شھید بالاچ سکیں دلیر ءُ نترسیں سرمچارے اَت۔ آئی ءِ لنٹانی سر ءَ مدام بچکندے بیتگ ، وش روئیں سنگتے اَت۔من ءَ بالاچ جان ءِ بھادری ءِ سر ءَ پھر اِنت۔ھر وڑ ءَ بالاچ ءِ ستا ءَ بہ کن آں کم اِنت، من ءَ آئی ءِ گپ یاد کا اَنت۔
بالاچ چہ آ دگہ سنگتاں جتائیں ڈل ءُ داب ءِ سنگتے اَت آئی ءِ مید دْراج ءُ ملیر اَت اَنت۔ آئی ءِ زبان چچ اَت ، موکینتگ ءُ گپ ئِے جتگ اَت۔ ’’ ررستروک تت تو کک کج ءَ بب بیتگ ئے۔ ‘‘ بزاں ’’ رسترک تو کج ءَ بیتگ ئے ۔‘‘ ’’مم من ھم ھما اِنت تت ترا چچ چارگ ءَ آں ۔‘‘ بزاں ’’ما ھما اِنت ترا چارگ ءَ آں۔‘‘
بلے آئی ءِ گپ من ءَ چہ شیر ءُ شکر ءَ وش تر بیتگ اَنت، من مدام آ کہ دیستگ گڑا من گوں آئی ءَ نشتگ آں ، گپ ءُ دیوان کرتگ۔من زور گپ پرماتگ ، چی ءَ کہ بالو ءِ گپ من ءَ سک وش بیتگ اَنت ۔
- کلاھو ءِ جنگ
سنگتاں مارا ھال کرتگ اَت کہ ما پاکستانی لشکر ءِ پانگسے پہ گرگ ءَ چار اتگ (ریکی کرتگ) ، شما بہ یا اِت۔ ما سنگتانی اوتاگ ءِ جاہ نہ زانتگ اَت ، آیاں مارا دگہ جاگاھے ءِ نام دات ءُ گْوشت اش ’’ شما ھمے جاگاہ ءَ بہ یا اِت ، ما سنگتاں شمئے دیم ءَ راہ دے ایں۔‘‘
ما شت ھما جاہ ءَ سر بیت ایں ، سنگتے اتک ما جست کرت ’’ تو تیوک ءَ اتکگ ئے؟‘‘
گْوشت ئِے ’’ اناں من ءُ شکاری بالاچ اتکگ ایں۔بالو ءَ گْوشتگ من آ دیم ءِ کوہ ءَ سر کپ آں ، سید ءُ گرانڈے چار آں۔ اگاں من گرانڈ جت من کا آں شمئے کر ءَ اگاں نہ جت گڑا من رو آں اوتاگ ءَ۔ تو سنگتاں زیر ءُ بہ یا۔‘‘
ما ھمود ءَ کمو نشت گوں لوبیا ، تن ماھیگ ءُ سرتگیں نگناں شام کرت ءُ شپ ءَ وپت ایں۔ سک ژند ءُ پند اَت ایں پرچا کہ ما سک دیر پند ءَ بیتگ اَت ایں ،سنگتاں دم برتگ اَت۔ پد ءَ شپ سک سرد اَت۔ لھتے سنگتاں سلیپنگ بیگ گون اَت لھتے ءَ کلبوک بلے من ءَ شال ءُ چادرے گون اَت۔ پدا گوریچ ترند کشگ ءَ اَت ۔ ھیر! ما سھب ءَ چاہ ءِ پیالھے وارت ءُ دیم پہ سنگتانی نیمگ ءَ __ سئے چار ادار ءَ سپر کرت ءُ رس اِت ایں ، سبارگ کرت ءُ پد ءَ من ءُ بالاچ دوچار کپت ایں۔
سنگتاں کلاھو چوکی ءِ جنگ ءِ سپر بندات کرت ،من ءُ بالاچ گپ جنان اَت ایں دانکہ ما وتی ٹارگٹ بزاں جنگجاہ ءَ سر بوت ایں۔سنگتاں شور کرت کہ لھتے سنگت سری نیمگ ءَ روت ءُ پانگس ( چوکی ) ءِ تہ ءَ پتر ایت ، لشکر ءَ جنت ءُ سلاھاں کار ایت۔من ءُ بالاچ ھم ھمے رم ءَ ھوار اَت ایں۔
آ منی کش ءَ اَت ، جنگ بندات بوت۔ما تیر جنان ءَ لشکر ءِ پانگس ءِ کر ءَ سر بوت ایں۔ سئے چار دمان ءِ تیرگواری ءَ سنگتاں وار کرت ءُ پانگس ءِ تہ ءَ پتر اِت اَنت۔ من چہ بالاچ ءَ جتا بوت آن ءُ شت آں ۔
بالاچ ءَ من ءَ اے دیم آ دیم ءَ چار اِت کہ کج ءَ شتگ ۔من چہ آئی ءِ دیم ءَ شتگ اَت آں بلے آئی ءَ من ءَ ھیال نہ کرتگ اَت زاناں۔ من کہ آئی ءِ گْور ءَ واتر کرت ، گوں من گْوشت ئِے ’’ ترا دشمن ءِ جی تری گون اِنت، پد ءَ گوں ھاکاں سگارو ئے۔‘‘ سنگتانی گرنیڈ، راکٹ لانچر ءُ تیرانی دنزاں ھچ میم نہ بیگ ءَ اَت یا سنگت یکے دومی ءَ پجا نہ یارگ ءَ اَت اَنت یا من ھمے وڑ ءَ چہ ھاک ءَ سگارو اَت آں ۔
بالاچ ءَ گْوشت ’’ کسمیں من یک برے گْوشتگ زاناں پوجی یے ، جی تری گون اِنت ئِے روگ ءَ اِنت، جن آن ئِے شر اِنت کہ تو رک اتگ ئے۔شکر اِنت اللہ ءِ تو اتکگ ئے ، من ھما اِنت ترا چارگ ءَ آں ۔ تو کج ءَ شتگ ئے۔ تو پکائی ءَ رسترکے ئے۔‘‘
من کند اِت ءُ گْوشت ’’ بالو! رسترک گْوش ئے۔‘‘
’’ ھو تو چوش رسترانی وڑ ءَ ھنزار کرتگ ءُ گار بیتگ ئے من ھیران بیتگ آں کہ تو کج ءَ شتگ ئے بزاں تو دژمن ءِ سنگر ءِ تہ ءَ شتگ ئے ، من ترا نہ دیستگ۔‘‘
سنگتاں پاکستانی لشکر ءِ پانگس گپت ، سلاہ ءُ سامان کش اِت اَنت ءُ پانگس سرجم ءَ مانداشت _روزرد بوت گڑا ما پد ءَ پند جنان کرت دیم پہ کوہ ءَ۔ شپ تھار اَت ڈوک ءُ ڈنگراں مانگیشان ، کپان پروشان بلے سنگت گل اَت اَنت کہ دشمن اش جتگ ءُ پہ سلامتی ءَ دراتکگ اَنت۔
ما سک دیر شت ءُ داشت ، لھتے سنگت وپت ءُ لھتے نشت۔داں سھب بوت نو ھرچ نیم ءَ لشکر اَت ، جنگی بالگرداں کوہ ءُ بازار سر ءَ زرتگ اَت اَنت ، ما کوھانی سر ءَ سر کپت ایں دیرگند کرت ءُ چار اِت۔ھما پانگس ءِ کش ءُ کراں پاکستانی لشکر ءُ جنگی بالگرد پر چکروکی ورگ ءَ اَت اَنت۔سنگتاں کند اِت ءُ گْوشت ’’ نی بہ یا وتی ڈونڈاں بر ما وتی کار کرتگ ۔‘‘
سنگتاں لڈ ءُ بار کرت ، شنگ بوت اَنت، برے پہ نیمگے شت۔چہ ھمد ءَ بالاچ چہ من ءَ جتا بوت ، ما دگہ نیمگے شت این ءُ بالاچ گوں لھتے سنگتاں دگہ نیمگے شت۔بالاچ داں جنگ ءِ گڈی دم ءَ منی کش ءَ اَت داں جنگ آسر بوت ۔
بالاچ ءَ ھما کہ کلاھو ءِ جنگ ءَ من ءَ رسترک گْوشت پد ءَ مدام من ءَ ھمے نام ءَ توار کرت۔
- بالاچ ءِ ھمراھی ءَ گڈی جنگ ءُ سبدان ءَ منتگیں جست
کلاھو ءِ سوبمندیں بیڑ ءَ پد من پہ کارے ءَ کلبر ءَ شت آں ، ماھے ھمود ءَ گْوست ۔ اے ھما وھد اَت کہ کلبر ءُ زامران ءِ میان ءَ سنگتاں دشمن ءِ چوکی یے ( پانگس ) گپت ءُ براس ءِ نام ءَ زمہ واری زرت۔ چہ ایشی ءَ پد سنگتاں من ءَ وتی نیمگ ءَ لوٹ اِت۔ بلے من دیر اِنت چہ آ اود ءَ در کپتگ اَت آں زانگ ءَ نہ اَت آں کہ سنگت کجام نیمگ ءَ اَنت۔دو روچ ءَ رند سنگتے مئے نیمگ ءَ اتک من جست کرت ، آئی ءَ گْوشت کہ من نہ زان آں بلے بالاچ زانت پرچا کہ بالاچ انی سنگتانی گْور ءَ بیتگ۔ من آئی ءَ گْوشت کہ تو بالاچ ءَ پہ ھال ءَ دیم دئے۔بالاچ ءَ من ءَ پون کرت ’’ ھاں رسترک چون ئے تو کربان آں۔‘‘
من کند اِت ءُ درائینت ’’ وش ءُ برابر آں، تو چون ئے ؟ ‘‘ من سنگتانی ٹک ءُ نشان ءِ ھال گپت ، آئی ءَ من ءَ سھی کرت ءُ من سرپد بوت آں۔
سنگتاں ھمے وھد ءَ شور کرتگ اَت کہ سبدان ءِ لشکری بنجل ءَ بیڑ بر این ءُ بنجل ءَ دستیگ کن ایں۔شپ ءَ ما مزنبند ءِ نیمگ ءَ ڈکے ءَ داشت۔ ما پاکستانی لشکر ءِ بالگردانی توار اش کرت اَنت ، ھما ٹک ءِ نام بالو ءَ داتگ ھمود ءَ تر ءُ گرد ءَ اَت اَنت_من جیڑ اِت بالاچ ءِ نمبر ٹریس اِنت یا منی کہ زیکیں روچ ءَ ما ھمے جاہ ءِ نام گپتگ ءُ مروچی سھب ءَ بالیگ مھلہ رستگ اَنت ، بالگرد شت اَنت ءُ ما ھم پہ اوتاگ ءِ نیمگ ءَ جزان کرت۔
ما اوتاگ ءَ سربوت ایں ، دست ءُ دْروت ءَ پد سنگتاں وتی جتگیں گرانڈ مارا سبارگ ءَ دات۔ دومی روچ ءَ پد ءَ پاکستانی لشکر ءِ بالگرد اتک اَنت ءُ مئے گْور ءَ تر اِت اَنت، ما وت ءَ چیر دات۔آ کہ شت اَنت ما وتی ٹک مٹ کرت ءُ دگہ نیمگے شت ایں۔ ھمے میان ءَ بالاچ ءَ ھال کرت کہ بہ یا اِت مئے نیمگ ءَ ، ما جز اِت این ءُ دومی روچ ءَ سر بوت ایں۔
سنگتانی میان ءَ بالاچ ھم نشتگ اَت ،کندگ ءُ ٹھک دیگ ءَ اَت۔پد ءَ اتک ءُ منی کر ءَ نشت داں دیراں ما گپ جت، گپ گپ ءَ گْوشت ئِے ’’ رسترک ! اے جنگ ءَ من ءُ تو ھمراہ بہ ایں ، شریں!‘‘
من گْوشت ’’ شر انشاءاللہ۔۔۔‘‘ پد ءَ دومی روچ ءَ گڑا ما در اتک ایں دیم پہ سپر ءَ۔ آ دگہ روچ ءَ وتی جاگاہ نزیک کرت ءُ نشت ایں۔بالاچ ءَ کندگ، مشکرا ءُ ٹھگک دیگ بندات کرت ، سنگتے ءَ توار کرت ’’ بالاچ! سک گپ مہ کن ءُ مہ کند کہ جاگاہ نزیک اِنت۔‘‘
آ ھاموش بوت پد ءَ کمکے رند ءَ جت ئِے کندگے ءُ گْوشت ئِے ’’ اڑے من بیھال بوت آں۔۔۔‘‘ ما درستاں بنا کرت کندگ ’’ ھو اڑے بالو جان۔۔۔‘‘ نو وھد ھلاس اَت ءُ سنگت پد ءَ سرگرگ ءَ دلمانگ اَت اَنت۔درسیں سنگت کمانانی تہ ءَ بھر کنگ بوت اَنت۔ جنگ ءِ وھد نزیک اَت ، ما لھتے سنگت نشتگ اَت ایں ، بالاچ ءَ گْوشت ’’ کاسم بلے چہ جنگ ءَ پد من ترا لھتے جست کن آں ، من ءَ بہ گْوش گوں۔‘‘
من گْوشت ’’ بالو چی جست ؟ ، من جنگ ءِ بارہ ءَ وت ھچ نہ زان آں تو چہ دگرے ءَ جست کن۔‘‘
گْوشت ئِے ’’ اناں اناں من ءَ ایوک ءَ تئی کار ھست ، من ءَ تو لھتے جنگی رپک ءُ ھنر بہ گْوش۔‘‘
من گْوشت ’’ یار بالو! ھیر شر، من ھرچی کہ زان آں ترا گْوش آں۔‘‘
گْوشت ئِے ’’ شر چہ جنگ ءَ رند ترا جست کن آں۔‘‘
میجر ملا بھرام ( شھید) ھم نشتگ اَت بلے آ دگہ گروپے ءَ اَت ءُ ما دگہ بلے دنیگت ما یکجاہ اَت ایں۔
بالو ءَ پد ءَ درائینت ’’ ملا جان من رسترک ءَ ھچ وڑ ءَ یلہ نہ کن آں، اولی مردم رسترکیں کاسو ، گڑا دومی من آں۔‘‘
مُلا جان ءَ کند اِت ءُ گْوشت ’’ بالاچ جان مردم سنگت ءَ رسترک نہ گْوش ایت۔‘‘
’’ اناں ملا جان من کاسو جان ءَ پمیشکا رسترک گْوش آں کہ کلاھو جنگ ءَ من دیستگ چتو سیٹ ئِے کرتگ ءُ دشمن ءِ سنگر ءَ شتگ۔ من رند ءَ چار اتگ کہ گار اِنت۔ پد ءَ در اتکگ ، پاکستانی لشکر ءِ جی تری یے گون بیتگ۔ من ھیران بیتگ آں ۔اے پکائی ءَ رسترک ئے من پمیشکا گْوش آں رسترک۔‘‘
مُلا جان ءَ گْوشت ’’ھاں چوش شر اِنت۔‘‘
’’ ملا! من ءَ کاسو ءِ کر ءَ لھتے جست کنگی اِنت۔‘‘
ملا جان ءَ گْوشت ’’ ھو بہ کن ئِے ، ھرچی زانت ترا گْوش ایت گوں۔‘‘
’’ ھو ھو چہ جنگ ءَ رند من جست کن آن ئِے۔‘‘
پد ءَ ما نزیک تر شت این ءُ دہ پانزدہ دمان ءِ تہ ءَ جنگ بندات بوت ، سری سنگتانی رم ءَ دشمن ءِ سنگر گپت۔من پشت ءَ چک جت ءُ چار اِت ، ھو بالاچ منی پشت ءَ گون اِنت کہ گْوشتگ اَت ئِے ملا جان اولی مردم کاسم اِنت گڑا دومی من آں ، من داں زندگ آں کاسو ءَ یلہ نہ کن آں۔‘‘
پد ءَ من ءَ سنگتے ءَ توار کرت ’’ کاسم او کاسو!۔۔‘‘ من اِش نہ کرت کہ سک تیر ءُ ٹوپانی توار اَت۔ آ نیم ءَ پاکستان ءِ لشکر ءُ اے نیمگ ءَ بلوچ سرمچارانی تپنگانی توار۔ من شت آں جھل ءِ سنگر ءِ تہ ءَ گرنیڈے جت پاکستانی لشکر ءِ سپاھیگے ھمد ءَ مرت۔ پد ءَ چار آں جھل ءِ کوٹیانی توک ءَ یکے درا اِنت ءُ من ءَ تیر جنگ ءَ اِنت ۔ تیر چہ من سرگْوز بوت اَنت ءُ من بیر ءَ لھتے تیر ھمیشی ءِ نیمگ ءَ جت آ تتک ءُ کوٹی ءِ تہ ءَ شت ، من ھم جھل تر ءَ شت آں۔
من ءَ چہ پشت ءَ سنگتے ءَ آواز دات ’’ کاسم او کاسم!۔۔۔‘‘
من چک جت چار آں بالاچ زاھر نہ اِنت کہ من ءَ گْوشتگ اَت ئِے ’’ ترا یلہ نہ کن آں ، دومی مردم من آں۔۔۔۔‘‘
سنگتے ءَ گْوشت ’’ بہ یا بالاچ ءَ تیر وارتگ ۔۔۔۔۔‘‘
من کمو اوشتات آں ، پد ءَ گوں ککار ءَ جست کرت ’’ ٹپی اِنت ، کجام جاہ ءَ تیر وارتگ ئِے ؟ ‘‘
گْوششت ئِے ’’ اناں شھید بیتگ ، سر ءَ تیر وارتگ ئِے۔‘‘
’’اوووپ اللہ۔۔۔۔‘‘ ، من گْوشت ’’ سنگتاں واکی ٹاکی کن اِت ءُ بہ گْوش اِت بہ یا اِت شھید ءِ لاش ءَ کش اِت۔ما اے جنگ ءَ یلہ بہ کن ایں گڑا ما ناکام بہ این ءُ دشمن مارا درستاں جنت۔‘‘
من پد نہ کنز اِت آں، بالاچ نہ چار اِت ، پد ءَ جنگ بندات کرت داں شت آں دشمن ءِ جھل ءِ سنگراں سر بوت آں۔ ھمد ءَ پشت ءَ چار اِت کہ من تیوک آں، بالو کج ءَ شت ئے تو__ پاکستانی لشکر ءِ گڈی سپاھیگ منتگ اَت من شت آن ئِے نزیک ءَ ، چہ من سئے گام دیر اَت،چکے جت ئِے من ءَ دیست ئِے یک برے گڑ اِت۔ من دو دانگ تیر گردن ءَ جت مرت ءُ جنگ کٹ اِت۔ سنگتاں داں روزرد ءَ چہ دشمن ءِ بنجل ءَ سامان کش اِت اَنت۔ من داں گڈی ءَ سنگر مانداشت اَنت۔ لھتے تیر ءُ سامان بڈ ءَ کرت ءُ در کپت آں۔
سنگتاں سر بوت آں ، دیست کہ بالو سنگتاں بڈ ءَ اِنت۔من تیر ءُ سامان ایر کرت اَنت ءُ گْوشت ’’ بالاچ جان ءَ بہ یار اِت من بڈ ءَ کن آن ئِے۔‘‘
سنگتاں ایر کرت، من چک اِت ءُ بڈ ءَ کرت ، گوں وت رپٹان بالاچ ءَ جست کنان کرت’’ بہ گْوش تئی ھما جست چی اَنت ، بہ گْوش ترا گوں من چی جست کنگی اَت_‘‘ بلے بالاچ جان ءَ ھچ پسو نہ دات۔
پد ءَ من گْوشت ’’ بالو تو نہ گْوشت من ترا یلہ نہ کن آں پرچا تو شت ئے یار بالو! من جیڑگ ءَ آں کہ تئی جست چی بیتگ اَنت ، تو بہ گْوش ھرچ جستے کن ئے، ترا گْوش آں، تو ایوک ءَ وتی جست ءَ بہ کن۔‘‘ بالو ءَ ھچ نہ گْوشت ھچ پسو نہ دات۔
پد ءَ ما سنگت دیر شت ایں ۔شپ ءَ مزنبند ءِ کوھانی تہ ءَ بالو گلزمین ءِ کٹ ءَ واپینت دانکہ دشمن ءِ دست ءَ مہ کپ ایت ءُ ما دگہ نیمگے شت ایں ’’بالو جان! رخصت اف ھواروں ۔۔۔۔ نمیران اِنت بالاچ جان۔
