نبشتہ کار: آئیشہ بلوچ
زُبان مات ءِ داتگیں اولی انامت اِنت، بنی آدم چہ دُرستاں پیسر وتی ماتی ءُ راجی زُبان ءَ چہ وتی مات ءُ پت ءَ ھیل کنت پمیشکا گْوش اَنت کہ بنی آدم ءِ اولی دربرجاہ آئی ءِ گِس ءُ رھدربر آئی ءِ مات اَنت کہ وتک چُک ءَ زُبان ھیل دے اَنت۔ چہ ایشی ءَ پد چُک ماں وانگجاھاں انجینئرنگ ءُ میڈیکل سائنس ءِ وانگ ءُ زانگ ءِ پڑاں روت۔ تو توری ھر زُبانے ءَ زبَر ءُ بلد بِہ بَہ ئے بلے تئی جیڑگ، ھیالات ءُ ماں واب ءِ گِندگ ءَ تئی جِند ءِ ماتی زُبان کارمرز بیت۔ مرچاں موبائل ءُ انٹرنٹ ءِ زمانگ اِنت ءُ دُنیا ءِ ھر کُنڈ ءَ پیسوک، وٹس ایپ، یوٹیوب ءُ انسٹاگرام ءِ وڑیں پتراں ھر راج وتی جِند ءِ زُبان ءَ پوسٹ ءُ کلوھاں نبشتہ کن اَنت، ھمے راج وتی موبائلاں وتی راجی زبان ءِ ڈجیٹل کتاب منّ اَنت۔ بلے مئے بلوچ راج ءِ رَد کپتگیں وانِندہ وتی دزھُورکی ءُ بے سرکاری وھد ءَ ھم پارسی ءُ ھِندی زُبان ءَ نبشتہ کن اَنت۔ گِند ئے یک راجدوست ءُ زُبان دوستیں بلوچے وتی دزھُورکی ءِ وھد ءُ شوشل میڈیائی پوسٹاں ماں وتی جِند ءِ زُبان ءَ نبشتہ بہ کنت۔
ما منّ ایں کہ ماں اسکول، کالج ءُ کارجاھاں ھِندی ءُ پارسی ءِ وانگ ءُ کارمرز کنگ مئے بے وسی یے ءُ مجبوری یے بلے وتی دزھُورکی ئیں وھد ءُ ماں شوشل میڈیا ءَ وتی کلوہ ءُ پوسٹاں ماں ھِندی ءَ نبیسّگ مئے مجبوری یے وَ نہ اِنت بلکیں ماں پیسبوک، وٹس ایپ ءُ دِگہ شوشل میڈیا ءِ پتر ءَ دری زُباناں نبیسّگ ءُ پوسٹ کنگ مئے مجگی گُلامی ءِ یک ٹوھیں نشانی یے۔
ما گِندگ ءَ ایں کہ ماں شوشل میڈیا ءَ مئے بازیں بلوچ واجھکار ءُ بانُکاریں ٹِک ٹاک اسٹار، وتگڑیں راجی ازمکار ءُ جاھلیں وانِندہ پیسبوک، وٹس ایپ ءُ انسٹاگرام ءَ وتی پوسٹاں اردو ءُ پارسی ءَ نبشتہ کن اَنت بلے انی اے وڑیں مردماں کَے سرپد بہ کنت کہ تو بلوچی گُداں گور ءَ کن ئے، بلوچی ٹِک ٹاکی تامُراں اڈ کن ئے کہ آئی ءَ تہ نیم بلوچی ءُ نیم ھِندی گال مان، پد ءَ ھمیشاں گوں ھِندی نبشتہ ءَ پوسٹ کن ئے۔ گِند ئے چہ ایشی ءَ زانگ بیت کہ تو یک مُناپِکیں ڈُنگے ئے، تو چہ بلوچ راج ءِ رواج، بلوچیت ءِ مارشت ءُ جزبگانی پائدگ زورگ ءَ ئے، تئی چاروک ءُ رَندگیر(followers) دْراہ بلوچ اَنت، ترا ھرکس شْرَپ دنت کہ تو بلوچ راج ءِ ازمکارے ئے، تو پہ بلوچ ءُ بلوچیت ءَ کار ءَ ئے بلے تئی بلوچی ءَ نیم اردو ءِ لبز مان، تو بلوچی زُبان ءِ زگریں لبزاں کَشان ءَ اردو زُبان ءِ لبزاں جاھ دیگ ءَ ئے ءُ پوسٹ ماں دری زُبان ءَ اَنت! چہ اِے نبشتانک ءِ وانگ ءَ شما سرپد بَہ اِت کہ من واجہ انوار گُلام ءَ نشانہ کنگ ءَ آں بلے چوش نہ اِنت من بازیناں سرپد کنگ لوٹ آں۔
البت ما اد ءَ یک گپے تچک ءَ گْوش ایں کہ اگاں تئی ٹِک ٹَوکی تامُر یا پوسٹ انگریزی ءَ بنت پرواہ نیست۔ انگریزی ءَ بِہ وان اِت پرچا کہ مرچیگیں ڈیجیٹل زمانگ ءَ تھنا ھما راج دیمروی کن اَنت وھدیکہ آ راج انگریزی ءَ گیشتر دلگوش بہ کن اَنت ءُ زبر بنت۔ مرچاں میڈیکل سائینس، انجینئرنگ ءُ ٹیکنولوجی دْراہ گوں انگریزی ءَ ھمگرنچ اَنت، کارجاہ ءُ کارگِسی(Industrial & Ofiicial) زُبان ھم انگریزی اِنت، انگریزی یک میان اُستمانی زُبانے پمیشکا تھنا ھما راج دیمروی کن اَنت وھدیکہ آ راج چہ دُرستاں وتی جِند ءِ راجی زُبان ءُ دومی انگریزی ءَ بِہ وان اَنت۔ اگاں انگریزی، پارسی ءُ ھِندی ءِ وانگ ءُ نبیسّگ ءَ زبر ئے بلے وتی جِند ءِ راجی زُبان ءَ ونت ءُ نبشتہ کُت نہ کن ئے گُڑا بزان کہ تو ناوانندھے ئے، تو بےسوتیں جاھلے ئے۔
گِند ئے تو وت یک ساھت ءُ دمانے ءَ ھم نہ جیڑ ات کہ من پرچا وتی جند ءِ راجی زُبان ءَ ڈالچار کنان ءَ ھِندی ءَ پوسٹ کنگ ءَ آں۔ تو ھِندی ءِ دْراجیں پوسٹاں نبشتہ کن ئے چہ ایشی ءَ زانگ بیت کہ تو ھِندی ءَ وَ زبر ئے، تو وانِندھیں بلوچے ئے، اگاں ترا وتی راج ءُ راجی زُبان بلوچی دوست بوتیں گُڑا تو مُدام بلوچی ءَ نبشتہ کُتگ اَت۔ چہ تئی بلوچی پوسٹاں تئی رِندگیراں ھم بلوچی وانگ ءُ دربرگ ءِ دلبڈی داتگ اَت کہ بلوچی بِہ وان اِت ءُ نبشتہ بہ کن اِت۔
مرچاں دُنیا ءِ ھر ایردستیں راج انٹرنٹ ءِ پیسبوک، وٹس ایپ ءُ یوٹیوب ءِ وڑیں آسراتیاں پہ وتی زُبان ءِ دیمروی ءُ زِندگ دارگ ءِ ھاتر ءَ کارمرز کنگ ءَ اَنت۔ گُڑا باید اِنت شمئے وڑیں راجدوست ءُ زُبان دوست کہ بلوچی ءُ بلوچیت نام ءِ سر ءَ کمائی کنگ ءَ اَنت وتی پوسٹاں بلوچی ءَ بہ دے اَنت۔ گِند ئے ما اِے وَ نہ گْوشگ ءَ ایں کہ شما بلوچ زالبول ٹِک ٹوک ءُ پیسبوک ءَ کارمرز مہ کن اِت، بلوچ راج یک آزات ھیال ءُ راجمستری ءِ منّوکیں راجے کہ آئی ءِ تہ ءَ مردین ءُ زالبول ءِ ھَک برابر اِنت بلے مارا وتی راجی زمہ واری بے ھال نہ کنگی اَنت۔
باید اِنت ما بلوچ ھم دُنیا ءِ دگہ راجانی وٖڑ ءَ موبائل ءُ انٹرنٹ ءِ آسراتی ءَ پہ وتی راجی زُبان ءُ راجدوستی ءِ ھاتر ءَ کارمرز بہ کن ایں، پیسبوک ءُ شوشل میڈیا ءَ مُدام بلوچی ءَ پوسٹ بہ کن ایں کہ مئے رَندگیریں بلوچ چہ مئے بلوچی پوسٹاں سان(اسر) بہ زور اَنت ءُ ھرکَس چہ پیسبوک، یوٹیوب ءُ وٹس ایپی وانگجاھاں بلوچی وانگ ءُ دربرگ ءِ جُھد بہ کنت۔ باید اِنت شما بلوچ ٹِک ٹاکی سٹار ءُ شوشل میڈیا ءِ چیمپین بلوچ راج ءَ ھمے سرپدی بدے اِت وتی موبائلاں بلوچی کتاب بہ پھم اِت۔ چہ موبائل ءَ وتی راجی زبان ءَ بہ وان اِت۔ باید اِنت شُما مُدام یا کدی کدی وتی ٹِک ٹوکی تامُرانی تہ ءَ راج ءَ بلوچی وانگ ءُ دربرگ ءِ پیگام، سکین ءُ دلبڈی بدے اِت کہ راج ءِ تہ ءَ بلوچی وانگ ءُ دربرگ ءِ توکل ءُ بیسہ(ھمت) بہ رس ایت۔ چہ نبشتانک ءِ وانگ ءَ پد ھمے وتگڑیں ازمکار گْوش اَنت “من وانگجاھاں بلوچی نہ ونتگ پمیشکا انی من ھچ نہ زان آں یا من بلوچی نبیسّگ ءَ سُست آں”
تو چہ دُرستاں ھمے سرپد بَہ ئے کہ بلوچ یک گُلامیں راجے پمیشکا بلوچ راج ءَ بلوچی ماں روایرشُت ءُ رودرآتکی بلوچستان ءِ ھچ وانگجاہ ءَ وانینگ نہ بوگ ءَ اِنت۔ ما دْراہ چہ ھمے یوٹیوب، وٹس ایپ ءُ پیسبوک ءَ وتی راجی زُبان ءَ وانگ ءُ دربرگ ءَ ایں۔ چوناھا تو وت بلوچے ئے پمیشکا تو بلوچی ءَ وت ونت ءُ سرپد ھم بَہ ئے۔ بلوچی وانگ ءُ دربرگ ھم پہ بلوچ ءَ سک آسان اِنت گِند ئے مارا تھنا اشتاپ کنگی نہ اِنت۔ گُڑا باید اِنت ما وت ءَ دلپروش ءُ دلگران مہ کن ایں، پْروش مہ ور ایں کہ من وانگجاھاں بلوچی نہ ونتگ پمیشکا انی من ھچ نہ زان آں یا من بلوچی نبیسّگ ءَ سُست آں بلکیں ما وت ءَ راجی زُبان ءِ سرمچار جوڑ بکن ایں گیش ءَ چہ گیش بلوچی وانان بکن ایں۔ گِند ئے راستی وَ ایش اِنت کہ بلوچی کَس ءَ ماں وانگجاھاں نہ ونتگ، ما دْراہ چہ ھمے موبائلاں بلوچی وانگ ءُ دربرگ ءَ ایں۔
اگاں ما دہ یا دوازدہ سال پہ ھِندی ءُ پارسی ءِ دربرگ ءَ دے ایں گُڑا بل اِت کہ دو ماہ پہ بلوچی ءِ دَرونت ءُ زُبان دوستی نبشتانکانی وانگ ءَ ھم ھیل بہ کن ایں۔ گِند ئے شمارا کس نہ گْوش ایت شُما اولی ھپتگ ءَ بلوچی نبشتہ بہ کن اِت۔ اگاں تو بلوچی ءِ کسانیں گالرِداں ونت کن ئے گُڑا اِے ھم گنج اِنت۔
گُڑا باید اِنت شما ٹِک ٹوک ءُ راجی گْوشکندہ بلوچی دَرونتاں بِہ وان اِت پرچاکہ راست نبیسّگ ءِ ھیل ءُ سرپدی چہ درَونتانی وانگ ءَ رس ایت۔ اگاں شما پیسر بلوچی دَرونت ءُ زُبان دوستی نبشتانکاں وانان کن اِت گُڑا وت سرپد بَہ اِت ءُ زوت بلوچی راست نبیسّگ ءَ ھم بلد بَہ اِت پرچا کہ ھر وڑیں سرپدی یے چہ وانگ ءُ دلگوش کنگ ءَ رس ایت پمیشکا گوں شما دزبندی اِنت اول بلوچی درونت ءُ راجدوستی نبشتانکاں وانان ءَ بلوچی نبشتہ ھیل بہ کن اِت ءُ پد ءَ مُدام وتی شوشل میڈیائی پوسٹاں ماں بلوچی ءِ نبیسّ اِت کہ شما بلوچ راج ءِ ازمکار اِت ناں کہ پنجابی راج ءِ مردم اِت۔
بلوچ بات اِت، شالا زُبان دوست ءُ راجدوست بات اِت ءُ مُدام پہ راجی زُبان ءِ دیمروی ءَ جُنزان ءُ کار ءَ بات اِت۔ بلوچ ءُ بلوچی شالا دیمروی بکنات۔
