دو گام پشت کپتگ

نبشتہ کار: کوھی بلوچ

میتگ ءِ دْراھیں مردم واب اِتاں، دسمبر ءِ سارتی ءُ دْراجیں شپ اَت، گْوات مداں مدان ءَ کشگ ءَ اَت۔ چہ دریگانی شم ءَ سارتی سرُک دیان ءُ پیداک اَت، سرجمیں میتگ بے بْرمش ءُ بے توار اَت، مُرگانی چِرّی چِرّی اُوں گار بوتگ اِت اَنت، شھر ءِ چِراگ مُرتگ اِت اَنت، ناکو ابابگر ءِ بُزگل ءَ را سارتی ءَ جتگ اَت ءُ کُڈانی چیر ءَ پُترتگ اِت اَنت ءُ من واجہ اَبا مُبارک کاؔزی ءِ کِتاب ”ھانی منی ماتیں وتن“ ءَ وانگ ءَ اِت آں۔ ھمے دمان ءَ سنگتے ءَ چہ واب ءَ بُست کُت ءُ گْوشت کہ ”یار! ترا زاناں واب ماں چماں نیست، بلے مارا وَ بِل کہ وپسیں ءُ تو چِراگ ءَ نہ کُش ئے، اگاں ترا وانگی اِنت روچ وَ مَدگاں نہ وارتگ، روچ ءَ بہ وان شپ ءَ وپسگی اِنت۔ “
من سنگت ءِ ھبر چہ اے گُوش ءَ گُوش داشت ءُ چہ آ گُوش ءَ در کُت، بِزاں کہ من آئی ھبر اِش نہ کُرت۔ اے سرجمیں شپ گوں ”ھانی منی ماتیں وتن“ ءَ گْوست ءُ روچ ءَ کہ ٹِک دات من رِلی ءِ تَہ ءَ پُترت ءُ وپت آں۔ منی روچ شپ ءِ ھِساب ءَ گْوست ءُ شپ روچ ءِ ھِساب ءَ، دراسل ءَ من شپ ءِ نِندگ ھیل کُتگ اَت کہ شپ ءَ ترا مردم نہ گِنداں ءُ نہ زاناں کہ چے کنگ ءَ اِنت، بلے من وت ءَ رَد دیگ ءَ اِتاں، وتی تَہ ءِ بنی آدم ءَ وتی تب ءَ آرگ لوٹگ ءَ اِتاں ءُ وتی مردماں ھمے پیشدارگ ءَ اِتاں کہ من پہ شُما نہ آں ءُ شُمارا گوں من ءَ کار نیست، بلے من رَد اِتاں ءُ کُلاں رَد دیگ ءُ وت ءَ پلگارگ لوٹگ ءَ اِتاں کہ من وَ مناں ھرچی کہ کناں بہ کن آں۔

داں سالے ءَ منی کار بس ھمیش اَت ، روچ ءَ گوں شپ ءَ مَٹ بہ کن۔ برے برے کہ من شپ ءَ داں دیراں جیڑ اِت ءُ سَما کُت کہ یار! مردماں چی ءَ رَد دیگ ءَ ئے؟ زاناں ترا پہ مردمانی رَد دیگ ءَ پائدگے رَس ایت یا تو وتی جِند ءَ گوں شُگل کنگ ءَ ئے؟ گُڑا سما کُت کہ ناں من سک شر کنگ ءَ آں، من ءَ وَ مردم چوناھیا نہ زان اَنت ءُ من گوں کے بہ نِنداں ءُ کئی پُچُّکان بہ کپاں، اے میتگ ءِ مردم وَ چوناھیا سرجمیں روچ ءَ دومی یے پُچُّکاں کپتگاں، تو من ءَ بہ گْوش ءُ من ترا گْوش آں، برے یکے ءَ گوں دومی ءَ بہ میڑین، بلے من وَ ھِچ کنگ ءَ نہ آں شرتِر ھمیش اِنت کہ بہ وپس ترا گوں کس ءَکار نیست۔

ترا ھبرے پہ راستی بہ گْوش آں، مئے میتگ ءِ مردم سکیں گْوشوک اَنت، برے برے وت ماں وت انچیں کار کن اَنت کہ اے کاراں درامد اُوں نہ کنت ءُ برے برے گوں درامداں ھوار وتی لوگ ءِ مردماں تاوان دے اَنت۔ یک شپے من داں دیراں وتی لوگانی پیژگاہ ءَ نِشتگ اِتاں داں دو مردم چہ ھمداں چے گْوزگ ءَ اَت، ھُدا بہ زانت اے کئی پُچُّکاں کپتگ اِتاں، بلے آئی ءَ پہ زاہ ءُ بد نازینگ ءَ اِتاں کہ ”پِلانی مردمی جِندے نہ بوت، ھما اِنت کہ اے مرد مئے میتگ ءَ اَتکگ گْوش ئے مئے سرجمیں میتگ چہ ھمیشی ءِ شومیاں آس گِپتگ ءُ کس کسیگی اُوں نہ اِنت گِندے“۔
اے مرد ءِ کہ نام ءَ گِرگ ءَ اِتاں، اے مردم مئے میتگ ءِ براہ اِنت، آئی ءِ جُھد مُدام ھمیش اِنت کہ من وتی میتگ ءَ سِلیں مردم مہ گِنداں، ءُ اے مردم ھر شپ پہ ھوکانی گلینگ ءَ بے واب اَت۔ برے برے من کہ شپ ءَ پہ آپ ءِ ورگ ءَ پاد اَتکاں داں اے مرد پہ تچانی پیداک اِنت ءُ آئی گْور ءِ پُچ ھونین اَنت۔ برے برے کہ من ءَ تبے کُت گُڑا من اے مرد جُست کُت کہ ”تو چی ءَ گوں ھوکاں جنگ کن ئے ءُ تو جنگ بہ ئے“۔
گُڑا مرد ءَ پَسّہ دات ءُ گْوشت کہ ”مرچی من گوں ھوکاں جنگ ءَ آں بانداتیگیں روچ ءَ تو لاچار کنگ بہ ئے ءُ تو اُوں جنگ کن ئے“.
ھو! من جنگ کناں، تو جنگ بہ کن ءُ آئی ءَ را اُوں جنگ کنگ لوٹ اِیت۔

یک شپے من لوگ ءَ نِشتگ اِتاں داں ھمے مرد پد ءَ اتک ءُ من ءَ گْوشت ئے ” ترا ھبرے پہ راستی بہ گْوش آں، ما یک انچیں چاگردے یے تَہ ءَ زند گْوازینگ ءَ ایں کہ اِد ءَ تو ھرچی بہ کن ترا گْوش اَنت۔ اگاں تو یکے ءِ دیم ءَ رَوگ ءَ بہ بہ ئے گُڑا آ ھمے گْوش ایت اے مرد وت ءَ مزن لیکیت کہ چہ من ءَ پیسر اِنت، تو اگاں آئی ءِ پُشت ءَ بہ بہ ئے گُڑا ھمے گْوش ایت کہ اے مرد منی پُشت ءَ زِندگ اِنت ءُ دِگہ راہ نہ گِند اِیت ءُ اگاں تو آئی کِرّ ءَ بہ بہ ئے گُڑا ھمے گْوش ایت کہ اے مرد وت ءَ منی برابَر کنگ لوٹ ایت۔ راستی ھمیش اِنت کہ تو اِد ءَ ھرچی بہ کن ئے ترا گْوش اَنت گُڑا شرتِر ھمیش اِنت کہ تو دم مہ بر، تو وتی کِشک ءَ رھادگ ببو ءُ کسی ھبراں گُوش مدار کہ ترا چے گْوشگ ءَ اِنت“.

ھو واجہ ءِ ھبر راست اِت اَنت کہ ترا گْوش اَنت ءُ ھِچ کس تئی دیمے روگ ءَ وش اُوں نہ اِنت ءُ تئی کِشک ءِ سر ءَ ڈنگر دیوک مُدام اُوشتوک اَنت کہ کدی ما آئی ءَ تاوان بہ دے اِیں، بلے ترا جُنزگی اِنت، ترا وتی کِشک یل دیگی نہ اِنت، ترا اے کُل اُوپار کنگی ءُ دیم ءَ جُنزگی اِنت، چی ءَ کہ تو اگاں وتی کِشک پہ دومی ءِ ھبراں یل کُت گُڑا ترا منزل نہ بیت ءُ تو اگاں اے کُلیں ھبر گُوش نہ داشت اَنت ءُ جُنزان بوت ئے گُڑا من پہ جزم گْوش آں کہ ترا دُگنیا ءِ ھِچ وڑیں زوراک ءُ تاگت پْروش دات کُت نہ کنت۔

واجہ ءِ اے ھبر من ءَ پہ جُنزگ ءَ مُدام سِکین دے اَنت کہ تو جُنزان کن ءُ مُدام ھمے بہ جیڑ کہ دِگہ ”دو گام پشت کپتگ پہ منزلے رسگ ءَ“۔ جُھدکارے بیت یا انچیں مردمے آئی ءِ راھے دیم ءَ ھر وھد ءَ ڈنگر دیوک بیت ءُ پہ آئی ءِ نِزور کنگ ءِ ھاتِر ءَ وڑ وڑیں پندل ساز بیت اِنت ءُ آئی ءَ ایر جن اَنت، بلے ھما مردم ءَ را وتی کِشک مٹ کنگی نہ اِنت ءُ پہ پندلانی پْروش دیگ ءَ مُدام ساڑی بہ بیت، گُڑا وتی منزل ءَ سر بیت۔ اے یک راستی یے کہ ترا مردم مکن کن اَنت کہ ایشی بہ کن یا ایشی مہ کن، بلے ترا وت ءَ را زانگ لوٹ اِیت کہ کُجام کار پہ من ءَ، پہ منی راج ءَ، پہ منی ڈیھ ءَ، ءُ پہ منی آیوکیں پدریچ ءَ چنچو اَرزِشت دار اِیت ءُ منی راج ءَ کُج ءَ بارت ءُ سر کنت۔