھا۔“
دو یا سئے روچ ءِ پِرگْوزگ ءَ پد رزا جھانگیر ءُ شبیر لکمیر گوں وتی کلنڈیں پرپٹ ءَ اتک ءُ سر بوت اَنت، دگہ بازیں بیل ءُ ھمبل اتکگ ءُ ھمود ءَ ساڑی اَت۔ ما گوں مراگش ءِ چن ءُ لانچاں دلگوش ءُ دانکہ وتی گُڈّی آسر ءَ سر بوت۔ پد ءَ یک یک ءَ سنگتانی روگ بندات بوت ءُ مئے سر ماں جھل جاؤ ءَ کپت، چہ جھل جاؤ ءَ کہ واتر کُت گُڑا پد ءَ تئی نیادانی مھر ءِ پچیں پتّر اَت۔

کازی! تو سرپد اِت ئِے اے زند اڑ ءُ جنجالانی آھُرّے کہ بنی آدم مدام مانگیش اِتگ، بلے کسے کہ اِنسان ءُ آشوب ءِ پدانک ءَ سر بیت پہ آئی ءَ اے ادارُکی زندمان لیکہ ءُ مکسدے بیت۔ پمیشکا پہ ترا اے زند لیکہ ءُ مکسدے بوت ءُ آئی گُڈّی منزل آجوئی اَت، ھمے ھاتر ءَ تو اے اڑ ءُ جنجال کِمار نہ کُرت اَنت چمّ پہ سھار گْواپیں منزل ءَ شانک دات ءُ جُنز اِت ئِے۔ ھمے گم ءُ سکّیانی بابت ءَ جاھے رومی گْوش اِیت: ” گم تئی پْروشگ ءَ نہ بلکیں تئی آگاہ کنگ ءَ اتکگ، کسے کہ وتی تھانگ ءَ رُژن پول اِت کنت آ کدی ماں تھاری ءَ نہ بیت۔“
کازی! تو ماں تھاری ءَ رُژن ءِ مساپر اِت ئِے، پمیشکا تو سربتگ ءُ سر ماں رُنگراھاں نہ کش اِت، بلکیں مادنیں دگ ءَ پند بُر اِت دانکہ گُڈّی دم کشّگ ءَ۔ مرچی کہ کسے تئی نام ءَ پہ وژنامی گیت، اے ھمے مھکمیں لیکہ ءِ برورد اِنت کہ ترا گوں تھاری ءَ مِڑگ ءِ ھاٹیگ ءُ توکلے شکسات۔ اے ھبر ءِ مانزمان راجی گْوستانک اِنت کہ کسے پہ وتی چیردستیں راج ءُ بندیگیں گُلزمین ءِ تیلانی بوجگ ءَ جُھد کنت ءُ جپّا کشّ اِیت آ بے مُزّ نہ بیت۔ پرچا کہ گْوستانک ھر ھمُک بالاد ءِ پجّار ءُ کِرد ءَ نہ ساٹ اِیت، بلکیں ھمایاں گیر کار اِیت کہ آیاں راج ءُ زمین ءِ واستا جُھد کتگ۔

کازی! مرچی اے تئی جھد ءُ جپاھانی برورد اِنت کہ پہ ترا منی نِزوریں ند پہ نبیسّگ ءَ لاچار اِنت، اگاں تئی کِرد شیشار ءُ شاھگان مہ بوتیں بہ گِندے ترا تئی جند ءِ کھول ءَ گیر بیار اِتیں زوت شموشگ بوت ئِے، بلے تو کہ اے کندیل گوں وتی جھد ءُ شیشاریں کِرد ءَ تھاری ءِ دامُن ءَ بال اِتگ۔۔۔۔۔۔۔۔مدامی بلیت۔ بلے کازی اے ھم راستے کہ ”ھر اِنسان ءِ توکا شرّی ءُ ھرابی ھردُک بہ اَنت، بلے پرک ھمیش اِنت کہ سینگار کنوک ءَ را شرْی ءُ کرونڈوک ءَ را ھرابی گِندگ ءَ کاینت۔۔۔۔۔۔۔۔“
بلے! کازی مئے چاگِرد ءِ توکا گیش ھرابی گِندگ کاینت، بہ گِندے اے ھبر تھل ءُ تْرپش اِنت بلے گْواچن ءُ راستی ھمیش اِنت۔ پرچا کہ مئے شاھم مدام ھرابیانی سنگ ءُ پارسنگ کنگ ءَ مُلمہ اِنت، پہ ھاتِر جی ءُ جان ءَ گُلائیش اِنت، اگاں بھارمیچ مٹّ اِت ءُ پہ ترا تاکریچ اتک بزاں کہ پہ ترا کس نہ منتگ ابید ءِ سینگاروکاں۔۔۔۔۔۔

کازی! اے جنگجاہ ءَ ھزاراں اسپ سوار کئیت وتی باری ءَ جنت ءُ واتر بیت، بلے کِرد پہ مدامی ھست مان اِیت۔ تو چہ گْوستانک ءِ کارِستاں ھما کارِست ئِے تئی زند گم ءُ اندوہ، سکّی ءُ سوریانی زِرے اَت، بلے تو ابید ء کِرد ءَ آ توامیں لیپگ کُرت اَنت۔ پرچا کہ تئی زندمان ءِ تہ ءَ چہ دُرستاں گیش ارزِشت راجی جُنز ئیگ اَت، ءُ داں گُڈّی گام ءُ دم کشّگ ءَ اے جھد ارزشت دات ءُ داں وتی ابدی ھنکین ءَ رپت ئِے۔
بلے! مارا یک چیزّے الم چہ اَچ شُمئے سلھیں کِرد ءَ دربرگی اِنت، پرچا کہ گْوستانک اے نہ چار اِیت تو نیزگار ءِ زھگ یا بادشاہ ءِ پُسْگ، اگاں تو چہ گْراں وابی ءَ بُست نہ کُت گُڑا زمانگ ترا ماں کورچاتے ءَ چگل دنت کہ کس تئی پرتگاں نہ شوھاز اِیت۔ بلکیں ترا وتی جند وت شوھازگی اِنت، اگاں تو وتی جند ءِ شوھازگ ءَ درکپت ئے ترا ماں چیردستی ءِ گُباراں ایردستیں راج ھم دزکپ اِیت۔ گُڑا پدجن وتا ءُ وتی چیردستیں راج، چیردستی ءِ تیلاں بندیگیں گُلزمین ءَ کہ تئی آکبت ءِ رُوژنائیں مِستاگ ءُ مانزمان اِنت۔

کازی! من تئی جکانسری، جھد ءُ جپّا، درد ءُ دور، شیشاریں کِرد ءِ باروا چے کہ نبشتہ بہ کناں کم اِنت، پرچا کہ تئی کِرد ءُ جھد ءِ تاکدیم انچو پْراہ ءُ شاھگان اِنت کہ منی ند آ تاکدیم ءَ پہ نبشتہ کنگ کدی آسر نہ کنت، ھو اگاں آ تاکدیم ءَ وانگ لوٹاں گُڑا منی دابیں جھد ءِ آجوئی ءِ باسکاناں وتی بالاد ھمے رنگ ءَ رجگ ءُ گوناپ دیگی اِنت۔
کازی! من ترا گُڈّی ءَ رُکست نہ کن آں، پرچا کہ تو انگت مئے مْیان ءَ ساڑی ءُ جھد ءِ کاروان ءِ ھمراہ ئِے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

وھد ءِ کرپاسیں واب شِنگ لوٹاں
نوبت ءِ کُنجے ءَ کِشگ لوٹاں

مارا بابُل مہ پول بازار ءَ
رھنیں بانداتے ءَ پُلگ لوٹاں