ندکار: آئشہ بلوچ
انچوشکہ ما دْراہ گِنگ ءَ ایں کہ زورگریں پاکستان ءِ پوج بلوچ نودربرانی کتاب کاروان ءِ سر ءَ یکشل ءَ اُرش کنان ءَ نودربراں بندیگ کنگ ءَ اِنت ، چہ ایشی ءَ ھوار نودربراں تُرس ھم دیگ ءَ اِنت بلوچ راج زُبان دوستی، راجدوستی ءُ آشوبی کتاباں مہ وان اَنت۔ پاکستان لوٹ ایت کہ بلوچ راج منی سرکار ءِ تیار کُتگیں کتاب ءُ دْروگیں کِسھاں وانان ءَ مجگی گلام بیت یا شْوانگ ءُ ناوانندہ جوڑ بہ بیت۔ پاکستان لوٹ ایت کہ بلوچ راج ءَ وتی راجی پجّار، زبان ءُ راجدپتر ءِ سما مہ بیت۔ بلے پاکستان اِے چیز ءَ ناسرپد اِنت کہ مرچاں انٹرنیٹ ءُ موبائل ءِ زمانگ اِنت۔ چہ گوگل ءَ ما ھر چیزے ونت کن ایں کہ آ توری آشوبی بہ بنت یا توری راجدوستی ءُ مُلکاری نکانے بہ بیت، مئے موبائل پہ ما بلوچی کتاب اَنت، مئے موبائل پہ لائبریری اَنت۔ تئی زُلم ءُ زوراکیانی منّتوار ایں کہ مرچاں بلوچ آگاہ ءُ سرپدیں اِنت کہ من گلامے آں۔
ما گوں بلوچ ءَ دزبندی کن ایں کہ کتاب بِہ وان اِت کہ کتاب شُمئے رھشُونی کن اَنت، وانگءُزانگ(ایجوکیشن) ءَ زور بدے اِت کہ راج چہ وانگءُزانگ ءَ دیمروی کن اَنت۔ بلے پہ یک گُلامیں راجے ءَ پھمگ لوٹ ایت کہ وانگءُزانگ ءِ مانا تھنا اِے وَ نہ اِنت کہ تو دژمن ءِ زبان ءَ وان ئے، دژمن ءِ ستا ءُ دْروگیں کِسھاں بہ وان ئے۔ یک بلاھیں انجینئر ءُ ڈاکٹرے بَہ ئے، بلاھیں سرکاری کارسرے جوڑ بِہ بَہ ئے ءُ وتی سرڈگار ءُ راج ءِ گلامی، لگتمالی ءُ بزگی ءَ مہ مار ئے، وتی راجی پجّار ءَ شموش ئے۔
گِند ئے ایجوکیشن ءِ مانا Awareness اِنت، ایجوکیشن ءِ مانا Knowledge اِنت پمیشکا اگاں تو ایران ءُ پاکستانی وانگجاھاں یا انچیں کتاب اَنت کہ آ دُژمن ءِ ندکاراں نبشتہ کُتگ اَنت، ایشانی وانگ ءَ تو الم رَد کپ ئے۔ چہ ھمے وڑیں کتابان ترا وتی جِند ءِ راجدپتر، بلوچی دود ءُ بلوچ راج ءِ بابت ءَ ھچ سرپدی نہ رس ایت۔ اِے بے سمائیں چاگِرد ترا وانندھے گْوش ایت بلے ترا زانتکاری ھچ نہ بیت پرچا کہ ایجوکیشن ءِ مانا Awareness ءُ Knowldge اِنت۔ گِند ئے آزاتیں راج ماں وانگجاھاں وتی کَسان سالیں نودربراں راجدوستی ءِ درس دے اَنت، وانگجاہ ءِ کتابانی تہ ءَ وتی راج ءِ وزبت ءُ ستا ءِ دَرونتاں وانین اَنت کہ آیوکیں پدریچ(نسل) ءِ تہ ءَ زُبان دوستی ءُ راجدوستی ودی بہ بیت۔
زاناں بلوچ نودربر نہ مار اَنت کہ پاکستان آیاں ماں وانگجاھاں میجر ازیر بھٹی، 1965 ءِ پْروش وارتگیں جِنگ ءِ دْروگیں کِسہ، مھمد جِناہ ءُ الامہ اکبال ءِ دْروگیں ستا، زِند ءُ مرگ بابت وانین ایت، ایشی ءَ ابید بلوچ نودربراں پاکستان ءِ موسم، ھمساھِگ میان اُستمانی ھمکاری ءُ پاکستان ءِ دْروگاں وانینگ بنت۔
بلوچ راج ءِ نودربراں وتی جِند ءِ بابو نوروز، بابا ھیر بکش مری، شھید نواب اکبر ھان بُگٹی، شھید بالاچ، شھید شیرزال کریما بلوچ، سرباز شاری بلوچ، ھمل ءُ جِئیند ءَ ھوار دگہ راجی ھستی ءُ بامردانی بابت ءَ وانینگ نہ بیت۔ بلوچ نودربراں بلوچستان ءُ بلوچ ءِ وزبت ءُ ستا وانینگ نہ بیت، اگاں بیت گُڑا انچیں دابے ءَ وانینگ بیت کہ بلوچ ءِ مجگ ءَ پاکستانی پرست بکنائین ایں۔ گِند ئے پاکستان وت 1947 ءَ بنگالیانی رَدیں جُھد ءُ انگریز ءِ سیت ءِ واست ءَ اڈ دیگ بوتگ پد ءَ پاکستان 1971 دو بھر ءَ پْروشت۔ گِند ئے پاکستان ناں راجے ءُ ناں کہ مُلکے، اگاں راجے بوتیں گُڑا 1971 ءَ دو بھر ءَ نہ پْروشتگ اَت۔ زاناں آزات ءُ وتواجھیں راجانی مُلک ھم پْروش اَنت انچوشکہ پاکستان پْروشتگ؟!
بلوچ ءُ بلوچستان چہ پاکستان ءَ ساری ءَ ھست اَت، بلوچ ءِ راجدپتر سک کْوھن اِنت، ما چہ پاکستان ءُ ایران ءَ پیسر یک آزات، وتواجہ ءُ جتائیں راجے ات ایں بلے انی پاکستان ءِ گُلامی، پاکستان ءِ دْروگیں Education ءَ مئے نوکیں پدریچ ءِ وانِندہ مجگی گُلام کُتگ اَنت۔ مرچاں بلوچ راج وتی راجی زُبان ءَ بے کساس ڈالچار کنان اَنت۔ اگاں یک بلوچے ءَ کالج ءُ یونیورسٹی ونتگ، انگریزی، پارسی، سندھی ءُ ھِندی ءَ زبر اِنت بلے وتی بلوچی زُبان ءِ درونت، بُنرھبندی کُمکّارگال ءُ رنگ گالانی بابت ءَ سما ئِے مہ بیت، وتی موبائل ءِ تہ ءَ ھم پارسی ءُ ھِندی بہ وان ایت، وتی پیسبوک ءُ شوشل میڈیائی پوسٹاں ھم ھِندی ءِ نبیسّ ایت گُڑا مجگی گُلامی ءِ چد ءُ مستریں نشانی چے لوٹ ئے؟
واجہ ناگُمان بلوچ گْوش ایت “پہ یک زُبانے ءَ چد ءُ مستریں بے اِزّتی دگہ چے بوت کنت کہ آئی ءِ جند ءِ پُسّگ آئی ءَ لگتمال بہ کن انت ، ءُ دگرانی زُبان ءَ وتی سر ءِ تاج بہ کن انت”
راستی وَ ایش اِنت کہ ھِندی، پارسی ءُ سندھی ءِ وڑیں دری زُبانانی وانگ ءَ ھچ پائدگ ھم نیست۔ مرچاں توری کراچی، لاھور ءُ اسلام آباد بہ بیت یا توری ایران تھران، اسپان ءُ شیراز بہ بنت مئے دُژمن ءِ زھگ وت انگریزی وان اَنت بلے مارا پارسی، سندھی ءُ ھِندی ءِ وڑیں بے مُرادیں زُبان ءُ آیانی دْروگاں وانین اَنت۔ اگاں گِند ئے مرچیگیں دیمروی کُتگیں ڈیجیٹل زمانگ ءَ ھمے دُژمن ءِ زُباناں ھچ بستار نیست۔ میڈیکل ءُ انجینئرنگ ءِ کتاب دْراہ انگریزی ءَ اَنت، انگریزی یک میان اُستمانی زُبانے پمیشکا تھنا ھما راج دیمروی کن اَنت وھدیکہ آ انگریزی ءَ گیشترّ بوان اَنت پمیشکا ما ھم گوں بلوچ راج ءَ دزبندی کن ایں کہ انگریزی ءِ سر ءَ زور بہ دے اِت ءُ مُدام انگریزی بِہ وان اِت، دومی پہ راجدوستی ءِ ھاتر ءَ وتی دزھُورکی ءِ وھد ءَ وتی راجی زُبان براھوئی ءُ بلوچی بِہ وان اِت ءُ نبشتہ بکن اِت پرچا کہ زِندگیں راج چہ وتی زُبان ءَ گِستا نہ بنت، راجی زُبان ءِ وانگ ءُ نبشتہ کنگ راجاں یکجاہ کنت، زُبان ءِ لبزانکی دیمروی راج ءِ تہ ءِ زُبان دوستی ءُ راجدوستی ودی کنت۔ وھدیکہ یک ایردستیں راجے ءِ ورناھیں وانندہ زُبان دوست ءُ راجدوست بوتگ گُڑا آ راج گُلامی نہ منّ ایت بلکیں وتی راجی آجوئی ءِ ھاتر ءَ گھگیری کنت۔
گُڑا باید اِنت بلوچ راج ءِ نودربر مرچیگیں دامگ(انٹرنٹ) ءِ آسراتی ءَ کارمرز کنان ءَ اول بلوچی دَرونتاں بہ وان اَنت ءُ وتی زُبان ءِ وانگ ءَ ھیل بکن اَنت کہ بلوچی پہ بلوچ ءَ آسان اِنت ءُ پد ءَ نبشتہ کنگ گوں راستیں رھبند ءَ در بہ بر اَنت۔ وھدیکہ ما بلوچی نبشتہ کنگ دربُرت گُڑا ھرکس وتی کھول، سْیاد ءُ میتگ ءِ بلوچاں بلوچی بوانین ایت۔ باید اِنت مُدام بلوچی ءَ گوں بلوچی زگریں لبزاں بہ نبیسّ اَنت ءُ بلوچی ءِ زگریں گالاں گوں ھبر بہ کن اَنت۔
ما مُدام ھمے جُھد بکن ایں کہ بلوچی نبیسّگ ءِ وھد ءَ ھاس ھِندی ءِ لبزاں ھچبر کارمرز مہ کن ایں کہ ھمے زورگِریں زُبان ءَ مئے شھدیں زُبان ءَ تاوان داتگ، اگاں گالواری ءُ نبشتاری ءَ انگریزی ءِ لبزے کارمرز بیت ھچ جیڑھے نیست کہ انگریزی یک جھانی زُبانے، آئی ءِ وتی یک ارزِشتے ھست بلے بے مُرادیں سندھی ءُ ھِندی ءَ گوں ما ھچ وڑیں سْیادی ءُ نزیکی نیست بلکیں اے پہ مئے زُبان ءَ ازاب اَنت۔
شالا بلوچ راج یکمُشت، زُبان دوست ءُ راجدوست بات، بلوچی دیمروی بہ کنات۔
