نبشتہ کار: سبا بلوچ
راج ءِ نمیرانیں رھشون شھید بانُک کریما بلوچ وتی یک تامُربندے ءِ تہ ءَ گْوش اِیت “من گوں وتی بلوچ بْرات ءُ گْوھاراں دزبندی کن آں کہ بلوچ آجوئی ءِ جُھد ءَ بھر بوگ ءِ ھمراھی ءَ گوں وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءَ ھم دلگوش ءَ بہ دے اَنت ءُ وتی جیڑگ ءِ راھبنداں بدل بہ کن اَنت۔”
بزانکہ بانُک کریما بلوچ گوں راج ءَ ھمے گپ ءَ اِنت کہ ما ھر ڈول ءُ پیم ءَ وت ءَ گوں راجی جُھد ءَ ھوار ءُ شُما کُت کن اِیں کہ آ توری راجدوستی ءُ زبان دوستی بہ بیت یا توری سرمچاری بہ بیت۔ پرچا کہ راجدوستی ءُ زبان دوستی آجوئی جنگ ءِ بھر اَنت۔ اگاں مرچاں بلوچ نودربر ءُ وانِندہ تھنا روچ ءِ دہ منٹ ءَ ھم بلوچی دَرونت ءُ بُنرھبندی نکاناں وان اَنت گُڑا یک ھپتگے ءِ تہ ءَ وتی راجی زبان ءَ شر ءُ راست نبیسگ ءَ زبر بنت۔ چوناھا ما وت ءَ راجدوست ءُ زبان دوست گْوش اِیں، ھر روچ مئے دپ ءَ تھنا یکیں گپ اِنت “بلوچی مئے وتی شھدیں زبان ءُ راجی پجّار اِنت” بلے ما یک روچے ھم توکل نہ کُتگ کہ ما وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءِ جُھد بہ کن اِیں کہ بلوچ راج ءِ تہ ءَ زُبان دوستی ءُ راجدوستی ودی بہ بیت۔
سُھب ءَ بہ گِر داں شپ ءِ گڈی بیل ءَ ما وتی موبائلاں بے سیتی ءَ کارمرز کنگ ءَ اِیں، بلوچی گپ ءُ تْران ءِ وھد ءَ بلوچی زبان ءِ زگریں گالاں ڈالچار کنان ءَ دری زبان ءِ گال کارمرز کنگ ءَ اِیں کہ چہ ایشی ءَ مئے مرچیگیں پدریچ بیران بوگ ءَ اِنت۔ ما یکشل ءَ دری زبانانی نبشتھاں وان ایں ءُ دری زبان ءَ پوسٹ کن اِیں بلے ھچ سُد نیست کہ مارا وتی جِند ءَ ھم زبانے ھست۔
بلوچ راج ءِ وانِندہ وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءَ سک اشتاپ ءُ بے زبر اَنت۔ ما لوٹ اِیں کہ دو روچ ءِ تہ ءَ ما بلوچی راست نبیسگ ءَ زبر بَہ بَہ اِیں اگاں ناں گُڑا ما ھمے رھمت جن ایں بلوچی زبان ءِ نبشتہ رھبند گران اِنت۔ ما پہ دری زبانانی وانگ ءُ دربرگ ءَ ھشت یا دہ سال دے اِیں بلے ما وتی جِند ءِ زبان ءَ یک ھپتگے نہ دے اِیں۔ یک روچے ھم بلوچی دَرونتاں نہ وان اِیں۔
مئے راج ءِ اُستاد، یونیورسٹی ءُ کالجانی نودربر ءُ لس وانِندھاں اِے سرپدی ھم نیست کہ وانگ، زانگ ءُ نبشتہ چے ءَ گْوش اَنت؟ پہ وانگ ءَ چے لازُمی اِنت؟ نبشتہ ءِ چنکس کاریچ اَنت؟ ءُ ناں کہ اِے وڑیں چیزانی وانگ ءُ زانگ ءِ جُھد کن اِیں۔ بلوچ راج ءِ یونیورسٹی ءُ کالج ءِ نودربراں بچار اِت کہ آیاں اِے سرپدی ھم نیست کہ نودربر ءِ زمہ واری ءُ آئی ءِ ھک چے اَنت؟
گِند ئے مئے بلوچ راج ءِ وانِندھاں اِے سرپدی وَ ھست کہ انگریزی، اربی، پارسی ءُ ھِندی ءِ وڑ ءَ دُنیا ءِ ھر زبان ءَ دربری(کورس) ھست اَنت کہ دُنیا ءِ ھر کُنڈے ءَ نودربر ھمے زباناں چہ شر اڈ ءُ ساز داتگیں دربری ءِ دَرونت ءُ بُنرھبندی(گرائمری) نکانانی وانگ ءَ ھیل کن اَنت۔ بلے ما اِے چیز ءَ بے سما ءُ ناسرپد اِیں یا گْوش ئے کہ کدی جُست کنگ ءُ زانگ ءِ جُھد نہ کُتگ کہ بلوچ راجی زبان ءَ ھم سرجمیں دربری گوں بُنرھبند ءُ دَرونتاں ھست اَنت کہ آئی ءِ تہ ءَ ھر چیزے شر ءُ تچکیں دابے ءَ گیشینگ بوتگ اَنت کہ آ توری کُمکارگال ءُ تپورگال بہ بنت یا توری رنگ گال ءُ زمانگ بہ بنت۔ بزانکہ نودربراں پہ بلوچی وانگ ءُ دربرگ ءَ ھچ تکانسری ءُ اڑاند نیست۔
ما باوری ءَ گْوش اِیں کہ اگاں یک بلوچے ءَ ھشت یا دہ تبک(کلاس) ونتگ ءُ مرچی موبائل ئِے گون اِنت گُڑا مرچی ھمے بلوچ سَے روچ ءِ تہ ءَ وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ راست نبیسگ ءَ زبر بیت بلے بَے(شرت) ایش اِنت کہ آ وتی موبائل ءَ بلوچی کتابے ءِ وڑ ءَ بچار ایت ءُ وت ءَ وٹس ایپی ءُ پیسبوکی وانگجاھاں ھوار بہ کنت۔ آئی ءِ تہ ءَ زبان دوستی ءُ راجدوستی بہ بیت، آ دلپروش مہ بیت کہ من بلوچی وانگ ءَ سُست آں بلکیں آئی ءِ تہ ءَ زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءِ واھشت ءُ جُھد کنگ ءِ توکل لازم بہ بیت۔ آ چہ دْرستاں پیسر بلوچی دَرونتاں بہ وان ایت، مُدام بلوچی ءَ گوں بلوچی آباں نبشتہ بہ کنت ناں کہ بلوچی ءَ گوں انگریزی آباں نبشتہ بہ کنت پرچا کہ گوں انگریزی آباں نبیسّگ ءَ ھچ پائدگ نہ رس اِیت۔ آ ھمے بِہ جیڑ ایت ءُ بہ لوٹ اِیت کہ من ءَ تھنا بلوچی وت وانگ ءُ دربرگی نہ اِنت بلکیں راج ھم وانینگی اِنت۔ اگاں ما بلوچی وانینگ ءِ کاراں گلائیش بَہ اِیں گُڑا ما زوت بلوچی راست نبیسّگ ءَ زبر بَہ اِیں پرچا کہ گوں وانینگ ءُ دِگرانی رَدیں نبشتانکاں راست کنگ ءَ مئے تہ ءَ بیسہ(ھمت) ودی بیت ءُ مارا دَرونت ھم زوت یات بنت، بزانکہ ما گوں پھر ءُ ناز ءَ وت ءَ نودربر کم اُستاد گیش بہ لیکھ اِیں ءُ منّ اِیں گُڑا بلوچی دیمروی کنت۔
باید اِنت بلوچ راج ءِ بْرات ءُ گْوھار مرچیگیں انٹرنٹ ءُ موبائل ءِ زمانگ ءَ وٹس ایپی ءُ پیسبوکی وانگجاھاں اڈ دیان ءَ راج ءَ بہ وانین اَنت، بزانکہ وتی راجی زبان ءِ وانگ ءُ دربرگ ءَ ھوار وانینگ ءَ ھم وھد بدے اَنت، بلوچی دَرونت، بُنرھبند ءُ راجدوستی نبشتانکاں وانان ءَ پہ وتی لوگ ءِ مردم، سْیاد ءُ بلوچ مھلوک ءِ ونینگ ءَ وتی جُھد ءَ مھکم بدار اَنت کہ دیم ءَ مارا ھر یکے ءَ وتی راجی زبان ءِ سرمچار ءُ جُھدکار بوگی اِنت۔ چہ بلوچی دَرونتانی وانگ ءَ پد دِگرانی رَدیاں بچار اِیں، دِگرانی رَدیں نبشتانکاں راست بہ کن اِیں یا وتی پوسٹاں بلوچی ءَ نبشتہ بہ کن اِیں۔ بِل اِت کہ رَد بہ بنت وھد ءِ ھمراھی ءَ ما بلوچی راست نبیسّگ ءَ زبر بَہ اِیں۔
شالا راجدوست ءُ زبان دوستیں بلوچ بات اِت۔ راج ءِ تہ ءَ بلوچی وانگ ءُ وانینگ ءِ جُھد البار ءُ بلوچی شالا دیمروی بہ کنات۔
