ماھکان ءِ جڑشِک

نبشتہ کار: بابُل لتیپ

اتکگ ھیروپے مانروپان اِنت
ملپداں سْرپتگیں چنال رُد اِیت

ناگت ءَ ھیالانی آپریچ ءَ وشبوھانی ھارے ملّان ءُ چو نیلبومیں زِر ءَ چَول جَنگ ءَ اَت ، من ماں آگاسی ءَ گوں کَوش ءِ سُبکّیں ھلوتاں مُلمہ اِت آں کہ ” ھیروپ/ایروپ ” ءِ نام ءَ جنگجارے رُست۔ اے جنگجار ءَ پد مکران ءَ بہ گِر داں کوہ ء سلیمان ءَ ، سدو (سدگنج) ءِ باگیں دوار بیلو ءِ چاریں آتراپاں ابیدے گْرندگ ءَ دِگہ ھِچّ توار گُوشاں نہ کپت۔ اے جکسوکیں توار ءِ بیمّ ءَ بدواہ ماں رسانکدر ءَ آس گُلاٹگ ءَ اَت کہ دو زیبائیں کارِست ءِ اکس منی چمّانی آدینک بوت ، بلے ماھل ءِ ماھکانیں جڑشِک تھاری ءَ لپاشان ءُ باتِن ءِ زِریں تُنّ ءَ اِیرموش کنان اَت۔ اے ساھت ءَ منی ابیتکی ءِ ویرانیں کلّگ وتی تھانگ ءَ بازارے ٹھان اَت کہ شائریں ھیالاں ماھل ءَ گالگ بِنا کُت۔

ماھلو!

پُروشتگاں گبّ ءُ منگلیک دست ءِ
جان گوں تْراکی شورھاں مُشتگ
لیب کُتگ من گوں تنسُکیں ساہ ءَ
داتگ گْواجارے گُلزمین لالیں
من تئی امبازاں سمبھاں سیری
لیلڑو لاڑو ، لیلڑی لاڑی

شپ گوں اِستالاں کسّھاں کاریت
سُھب سمین ءَ گوں سانکلاں بوجیت
نود زِر ءِ گنجیں دْروت ءُ دْرھباتاں
بارت ماں باگیں بیلو ءَ سنجیں
زندگ اَنت دائم سُمیہ ءُ شاری
لیلڑو لاڑو ، لیلڑی لاڑی

مرگ وپاھانی منگھیں نامے
جُھد مئے راج ءِ گورگیں بامے
دست پہ دستاں منزل ءِ پاند ءَ
دُژمِن ءِ جوریں توکل ءَ پُروشاں
کئیت مئے دِرینیں نوبت ءُ باری
لیلڑو لاڑو لیلڑی لاڑی

زِر منی مھر ءِ شکّلیں نیادے
سُر گُلیں زِرد ءِ تلملیں یاتے
باج نہ بارت جزماں تولگیں لشکر
گِس منی راج ءِ بوتگاں سنگر
دیدگاں پدّر دُژمِن ءِ گاری
لیلڑو لاڑو لیلڑی لاڑی

اے منی گُڈّی دْروت ءُ دْرھبات اِنت
سر گُلیں راج ءُ ڈیھ ءِ سوگات اِنت
شِنگ باں من گوں زیمراں کَوش ءِ
کسّھے باں من گریشگ ءُ گْواش ءِ
تو نہ مان ئِے ءُ نے تئی باپاری
لیلڑو لاڑو لیلڑی لاڑی

چہ ماھل ءِ گالگ ءَ پد منی مجگ ءُ ھیالاں چہ دُور ءَ سانکلاں بندیگیں ڈگار چو تامُرے ءَ سھرا بوت۔ اے تامُر ءِ باجن ماھل ءِ ارواہ ءَ گُلزمین چُکْ اِتگ اَت ءُ وشبو گْوات ءِ چنکّاں اَبرم ءِ رنگاں وتی داب ءَ رجان ءُ زاپِرانیں کلوھے نبیسّگ ءَ اَت۔
ھو!
من رپتگ آں ، بلے منی ارواہ گوں زمین ءِ ھاکاں ھوار ءُ چو زیمر ءَ سارتیں کَوش ءِ دامُن ءَ جلّ اِیت۔ سمین ءِ تْراولیں لُنٹاں پہ پری گونگیں کاڑاں نازینکے بیت ءُ جِند ندْری ءِ کسّھاں کار اِیت۔ زِر ءِ چَولاں گوں رولہ ءِ ھِنّی ئیں رنگاں مینیت ءُ بام ءِ پَرتگاں بوجیت۔ پہ زبادیں سنگراں کلوہ ءُ آجوئی ءِ جنگجارے ییت ، منی راج ءِ ھمک ورنا پہ پھر ءُ شان گْوش اِیت کہ من تھنا نہ آں ، بلکیں منی ھمراہ ءُ ھمکوپگی ءَ منی لاڑیں گْوھار اُوشتوک اَنت۔
گُڑا من جزماں منی ایردستیں راج داں دیراں اے رستریں زورگر ءِ چیردست نہ بیت ، پرچا کہ پہ آجوئی ءِ واب ءِ مانا کنگ ءَ برات ءُ گْوھار ، جود ءُ لوگبانُک ، دوست ءُ دوستار ، سرجمیں راج ھم پت ءُ ھمدست اِنت۔ وھدے راج کہ ھم پت بوت ، گُڑا پہ سِدک بہ زان کہ زورگِر ءِ بام ءَ جورکاں داتگ۔

ھو مائینگُل!
راج کہ ھم پت بوت گُڑا سدّکاں زورگِر ءِ بام ءَ داتگ ، بلے تئی داتگیں دیمونی ءِ پُژدر ءَ سائجی ءَ سدّو (سھادت مری) ءِ کماشیں ارواہ ءُ تیر وارتگیں بالاد یک برے پد ءَ (بہ کَول ء ملکیں جلات) زُورگِریں لشکر ءِ تولگیں کرنل ءَ گْوش اِیت: ” اے کوہ مئی اَنت ، تو بہ گْوش چہ پنجاپ ءَ لانک بستگ ءُ اِد ءَ پرچا اتکگ ئے؟ ” ، چہ مزنبند ءَ میجریں مُلّا بھرام گوں سنگتاں دوکوپ ءَ سنگر بیت ءُ جوریں لشکر ءِ سر ءَ نپت ءُ بیر گْوار اِیت ، چہ البُرز ءَ دادشاہ نھردان بیت ءُ درآمدیں زُورگِر ءِ زُوراکیانی درے بوجیت۔ چہ زامُران ءُ بُلیدہ ءِ آپیریچ ءَ کماش رھمت ، توکلی ئیں یونس ءُ اِلتاپ ، یھیا ءُ ھبدین گوں بیلاں جنگ ءِ نوکیں تاکدیمے نگار اَنت ، چہ وشکوشیں پروم ءِ زید ءُ کھچراں میجریں پیرک گوں ھمگنگلاں ھون ریچیت ءُ بیرک ءَ بُرز کنت ، چہ کیلکور ءُ باگیں بالگتر ءِ تیھریں روداں ملنگیں رامین ءُ بابا درویش ، گنوکیں کلّو ، جلال ءُ گْوھرام کتار بند اَنت ، چہ تلار ءُ اُڑ ءِ کنڈگ ءَ میجریں اسد ءُ شائریں آکِل انگر شل اَنت ، چہ گِردانک ءِ ٹُلّ ءَ آسمی ئیں وپا گوں کمبریں بیل ءُ شے مُریدیں ھمبلاں زُورگِر ءِ ٹیسریں تیرانی دیم ءَ سینگ ءَ اِسپر کنت ءُ دوبر دپترے نوک کنت ، چہ کولواہ آواران ءِ دمکاں بابا گْوھرام ءُ راجکاریں شے مُرید (رزا جھانگیر) گوں جنگول ءُ راجکاریں یلاں کریمہ ءِ جُھدانی آپشان ءَ مھر ءِ سرڈگار ءِ نام ءَ ماھلیں چیدگے مِکّ کنت ، چہ سورگر ءَ دیدگیں نسیم ءُ اُستاد اَلی جان ءِ درونت داتگیں بیلی پہ زِر ءِ چَولانی پانپاہی ءَ سنگراں ساٹ اَنت ، چہ بولان ءَ کماش یارا ءِ بچّ گوں وتی سنگتاں ھم جُگ ءُ راجی چیردستی ءِ بگیر ءَ کھول ءُ پسائندگ نہ چار اَنت ، بلکیں چو میشداد ءِ پُسّگاں اھد سازیں کارِستے ساز اَنت ، چہ شاشان ءَ کمال ءُ ساشا گوں راج پھازیں سراں نوکیں ڈاہ ءُ شُورے جُمبین اَنت ، چہ تْراتانی ءَ پیرمردیں اکبر لٹّ ءَ جِکّ دیان ءَ بدواہ ءَ بیھار دنت ءُ کمان ءَ بوجیت ، چہ ناگاھو ءَ سولیں چاکر  ءُ اَشپاک ، چہ مشکے ءَ مرگ امبازیں شیھک ، جنگولیں پِدا ءُ تمردیں سردو ، چہ ھاراں ءَ بارگ ، میرل ءُ کے ڈی ، اَچ ماران ءِ گٹّ ءُ ھساراں راج ءِ ھر ھمُک جنگولیں سرمچنڈ گوں ھوناں تئی تمرد ءُ شیرزالی ءِ کسّہ ءَ نبیسّ اَنت۔۔۔۔۔۔۔
پمیشکا ماھل!
ھمُک دیم ءَ کہ منی چمّ کپت اَنت ، تہ تو سھرا اَت ئِے۔ گْوات ءِ چنکّاں ھون ءِ وشبو آتار ءُ ماتیں گُلزمین ءِ مھر چو زیمر ءَ الھان اَت۔ ھمے مھر تئی شرپ ءُ آیوکیں پدریچ ءِ پجّار ، پہ پجّار ءِ ساٹگ ءَ الم اِنت کہ راج ءِ کُنگُریں بچّ ءُ شیرزالیں جِنکّ گوں ھمکوپگی ءَ جُھد ءُ جنگ ءِ پِڑ ءَ در بہ کپ اَنت ءُ وتی گْوستانک ءَ پہ پھر ءُ شانے بہ نویس اَنت۔ انچوش کہ تو شاری ءُ سُمیہ ءِ رند پداں گوں وتی بیل ءُ براتانی ھواری ءَ پہ بدواہ ءِ آچگ ءَ وت ءَ آس دات۔
ھمے داب ءَ بلوچ راج ءِ ھر پُسّگ ءَ اے دیمونی ءِ پِڑ ءَ وتی گْوستانک وت نبیسّگی اِنت۔ ھمایاں کہ وتی گْوستانک وت نبیسّ اِتگ ، مروچی آ راج ءِ بامرد ءُ شیرزال گْوشگ بہ اَنت۔ ھمے شیرزال ءُ بامرد مئے پھر ءُ شان ، ننگ ءُ شرپ ، اُمیت ءُ اُوست ، پرچا کہ ھمے پہ مئے کندیلیں آکبت ءُ راجی ھستمان ءِ رکّینگ ءَ وتی ھستانک ءَ ببا دَیگ ءَ اَنت۔ ھر ھما بالاد کہ وتی ھستانک ءَ پہ راجی ھستمان ءِ ھاتِر ءَ ندْر ءُ کولیگ کنت ، آ مئے چمّانی روک ءُ دِل ءِ دْریکّگ اَنت۔ پمیشکا اے مئے راجی ڈُبّہ ءُ زمہ واری بیت کہ ما وتی دیمونی داتگیں ، جُھد ءُ جنگ ءِ پِڑ ءَ میلانکیں پُسّگانی شرپ ءِ زانگ ءَ ھوار آیانی لیکہ ءِ منّوگِر بہ بہ اِیں ءُ اے راجی زْرمبشت ءَ وتی بہ لیکیں ءُ ھر وڑیں دیمونی ءِ دَیگ ءَ چک ءُ پد مہ بہ اِیں۔
ءُ اے ھم بہ زانیں کہ ماھلیں کاڑ پرچا چہ زند ءِ شادہ ءُ وشیاں یکرّ ندْر ءُ کولیگ بوگ ءِ دگ ءَ پہ وت گچین کنگ ءَ اَنت؟
اگاں منی راج ءِ ھر ہُسّگ ءَ اے جُست پھم اِت ، گُڑا پہ آئی ءَ پسّو ءِ دَیگ ھژدری اِنت۔ وھدے ھر بلوچ پُسّگ ءَ اے پسّو دات ، گُڑا پہ سِدک بہ زان کہ تو بدواہ بورینتگ۔

ھو ماھلو!
گُڈّی ءَ من گوں ترا بس یکّیں ٹوک ءَ کن آں کہ سبزیں ساوڑ پہ تئی روگ ءَ گمیگ ءُ پُرسیگ نہ اِنت ، بلکیں آئی تئی بانوری ءَ چاپ ءُ ھالو جتگ ءُ ھمّلیں بچّاناں اے کلوہ داتگ کہ زی منی پانک جَنگ ءِ واستا شُما زھم ءُ اِسپر بوتگ اِت ، بلے مروچی ماھلیں جِنکّ شوروھاں دستانی ھِنّی ، لُنٹانی پن ءُ آمڑ ، کلکشیں گیوار ءِ مِسک ءُ امبر ، گِردیں پیشانی ءِ تِلاھیں ٹِکّ ءُ ٹیٹُک ، چمّانی کنجل ءُ بیرک ءَ بانوری ءِ سُھریں گُشان سرپد بہ اَنت ، پمیشکا من گْوشاں کہ شُما نوں جُھد ءُ جنگ ءِ ھوناکیں پِڑ ءَ تھنا نہ اِت۔
ماھلو!
باتیل تئی ماھِکانیں جڑشِک ءِ مُھکمیں اُوتاگ اِنت کہ شپ جتیں راھیاں رُوژنائیں دگ ءَ ڈسّ اِیت ، پمیشکا منی چمّ کہ ھر دیم ءَ کپ اَنت تہ تو سھرا ئِے ءُ کَوش اَچ تئی مھر ءِ وشبوھاں سرّیچ اِنت۔ کلوھے چو زیمر ءَ ڈیھ ءِ ھر چاریں آتراپاں شِنگ ءُ تالان ، ءُ تو پہ مُدیمی تیاب ءِ لمب ءَ نشتگ ءُ گِدار ” مات ” ءَ وانگ ءَ ئِے۔۔۔۔۔